του Δημήτρη Μακροδημόπουλου.
Οι αιματηρές συγκρούσεις που σηματοδότησε η απόφαση ισραηλινού δικαστηρίου για έξωση Παλαιστινίων από τις εστίες τους, προς όφελος Εβραίων εποίκων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, τον παλαιστινιακό τομέα της πόλης που κατέχει και έχει προσαρτήσει το Ισραήλ παράνομα, βάσει του διεθνούς δικαίου, θέτει για πολλοστή φορά εύλογα το ερώτημα: Πώς ο Εβραίος ο οποίος ταυτιζόταν με τον μπολσεβικισμό, με τη Σοβιετική Ένωση, με εκείνο το επαναστατικό κύμα που συγκλόνισε την Ευρώπη στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπέστη μάλιστα και τα πάνδεινα με την περιθωριοποίηση σε παρία με αποκορύφωμα το Ολοκαύτωμα, μεταβάλλει ο ίδιος τους Παλαιστινίους σε παρίες εκτοπίζοντας τους συστηματικά και βίαια από τη γη τους με τους εποικισμούς; Παρίες με την αρεντιανή, την εβραϊκή δηλαδή έννοια της διασποράς: Άνθρωποι δίχως κράτος, στερημένοι από το “δικαίωμα να έχουν δικαιώματα”. Πώς δηλαδή βρέθηκαν από τον Τρότσκι στον Κίσινγκερ, όπως εύστοχα παραλληλίζει την πορεία του εβραϊκού έθνους ο Ένζο Τραβέρσο;
Όμως, τα αδιέξοδα του εβραϊκού λαού στο Ισραήλ που από τον κοσμοπολιτισμό που τον χαρακτήριζε περιέπεσε στο έθνος κράτος, είχαν προαναγγελθεί το 1948 από τη Χάνα Άρεντ, με το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών όταν η έκβαση ήταν απολύτως αβέβαιη. Εάν οι Εβραίοι κερδίσουν τον πόλεμο, έγραφε η Άρεντ, θα έχουν να πληρώσουν τις μόνιμες συνέπειες της επιτυχίας τους: «Οι νικητές Εβραίοι θα ζουν περικυκλωμένοι από έναν εντελώς εχθρικό αραβικό πληθυσμό, ταμπουρωμένοι πίσω από τα σύνορα, υπό διαρκή απειλή, μόνιμα απασχολημένοι με τη φυσική τους αυτοάμυνα σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταπνιγούν όλα τα άλλα ενδιαφέροντα και όλες οι άλλες δραστηριότητες. Η ανάπτυξη της εβραϊκής κουλτούρας θα πάψει να αποτελεί έγνοια ολόκληρου του λαού, οι κοινωνικοί πειραματισμοί θα απορριφθούν σαν άχρηστες πολυτέλειες, η πολιτική σκέψη θα εστιαστεί στη στρατιωτική στρατηγική, η οικονομική ανάπτυξη θα καθορίζεται αποκλειστικά από τις ανάγκες του πολέμου». Ποιό ήταν τελικά το αποτέλεσμα της νίκης; Ενώ ο σιωνισμός γεννήθηκε σύμφωνα με τους ιδρυτές του, για να βγάλει οριστικά τους εβραίους έξω από τα γκέτο στα οποία τους είχε κλείσει η χριστιανική Ευρώπη και όπου ο νεωτερικός αντισημιτισμός προσπαθούσε να τους επαναφέρει, το Ισραήλ σήμερα οικοδομεί τους τοίχους ενός νέου γκέτο στο οποίο κλείνει τους εβραίους για να τους προστατέψει, αποκόβοντάς τους ερμητικά από τον κόσμο που τους περιβάλλει.
Η αλήθεια είναι ότι οι Εβραίοι κατέκτησαν μέσα στις συνθήκες του λαού – παρία, την πνευματική ηγεμονία της Ευρώπης με μεγάλη διαφορά από τους άλλους λαούς. Ο κοινωνιολόγος Θορστάιν Βέμπλεν προσπαθούσε να εξηγήσει γιατί «οι εβραίοι έχουν συνεισφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα στη διανοητική ζωή της νεώτερης Ευρώπης». Κατά τη γνώμη του, το μυστικό της διανοητικής τους ζωτικότητας κρυβόταν στη “μιγάδικη” καταγωγή τους: “Α nation of hybrids”, δηλαδή αφομοιωμένων εβραίων που δέχτηκαν πάρα πολύ “μη εβραϊκό αίμα” στην πορεία της ιστορίας τους. Σύμφωνα με τον Βέμπλεν, η “μιγάδικη” κατάστασή τους, τούς απομάκρυνε από τον κομφορμισμό του περιβάλλοντός τους και τους ώθησε σε μια στάση σκεπτικισμού, ο οποίος είναι το θεμέλιο της επιστήμης, της ανακάλυψης και της προόδου των γνώσεων.. Κι όμως αρνούνται τη συνύπαρξη με τους γηγενείς Παλαιστινίους, αρνούνται μια ενιαία πατρίδα, μιας διεθνικής Παλαιστίνης, στην οποία Εβραίοι και Άραβες, σύμφωνα με την Άρεντ, θα συμβίωναν ειρηνικά, αρνούνται ακόμη και τη λύση των δύο κρατών. Σε σημείο ώστε ούτε τους ανατολίτες εβραίους του αραβικού κόσμου αποδέχθηκαν. Καθώς θεωρήθηκαν προσωποποίηση της ανατολίτικης “καθυστέρησης” βρέθηκαν στο στόχαστρο μιας εντατικής καμπάνιας “αποαραβοποίησης” και πολιτισμικής αφομοίωσης εκ μέρους της ασκενάζι ελίτ. Οι εβραίοι της Ανατολής για να γίνουν πλήρη μέλη του Ισραήλ έπρεπε να αφομοιώσουν τη δυτική κουλτούρα, έναν “ανώτερο” πολιτισμό, στους αντίποδες, «του πνεύματος της Ανατολής, που διαφθείρει τα άτομα και τις κοινότητες» σύμφωνα με τα λόγια του Μπεν Γκουριόν. Οικοδομήθηκε δηλαδή ένα δυτικό κράτος στην Παλαιστίνη, μέσα στην Ανατολή.
Όμως οι συνέπειες στη ζωή των Ισραηλινών είναι ήδη φανερές. Ζουν καθημερινά με το όπλο στο χέρι αφού οικοδόμησαν ένα εχθρικό περιβάλλον, χάνουν όμως και την πνευματική ηγεμονία που κατέκτησαν μέσα από τη διασπορά τους επαληθεύοντας την “προφητεία” της Άρεντ. Διότι πολιτική καταστολής και πνευματικότητα είναι ασυμβίβαστα. Στο σύνολο των αποδεκτών του βραβείου Νόμπελ, το 22% είναι εβραίοι ή άτομα εβραϊκής καταγωγής, τουλάχιστον οι 193 από 885 μέχρι το 2014, από ένα έθνος που αποτελεί μόλις το 0,25% του παγκόσμιου πληθυσμού. Όπως όμως ισχυρίζεται ο Ισραηλινός Ααρόν Κικανόβερ, βραβευμένος με Νόμπελ Χημείας το 2004, η δημιουργία του Ισραήλ στις πολεμικές συνθήκες που επιβιώνει έχει ζημιογόνες επιπτώσεις στην ισραηλινή εκπαίδευση και μάθηση με αποτέλεσμα ενώ οι μισοί από τους εβραίους της υφηλίου ζουν στο Ισραήλ, πάρα πολύ λιγότεροι από τους μισούς εβραίους νομπελίστες προέρχονται από το Ισραήλ.
Υπάρχει βέβαια και το θέμα της κρατικής κυριαρχίας, που τελικά είναι περιορισμένη. Διότι το Ισραήλ χάριν της επιβίωσής του υιοθέτησε μια σχέση συμμαχίας – υποταγής με την Ουάσινγκτον για την οποία αποτελεί απλά ένα εξάρτημα της ηγεμονίας της. Μπορεί οι πατριάρχες του σιωνισμού Τεόντορ Χερτσλ και Χάιμ Βάιζμαν να βεβαίωναν ότι η δημιουργία εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη θα είναι για τα δυτικά συμφέροντα «μια αφετηρία ενάντια στην Ασία» και οι «φύλακες της διώρυγας του Σουέζ», όμως το τίμημα για τους Ισραηλινούς, για τους Παλαιστινίους και την ευρύτερη περιοχή είναι πολύ βαρύ.
Το μέλλον θα δείξει ποιός θα είναι ο πραγματικός νικητής αυτής της αντιπαράθεσης με όρους αξιών για τις οποίες κόπτεται η Δύση ή αν κάποια στιγμή θα πρυτανεύσει η λογική και η ειρήνη.
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412
14/5/2021
