Δεν υπάρχει ενδεχόμενο να μεταφερθούν οι αιτούντες άσυλο που διέμεναν στην «τέως» Μόρια σε δομές στην ενδοχώρα, διαμηνύεται από κυβερνητικά στελέχη, καθώς το πρώτο βήμα είναι να δημιουργηθεί άμεσα ένας χώρος όπου θα μπορούν να στεγασθούν προσωρινά οι πρόσφυγες και μετανάστες που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στον δρόμο. Υπολογίζεται ότι πάνω από 12.000 άνθρωποι δεν έχουν πού να κοιμηθούν, ωστόσο αρχικά θα δοθεί στέγη σε οικογένειες με παιδιά. Ταυτόχρονα σχεδιάζεται να επισπευσθεί η κατασκευή του νέου ΚΥΤ (κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης), το οποίο θα λειτουργεί με ελεγχόμενη είσοδο και έξοδο και θα προσφέρει ασφάλεια στους διαμένοντες και στους πολίτες της Λέσβου, επισημαίνουν πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
«Οτιδήποτε άλλο θα σήμαινε ακύρωση όλων των προσπαθειών που έχουν γίνει έως σήμερα για περιορισμό των ροών αλλά και αποσυμφόρηση των νησιών. Την “τακτική” της Μόριας σύντομα θα ακολουθούσαν και τα άλλα ΚΥΤ σε Χίο, Σάμο, Λέρο και Κω. Το “κάν’ το όπως στη Μόρια” θα γινόταν το νέο σύνθημα στους καταυλισμούς», τονίζει στην «Κ» ο Μάνος Λογοθέτης, ειδικός γραμματέας Πρώτης Υποδοχής Αιτούντων Ασυλο του υπουργείου. Η λειτουργία του νέου ελεγχόμενου κέντρου θα βοηθήσει στην εφαρμογή όσων ζητούν η τοπική αυτοδιοίκηση και οι πολίτες στη Λέσβο, μέσα όμως από σύννομες και συντεταγμένες πολιτικές που μπορούν να είναι αποτελεσματικές σε βάθος χρόνου, σημειώνει ο ίδιος. «Μαζικές μεταφορές αποκλείονται», ξεκαθαρίζει.
Πάντως, παρά τις φωνές της τοπικής αυτοδιοίκησης και μερίδας των κατοίκων της Λέσβου, από την αρχή του έτους έως και το τέλος Αυγούστου έχουν σταδιακά μεταφερθεί στην ενδοχώρα από το ΚΥΤ Λέσβου 13.278 άνθρωποι, είτε ως ευάλωτοι είτε γιατί κρίθηκαν πρόσφυγες. Ετσι, ενώ τον Φεβρουάριο του 2020 ο πληθυσμός της Μόριας είχε φθάσει τις 19.419 άτομα, στο τέλος Αυγούστου στο ΚΥΤ διέμεναν 12.714 άτομα.
Από την άλλη, η τύχη και η κατάσταση της Μόριας είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά, οι οποίες από τον Μάρτιο και μετά έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε τους καλοκαιρινούς μήνες τα τελευταία χρόνια. Ετσι, τον Απρίλιο του 2020 έφθασαν στη Λέσβο και άρα στη Μόρια 39 άτομα, τον Μάιο 227, τον Ιούνιο 245, τον Ιούλιο 285 και τον Αύγουστο 173. Συνολικά στα πέντε νησιά του Αιγαίου που διαθέτουν ΚΥΤ, από τον Ιούνιο έως και τον Αύγουστο 2020 έφθασαν 1.300 άτομα, όταν τους ίδιους μήνες το 2019 είχαν αφιχθεί 15.842 μετανάστες.
Μετά τις απανωτές πυρκαγιές στη Μόρια, την προηγούμενη Τρίτη και Τετάρτη, οι οποίες είχαν ως συνέπεια να καταστραφεί ολοσχερώς το ΚΥΤ που λειτουργούσε με διαφορετικές μορφές και συνθήκες από το 2013, η κατάσταση στη Λέσβο είναι πολεμική: Πολίτες βρίσκονται στον δρόμο, αστυνομικές δυνάμεις είναι παντού, ενώ οι μετανάστες την Παρασκευή πραγματοποίησαν ογκώδη διαδήλωση 2.000 ατόμων ζητώντας να φύγουν από το νησί.
Ο δήμαρχος Μυτιλήνης Στρατής Κύτελης, με έγγραφη δήλωσή του την επόμενη ημέρα της πυρκαγιάς στη Μόρια, τονίζει ότι θα συνεχίσει να προσπαθεί με όλες του τις δυνάμεις για το οριστικό κλείσιμο του ΚΥΤ Μόριας, εμμένοντας στην απόφαση «καμία δομή στη Λέσβο» και καλεί τους πολίτες να σταθούν δίπλα του σε αυτόν τον αγώνα.
Η προηγούμενη κυβέρνηση χώρισε τη Λέσβο σε δύο δήμους –ενώ πριν το νησί αποτελούσε έναν ενιαίο δήμο–, με αποτέλεσμα τώρα να είναι όλοι εναντίον όλων. Ο κ. Κύτελης είναι ανοιχτός στο να γίνει το νέο ΚΥΤ στον «άλλο δήμο», αυτόν της Δυτικής Λέσβου, όπου έχει εκλεγεί δήμαρχος ο Ταξιάρχης Βέρρος. Μάλιστα τον Μάρτιο «έκλεισε» τα σύνορα του Δήμου Μυτιλήνης για να μην περνούν άλλοι μετανάστες στον δήμο του.
Χαρακτηριστικό του έκρυθμου κλίματος είναι ότι οι υπάλληλοι της υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής μεταφέρθηκαν με ελικόπτερο Σινούκ σε χώρο δίπλα στον Καρά Τεπέ (καταυλισμός όπου διαμένουν οικογένειες και ευάλωτοι), όπου από την Παρασκευή ξεκίνησε το στήσιμο σκηνών για την προσωρινή στέγαση των αιτούντων άσυλο της Μόριας. Ο χώρος φυλάσσεται από αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες έχουν παραταχθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορεί κανείς να πλησιάσει το σημείο.
«Τραγικό γεγονός»
Προχθές, Παρασκευή βράδυ, είχαν ήδη στηθεί αρκετές σκηνές με συνολική χωρητικότητα 3.000 ατόμων στο «Πεδίο Βολής», χώρο που ανήκει στο Δημόσιο, δίπλα στον Καρά Τεπέ. Η όλη επιχείρηση πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Ο Τζανλούκα Ρόκο, επικεφαλής ΔΟΜ Ελλάδας, μιλώντας στην «Κ» χαρακτηρίζει αυτό που συνέβη στη Μόρια «τραγικό γεγονός» για τους μετανάστες αλλά και τους νησιώτες.
«Υπάρχει ανάγκη όλοι μας να στηρίξουμε την ελληνική κυβέρνηση στις δράσεις αποκατάστασης που υλοποιούνται, εξασφαλίζοντας ότι όλες οι ανάγκες θα καλυφθούν, αρχής γενομένης από τη στέγαση και την προστασία των πλέον ευάλωτων ανθρώπων. Η επέμβαση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και άλλων ελληνικών φορέων την επόμενη μέρα της Μόριας είναι αξιοσημείωτη», τονίζει στην «Κ».
Την ανάγκη να αλλάξει η κατάσταση μακροπρόθεσμα επισημαίνει η Υ.Α., κλιμάκιο της οποίας επίσης βρίσκεται στη Λέσβο. «Μετά τις επείγουσες ανάγκες, θα πρέπει να δούμε πώς μπορεί πραγματικά να αλλάξει κάτι μακροπρόθεσμα. Είναι καιρός, με συντονισμένες ενέργειες, πολιτική βούληση και διάθεση για εξεύρεση λύσεων, να γίνουν περισσότερα για τη μακροχρόνια ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης, τη μείωση του υπερπληθυσμού, τη βελτίωση της κατάστασης ασφάλειας και της πρόσβασης σε υπηρεσίες στα κέντρα υποδοχής».
Τα ασυνόδευτα ανήλικα
Την επόμενη ημέρα μετά την πυρκαγιά τη νύχτα της προηγούμενης Τρίτης, έφυγαν από τη Λέσβο με τρεις πτήσεις 406 ασυνόδευτα ανήλικα τα οποία διέμεναν στο ΚΥΤ. Αυτή τη στιγμή καταλύουν σε ξενοδοχεία στη Βόρεια Ελλάδα και βρίσκονται σε καραντίνα έως ότου βγουν τα αποτελέσματα των τεστ για κορωνοϊό, στα οποία υποβλήθηκαν πριν από τη μεταφορά τους. Τα ασυνόδευτα ανήλικα έχουν «άρση γεωγραφικού περιορισμού» και θα μπορούσαν να έχουν φύγει από τη Μόρια, όπου ζούσαν σε επικίνδυνες συνθήκες νωρίτερα. Τους τελευταίους μήνες έχει τεθεί σε εφαρμογή πρόγραμμα μετεγκατάστασης ασυνόδευτων ανηλίκων από τη Μόρια σε άλλα κράτη-μέλη, ωστόσο παρά την «καλή πρόθεση» των Ευρωπαίων, στην πράξη αυτές οι μετεγκαταστάσεις προχωρούν αργά, ενώ καθυστέρησαν περισσότερο λόγω κορωνοϊού. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι, στις αρχές του έτους, στη Μόρια βρίσκονταν πάνω από 1.000 ασυνόδευτα ανήλικα και ο αριθμός τους μειωνόταν σταδιακά τους τελευταίους μήνες.
“Καθημερινή”
