Ισραηλινά άρματα μάχης στη μεθόριο με τον Λίβανο / Φωτογραφία: AP Photo / Baz Ratner
01/10/2024 11:39
Την αναδιαμόρφωση της ισορροπίας δυνάμεων στη Μέση Ανατολή επιδιώκει ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Κι αυτό καθώς η ισραηλινή ηγεσία θεωρεί ότι έχει μια μοναδική ευκαιρία να πετύχει τον πρωταρχικό στόχο της, πέραν της εξουδετέρωσης της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, σύμφωνα με το Politico.
Ο Νετανιάχου είχε καταστήσει σαφές, ήδη πριν την έναρξη των «περιορισμένων» χερσαίων επιχειρήσεων των ισραηλινών δυνάμεων στον Νότιο Λίβανο, ότι ο τελικός του στόχος είναι η υπονόμευση της ισχύος του Ιράν, βασικού χρηματοδότη και προμηθευτή όπλων της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.
Aπευθυνόμενος χθες με διάγγελμά του στα αγγλικά προς τον «ευγενή λαό της Περσίας», ο Ισραηλινός πρωθυπουργός τόνισε πως «πλησιάζει η μέρα που το Ιράν θα απελευθερωθεί, κι αυτή η στιγμή θα έρθει πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύουν οι άνθρωποι».
The people of Iran should know – Israel stands with you pic.twitter.com/MfwfNqnTgE
— Benjamin Netanyahu – בנימין נתניהו (@netanyahu) September 30, 2024
Και προειδοποίησε το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης ότι «δεν υπάρχει μέρος στη Μέση Ανατολή όπου δεν μπορεί να το φτάσει το Ισραήλ».
To Ισραήλ αμφισβητεί την ισχύ του Ιράν στη Μέση Ανατολή
Εδώ και μήνες το Ισραήλ επιτίθεται κατά συμμάχων και πληρεξουσίων της Τεχεράνης, όπως η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και οι Χούθι της Υεμένης, αλλά ταυτόχρονα επιδεικνύει την τεχνολογική του υπεροχή και τη διείσδυση κατασκόπων του σε εδάφη του Ιράν.
Τον περασμένο Απρίλιο, μετά το μπαράζ πυραύλων και drones που εξαπέλυσαν εναντίον του οι Φρουροί της Επανάστασης, το Ισραήλ κατέστρεψε ραντάρ αεράμυνας στην Ισφαχάν, σε ένα μήνυμα προς το Ιράν, όπως το ερμήνευσαν αναλυτές, ότι μπορεί να εξαφανίσει τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις όποτε το αποφασίσει. Τρεις μήνες αργότερα ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, σκοτώθηκε από πύραυλο ενώ φιλοξενείτο σε κρατικό ξενώνα στην Τεχεράνη, ενώ Ιρανοί διοικητές εξοντώθηκαν από ισραηλινά πλήγματα στη Βηρυτό και στη Δαμασκό.
Για τους αγιατολάδες του Ιράν η πρόκληση είναι τεράστια, καθώς το Ισραήλ αμφισβητεί την ισχύ που προβάλλει το καθεστώς τους στη Μέση Ανατολή ως στρατιωτική δύναμη που μπορεί να υποστηρίξει τους πληρεξούσιούς της από τον Λίβανο μέχρι την Υεμένη και από το Ιράκ μέχρι τη Συρία. Η εξόντωση του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, την Παρασκευή στη Βηρυτό ήταν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ότι ο Νετανιάχου πετάει το γάντι στην Ισλαμική Δημοκρατία.
Η ισραηλινή χερσαία επίθεση στον Λίβανο
Και από τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα το Ισραήλ κατέστησε σαφές ότι δεν θα σταματήσει εκεί, εξαπολύοντας «περιορισμένες», «εντοπισμένες» και «στοχευμένες» χερσαίες επιδρομές σε χωριά του Νοτίου Λιβάνου, διαβεβαιώνοντας πως ο στόχος είναι θύλακες της Χεζμπολάχ «που συνιστούν άμεση απειλή για ισραηλινές κοινότητες στο Βόρειο Ισραήλ».
Η χερσαία αυτή επίθεση, υποστηριζόμενη από την Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία και το πυροβολικό, σχεδιαζόταν επί μήνες, και οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) δεν ξεκαθάρισαν πόσο θα διαρκέσει. Πιθανός στόχος της ισραηλινής ηγεσίας είναι να αναγκάσει τη Χεζμπολάχ να αποσύρει τις δυνάμεις της βορείως του ποταμού Λιτάνι, σε απόσταση 29 χλμ. από τα σύνορα Ισραήλ – Λιβάνου, σύμφωνα με το ψήφισμα του ΟΗΕ για τη λήξη του πολέμου το 2006.
Ταυτόχρονα, το Ισραήλ θα συνεχίζει το σφυροκόπημα αποθηκών όπλων, δεξαμενών καυσίμων και επιμελητειακών και επιτελικών κέντρων της Χεζμπολάχ στην κοιλάδα Μπεκάα, αλλά και το ανελέητο ανθρωποκυνηγητό ανώτερων στελεχών της. «Είναι η ευκαιρία μας να εξουδετερώσουμε τη Χεζμπολάχ για να μην ανακάμψει ποτέ και να μην ανακτήσει την επιρροή που ασκεί στον Λίβανο», παραδέχθηκε Ισραηλινός ανώτερος αξιωματούχος.
Ο Νετανιάχου ανακάμπτει στις δημοσκοπήσεις
Μετά την εξόντωση του ορκισμένου εχθρού του Ισραήλ και ηγέτη της Χεζμπολάχ, Νασράλα, ο Νετανιάχου -τον οποίο τοπικά και διεθνή ΜΜΕ θεωρούσαν ξεγραμμένο πριν από έναν χρόνο- ανακάμπτει στις δημοσκοπήσεις, κάτι που σημαίνει ότι έχει την αναγκαία υποστήριξη να παρατείνει κατά το δοκούν τη χερσαία επίθεση, αψηφώντας επίμονα τις εκκλήσεις Δυτικών συμμάχων που φοβούνται επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης στον Λίβανο και πιθανή γενίκευση του πολέμου.
Επισκεπτόμενος χθες στρατιώτες των IDF στο Βόρειο Ισραήλ, ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Ιωάβ Γκάλαντ, τόνισε: «Η εξουδετέρωση του Νασράλα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα αλλά όχι το τελικό. Θα αναπτύξουμε όλες τις δυνάμεις που διαθέτουμε, κι αν κάποιος στην άλλη πλευρά δεν κατάλαβε τι περιλαμβάνουν αυτές, εννοούμε όλες τις δυνατότητες».
Στην Ουάσιγκτον εκτιμούν πως η ισραηλινή χερσαία εισβολή στον Λίβανο θα είναι περιορισμένη και στοχευμένη, όπως λένε οι IDF, κι όχι τόσο εκτεταμένη όσο εκείνη του 2006, που πυροδότησε έναν σύντομο πλην άγριο πόλεμο που άφησε λαβωμένες και τις δύο πλευρές.
Ωστόσο, δεν παύουν, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Politico, να φοβούνται μια επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ -λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ στέλνουν ενισχύσεις στη Μέση Ανατολή-, ενώ ταυτόχρονα ανησυχούν μήπως το παρατραβήξει και η ισραηλινή ηγεσία.
Η αρχή του τέλους του «άξονα αντίστασης» του Ιράν;
Πέραν του προφανούς πολιτικού οφέλους για τον Νετανιάχου, η ισραηλινή χερσαία επίθεση στον Λίβανο υπαγορεύεται και από τη στρατιωτική λογική, σύμφωνα με αναλυτές.
Το Ισραήλ «έχει εξουδετερώσει την ανώτερη ηγεσία της Χεζμπολάχ, έχει αμφισβητήσει την ικανότητά της να συντονίζει και έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Παρά τους κινδύνους της χερσαίας εισβολής και την απειλή εκτόξευσης πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς (…), πολλοί θα υποστήριζαν ότι δεν θα υπάρξει ποτέ καλύτερη στιγμή για να εισβάλουν οι IDF στον Νότιο Λίβανο ώστε να καταστρέψουν τη στρατιωτική υποδομή της Χεζμπολάχ εκεί», αναφέρει ο Μάθιου Σάβιλ, αναλυτής της βρετανικής δεξαμενής σκέψης Royal United Services Institute.
Αρκετοί ανώτεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι, όπως ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, Ταμίρ Πάρντο, ζητούν να συνεχιστεί η επιχείρηση στον Λίβανο και να επεκταθεί, ώστε να αλλάξουν τα δεδομένα στη Μέση Ανατολή. Με τα πλήγματα που κατάφερε στη Χεζμπολάχ τις τελευταίες 12 μέρες, το Ισραήλ έχει «μια ευκαιρία που δεν πρέπει να τη χάσει», είπε μιλώντας σε ισραηλινά ΜΜΕ. Και πρόσθεσε ότι η Χεζμπολάχ είναι απίθανο να ανακάμψει ώστε να ελέγχει τον Λίβανο στον ίδιο βαθμό που το έκανε μετά τον πόλεμο του 2006.
Η σιιτική λιβανέζικη οργάνωση έχει αποδυναμωθεί το τελευταίο διάστημα από τα ισραηλινά πλήγματα. «Σχεδόν ολόκληρη η ηγεσία της, πολιτική και στρατιωτική, καθώς και χιλιάδες μέλη και διοικητές, έχουν δολοφονηθεί, για να μην αναφερθούμε στις μεγάλες ποσότητες στρατηγικών πυρομαχικών που κατέστρεψαν οι IDF», επισημαίνει ο αναλυτής του Atlantic Council, Αχμέντ Φουάντ Αλχατίμπ.
«Η περιοχή μπορεί να βιώνει την αρχή του τέλους του άξονα της αντίστασης του Ιράν», πρόσθεσε, κάτι που σίγουρα δεν θα δυσαρεστούσε πολλές αραβικές χώρες, περιλαμβανομένων εκείνων του Κόλπου. Ορισμένα ΜΜΕ στα κράτη αυτά ήδη επιρρίπτουν στη Χεζμπολάχ την ευθύνη για τα δεινά των Λιβανέζων, με τη σαουδαραβική εφημερίδα «Okaz» να κατηγορεί τη σιιτική οργάνωση ότι λειτουργεί «υπέρ των ιρανικών συμφερόντων, όχι των λιβανέζικων ή των αραβικών».
Στριμωγμένη η ιρανική ηγεσία
Η Χεζμπολάχ αλλά και το Ιράν δεν έχουν και πολλές ελκυστικές επιλογές να απαντήσουν στο Ισραήλ.
Ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, φιλοδοξεί να βελτιώσει τις σχέσεις της Τεχεράνης με αραβικά γειτονικά κράτη, ενώ έκανε ανοίγματα στη Δύση αναφορικά με τις διαβουλεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Μια άμεση εμπλοκή της χώρας του στη σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χεζμπολάχ θα δυναμίτιζε αυτές τις προσπάθειές του, εκτιμά το Politico, ενώ ένα νέο μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων, όπως έκανε ανεπιτυχώς την περασμένη άνοιξη, θα αποκάλυπτε την αδυναμία του Ιράν έναντι της ισραηλινής στρατιωτικής υπεροχής, αφήνοντας μόνη της τη Χεζμπολάχ και παρέχοντας μόνον ρητορική υποστήριξη.
Ωστόσο, για τον Ζιλιάν Μπαρν-Ντάσεϊ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων, η επιθυμία της ισραηλινής ηγεσίας να διαμορφώσει μια νέα τάξη πραγμάτων στη Μέση Ανατολή είναι μια «επικίνδυνη ψευδαίσθηση». Υποστηρίζει συγκεκριμένα: «Η ισραηλινή επίθεση σηματοδοτεί ένα σημαντικό τακτικό κατόρθωμα, αλλά παραμένει αποκομμένη από μια βιώσιμη στρατηγική οδό για τη βιώσιμη εκπλήρωση των ισραηλινών αναγκών ασφάλειας και τον τερματισμό της σειράς αλληλένδετων περιφερειακών συγκρούσεων».
