Επηρεασμένος σίγουρα από το μήνυμα του ευ αγωνίζεσθαι, της ευγενούς άμιλλας και της μοναδικής τιμής της συμμετοχής που εκπέμπουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, θυμάμαι το περίφημο, ξεχασμένο σήμερα, ολυμπιακό τρίλεξο σύνθημα που χρησιμοποίησε στην Ολυμπιάδα του 1896 ο βαρώνος Πιερ ντε Κουμπερτέν. Στην ελληνική αποδίδεται κατά συνθήκη ως «ταχύτερα, ψηλότερα, ισχυρότερα». Παίρνοντας κάποια –μεγάλη μάλλον– απόσταση από τα εις Παρισίους δρώμενα, διερωτώμαι αν και πώς το τρίπτυχο αυτό θα μπορούσε να δοκιμασθεί ως πολιτική μας έναντι της Αλβανίας. Σε ελεύθερη πάντοτε διασκευή και απόδοση.

Στην εξωτερική πολιτική, θεμελιώδης αρχή είναι να βάζεις τον πήχυ στο κατάλληλο ύψος. Το επιθυμητό ύψος πρέπει να είναι εφικτό. Τον τοποθετείς στο ύψος που μπορείς να υπερπηδήσεις. Ομως, διαχρονικά στις σχέσεις μας με την Αλβανία έχουμε εθισθεί να περνάμε κάτω από τον πήχυ.

Από κάτω περάσαμε όταν αρμοδίως διατυπώναμε προβληματισμό για τη δήθεν ασύμμετρη και ασύμφορη «εμπλοκή» της Ελλάδος στην υπόθεση της παράνομης σύλληψης, φυλάκισης, καταδίκης του εκλεγμένου δήμαρχου Χειμάρρας κ. Φρέντη Μπελέρη. Μεγαλύτερο λάθος της επιμονής στην αρχική εσφαλμένη θέση ήταν η, για λόγους αυτοπροστασίας, μετάλλαξή της σε «πολιτική γραμμή». Γνωρίζουν οι παροικούντες την αθηναϊκή Ιερουσαλήμ ότι οι επί μακρόν διατυπωμένες έγκυρες θέσεις αγνόησαν το ολυμπιακό τρίπτυχο. Η χειρότερη εκδοχή ήταν όταν προσπάθησαν να προβάλουν τον ισχυρισμό περί δήθεν ενόχλησης ή έστω απάθειας συμμάχων και εταίρων στην προβολή των αιτιάσεών μας. Ως εάν η Αλβανία και προσωπικά ο πρωθυπουργός της κ. Ράμα είχαν ξαφνικά ισχυρότερα της Ελλάδος ερείσματα. Ταπεινωτικό επιχείρημα για την Ελλάδα. Το επιχείρημα –θα ενοχληθούν οι σύμμαχοί μας– ξανακούστηκε στα κρίσιμα εικοσιτετράωρα που προηγήθηκαν της εθνικά επιβεβλημένης και κρίσιμης για το κύρος της Ελλάδος απέναντι στην ελληνική εθνική μειονότητα στην Αλβανία, απόφασης του πρωθυπουργού για συμπερίληψη του κ. Φρέντη Μπελέρη στο ευρωψηφοδέλτιο. Η εσωτερική παράμετρος με αφήνει αδιάφορο.

Ας το θέσουμε με τη μορφή ερωτήματος. Η περί απραξίας και αδράνειας απόφαση –ουδέν διμερές μέτρο ελήφθη από την Ελλάδα– στις σχέσεις μας με το καθεστώς του κ. Ράμα στηρίχθηκε σε εκθέσεις, εισηγήσεις, εκτιμήσεις των υπηρεσιών και συναρμοδίων υπηρεσιών –εδώ και ένα χρόνο– ή σε αντίληψη που βασίσθηκε σε λάθος εκτιμήσεις για τον κ. Ράμα και ψευδαισθήσεις;

Η συνταγή «γυρίζουμε σελίδα» δοκιμάστηκε ανεπιτυχώς με τους βαλκανικής κοπής ηγέτες επί δεκαπενταετία.

Στόχος δεν είναι να αναμοχλεύσουμε και να αναδείξουμε τα σφάλματα του περασμένου δεκαπενταμήνου. Εχουν γνώσιν οι φύλακες. Ας προλάβουμε τουλάχιστον το επόμενο λάθος. Τη διάχυση με τον σκοπό επικράτησης ως «μόνης λογικής πολιτικής» του συνθήματος «γυρίζουμε σελίδα στις ελληνοαλβανικές σχέσεις». Πράγμα που λογικά επιθυμεί και επιδιώκει ο κ. Ράμα με πιθανή αφετηρία τη Νέα Υόρκη (ΟΗΕ). Χωρίς προϋποθέσεις; Εκτός αν σκεφτόμαστε να κατεβάσουμε τον πήχυ πολύ χαμηλά ώστε να καταφέρουμε να περάσουμε από πάνω. Ή μάλλον να μη μας αναγκάσει ο κ. Ράμα να περάσουμε πάλι από κάτω. Διότι καμία από τις διαδοχικές προϋποθέσεις που θέταμε κατά τη δεκαπεντάμηνη φυλάκιση του κ. Μπελέρη δεν ικανοποιήθηκε από την ηγεσία της γειτονικής μας και συμμάχου στο ΝΑΤΟ χώρας.

Οι διμερείς με την Αλβανία σχέσεις είναι σημαντικές –πολύ σημαντικές, υποστηρίζω σταθερά εδώ και τριάντα χρόνια– και χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Τη στιγμή αυτή ο κ. Ράμα είναι πεπεισμένος –σε εμάς εναπόκειται να του δείξουμε ότι κάνει λάθος– ότι τα σχέδια, η πολιτική του επιδίωξη και το πρόγραμμά του για τη Χειμάρρα κατίσχυσαν της ελεύθερης και δημοκρατικής βούλησης της ελληνικής μειονότητας. Στο δικό του μυαλό ηττημένη δεν είναι η μειονότητα, αλλά η ίδια η Ελλάδα. Με την πεποίθηση του νικητή υιοθετεί το σύνθημα «γυρίζουμε σελίδα». Συνέβαλαν δε στη διαμόρφωση της αντίληψης αυτής και εκείνοι που διά της σιωπής τους θεώρησαν προτιμότερο να αποστασιοποιηθούμε κατά την προεκλογική περίοδο. Το αποτέλεσμα είναι ακριβώς αυτό που προσπάθησαν να αποφύγουν. Δυστυχώς. Οταν χώνουμε το κεφάλι μας στο χώμα, δεν σημαίνει ότι γινόμαστε αθέατοι.

Σωστά το καταλάβαμε. Δύσκολα μπορείς να μεταφέρεις τα ιδεώδη του ολυμπισμού –έστω στην πιο εμπορική εκδοχή του– στην αρένα των διμερών μας σχέσεων. Εδώ όπου το ευγενές τρίπτυχο citius, altius, fortius ανταγωνίζεται την αλαζονεία βαλκανικής κοπής ηγετών και την ανεπιτυχώς δοκιμασμένη με αυτούς επί δεκαπενταετία συνταγή «γυρίζουμε σελίδα».

*Ο κ. Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς διετέλεσε πρέσβης της Ελλάδος σε Τίρανα, Σκόπια και Ουάσιγκτον.

Καθημερινή