του Παντελή Σαββίδη
Πήγα χθες στην εκδήλωση της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος που παρουσίασε το βιβλίο-άλμπουμ φωτογραφιών- με τίτλο Αιώνια Θεσσαλονίκη.
Να συγχαρώ την Εταιρεία για την πρωτοβουλία της, όπως και για την έκδοση του αξιόλογου περιοδικού Θεσσαλονικέων Πόλις.
Ο πρόεδρος, δε, της Εταιρείας, Σταύρος Ανδρεάδης είναι ένας άνθρωπος με ευαισθησίες και ενδιαφέρον για την Θεσσαλονίκη. Βοηθά περισσότερο απο πολλούς άλλους.
Στην εκδήλωση άκουσα ωραίες ομιλίες για το νόημα και τη φιλοσοφία της φωτογραφίας και τα συνήθη κλισέ για τη Θεσσαλονίκη. Που έχουν γίνει κουραστικά. Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης προβάλλονταν στην οθόνη φωτογραφίες και αποσπάσματα κειμένων απο τους σχολιασμούς των ανθρώπων που έγραψαν για το βιβλίο. Ορισμένες απο τις φωτογραφίες μου θύμιζαν Κάϊρο. Οι πιο καλλιτεχνικές παρουσίαζαν γνώριμες εικόνες της καθημερινότητας. Η καλλιτεχνική τους αποτύπωση ήταν ενδιαφέρουσα. Δεν είμαι σίγουρος ότι αντιστοιχούν στην ρεαλιστική καθημερινότητα. Ήταν η οπτική του φωτογράφου.
Η πόλη έχει ιστορία. Και σε αντίθεση με την Αθήνα έχει και ταυτότητα. Νομίζω καλά την προσδιόρισε η γυναικεία παρουσία στο πάνελ (Λίνα Μυλωνάκη) μια πόλη με στοιχεία ελληνικά, βυζαντινά, μεσανατολικά και βαλκανικά.
Δεν είμαι σίγουρος ότι τα έχουν συνειδητοποιήσει και τα σέβονται οι κάτοικοί της. Και κυρίως, η λεγόμενη ιθύνουσα τάξη της παρά τις κατα καιρούς αξιέπαινες προσπάθειές της όπως το υπο συζήτησιν λεύκωμα.
Η πόλη και η κοινωνία της περιμένουν περισσότερα απο το αστικό στρώμα της κοινωνίας. Κυρίως περιμένουν να της δώσει ένα σύγχρονο προσανατολισμό.
Πρόσωπα που θα μπορούσαν να προσφέρουν στην πόλη είτε στον πολιτικό είτε στον πνευματικό τομέα την έχουν εγκαταλείψει για την εύκολη λύση της Αθήνας. Φεύγουν με τα γνωστά αναθέματα που και αυτά κούρασαν. Κάποιοι αστοί που μπορούν να προσφέρουν και αγαπούν την πόλη υπάρχουν. Ας ξεπεράσουν τις πικρίες τους. Οι πικρίες είναι λεπτομέρειες στην ιστορική εξέλιξη. Το έργο και η δημόσια προσφορά μένουν.
Η πόλη πρέπει να αναζητήσει το μέλλον της πέρα απο την αναγκαστική αναφορά της στην Αθήνα. Για την Αθήνα η Θεσσαλονίκη δεν υπάρχει. Υπάρχει, όμως, δίπλα της η Κωνσταντινούπολη, το Βελιγράδι, ακόμη και τα Σκόπια. και γιατί όχι, τα Τίρανα. Μεγάλο μέρος των κατοίκων της γειτονικής χώρας (Σκόπια) έχει αγοράσει σπίτια και ζει σχεδόν μόνμα στη Θεσσαλονίκη.
Πριν λίγες ημέρες βρέθηκα με τον πρέσβη ε.τ. Γιώργο Πουκαμισά και μου χάρισε ένα μικρό βιβλίο που έγραψε για το Βουκουρέστι, την πρωτεύουσα της Βλαχίας, στο οποίο υπηρέτησε.
Εντυπωσιακές οι αναφορές του για την πόλη. Πρέπει να τον εντυπωσίασε.
Κυρίως με εντυπωσίασαν όσα γράφει για την ελληνική παρουσία στην πόλη που επι τουρκοκρατίας μεγαλούργησε και συνέβαλε στην δημόσια εικόνα της και στο πολιτισμικό της αποτύπωμα. Και στην Βιέννη υπήρξε τέτοια παρουσία.
Δεν μπορεί, θα υπάρχουν και σήμερα τέτοιοι Έλληνες.
Η Θεσσαλονίκη μπορεί να γίνει η εναλλακτική λύση στον αθηναϊκό χυλό. Μια πόλη ανοιχτή στον κόσμο αλλά με ταυτήττα της διαχρονικής παρουσίας της.
Χρειάζεται να βρεθεί η κρίσιμη μάζα. Και αυτήν την κρισιμη μάζα μόνο η ιθύνουσα τάξη της μπορεί να την διαμορφώσει. όπως γίνεται πάντα στην ιστορική εξέλιξη.
Περιμένουμε.
ΥΓ: μου έκαναν εντύπωση δύο συμβάντα τα οποία με επηρέασαν πολύ στην εκτίμησή μου για το πως βλέπει το αθηναϊκό κατεστημένο την πόλη. Το ένα ήταν η πρόσκληση Μητσοτάκη στους Βαλκάνιους ηγέτες να βρεθούν στην Αθήνα- και όχι στη Θεσσαλονίκη- για να τιμήσουν την 20η επέτειο απο την Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης για τα Δυτικά Βαλκάνια. Και η πρόταση η Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης να ονομασθεί Διακήρυξη των Αθηνών.
Το δεύτερο η αλλαγή του τόπου για την ελληνοτουρκική συνάντηση που κατέληξε στην Διακήρυξη Φιλίας. Ο Ερντογάν πρότεινε την Θεσσαλονίκη. Ο Μητσοτάκης την Αθήνα.
Μικροατυχήματα σαν την περίπτωση Μητσοτάκη η Θεσσαλονίκη χώνεψε πολλά. Θα μείνει με τα κόμπλεξ του με την πόλη.
ΥΓ: Υπάρχει ρεπορτάζ ότι η Κωνσταντινούπολη δεν μπορεί να κρατήσει, πλέον, τον πληθυσμό της. Φεύγουν για να βρουν αλλού καλύτερες συνθήκες εργασίας. Μήπως πρέπει να το σκεφθούν και αρκετοί κάτοικοι των Αθηνών;
Εδώ οι μισθοδοτούμενοι από το κράτος υπάλληλοι δεν θέλουν να εγκαταλείψουν και το τετράγωνό τους στην Αθήνα έρθουν στην Θεσσαλονίκη ,
Κάνατε ποτέ έρευνα των τόπων καταγωγής των κρατικών υπαλλήλων που ζουν και εργάζονται στην Αθήνα;;;.
Από το 1977 μίλησαν για μεταφορά του Υπουργείου Γεωργίας .Διαβάστε ποιοι αντέδρασαν και ποιοι τους υποστήριξαν.
Εδώ κατάφεραν το αμετάθετο από την υπηρεσία διορισμού τους , γιατί να έχουμε αυταπάτες.
«Η Θεσσαλονίκη μπορεί να γίνει η εναλλακτική λύση στον αθηναϊκό χυλό. Μια πόλη ανοιχτή στον κόσμο αλλά με ταυτήττα της διαχρονικής παρουσίας της.»
Τό ἴδιο θά μποροῦσε νά εἰπωθεῖ γιά τήν ῾Ελλάδα, μιά χώρα ἀνοιχτή στόν κόσμο ἀλλά μέ ταυτότητα τῆς διαχρονικῆς παρουσίας της. ᾿Αλλά καί γιά τό ἕνα καί γιά τό ἄλλο προϋπόθεση εἶναι ἡ ἐκτίμηση τοῦ βάθους τοῦ ῾Ελληνισμοῦ, τῆς γλώσσας μας καί τῆς ᾿Ορθοδοξίας. Αὐτά ὅμως ἀγνοοῦνται στήν σημερινή ῾Ελλάδα. Καί τά τρία εἶχαν σκοπό τόν ἄνθρωπο. Σημειώνω μία παράγραφο ἀπό ἕνα κείμενο πού περιγράφει τήν κατάστασή μας.
«Αλλά το μέτρο του πολιτισμού έχει προσδιοριστεί και τα ψέματά μας δε γυρίζουν πίσω το ποτάμι. Φταίει, δηλαδή, επίσης, το χαμήλωμα του πήχη, πακέτο με την μικρομέγαλη αυτοϊδέα μας εν καταναλωτισμώ: θαλασσινό νερό, μπαράκια και ευχαριστημένους ουρανίσκους: αυτές είναι οι υπηρεσίες μας στην νοτιοανατολική ακριτική Ευρώπη. Κι οι πέτρες όπου να ‘ναι θα μιλήσουν[2], αφού μουγκάθηκαν οι οικοδεσπότες, και γίναν όλοι καλοντυμένοι και καναπεδάτοι ζητιάνοι επενδύσεων. Εδώ είναι Ελλάς ψυχοχτικιάρη βουτυρομπεμπέ! Και είμαστε έτσι γιατί δε μας κόστισε πολύ που είμαστε Έλληνες· γι’ αυτό και πετύχαμε ως λαντζέρης της Ευρώπης. Ότι η δουλειά δεν είναι ντροπή. Αλλά το να φτύνεις τέτοιο παρελθόν είναι κάτι χειρότερο από ντροπή: είναι μιαρό.»
https://antifono.gr/agrion-esti/
Στενεύουν οἱ ὀρίζοντες οἱ πνευματικοί τῶν ἀνθρώπων, ἡ καλλιέργειά τους ἀπαιτεῖ μία ἄλλη κατανόηση καί μία ἄλλη διδασκαλία. Παρατηρεῖται ἀδυναμία ἐμβάθυνσης στά νοήματα, στό νόημα τοῦ ῾Ελληνισμοῦ, ὑπερισχύει ἡ εὐκολία στήν κριτική, στόν εὔκολο σχολιασμό χωρίς ἀνάλογο ἔργο. Μία ὑποβάθμιση τῶν ἀνθρώπων, πού δέν μαθαίνουν στόν κόπο γιά νά περιμένουν καρπούς καί νά τούς χαροῦν καί δέν ἔχουν κατάλληλα πρότυπα. Κανένα ἱερό καί ὅσιο στήν σκέψη, ἐνῶ τό νόημα ἀθανασίας ἀπαιτεῖ βαθύτατη πίστη ὄχι σέ δόγμα ἀλλά στή ζωή, ταπεινότητα πνεύματος, σεβασμό γιά νά προσεγγισθεῖ καί δέν εἶναι κάποιου τύπου ἀνταλλαγῆς. Καμμία προσπάθεια προσέγγισης οὐσιαστικῆς τῆς παιδείας τοῦ ἀνθρώπου, καμμία ἀναζήτηση νοήματος ζωῆς. Ἡ παιδεία γιά τόν Ἑλληνισμό ἦταν παιδεία στόν πολιτισμό, στήν αἰσθητική, στήν γλώσσα, στίς τέχνες, στόν ἄνθρωπο, στή ζωή. Παντοῦ ἱερά, ἀσκληπιεῖα, θέατρα. Μόνο στήν Αἰτωλοακαρνανία ὑπῆρχαν 6-7 θέατρα. Καί ὑπάρχουν ὅλα αὐτά γύρω μας, τά κείμενα ἤδη γραμμένα, ἤδη διατυπωμένα, περιμένουν νά τά ψάξουμε μέ ὅλα τά νέα μέσα, νά τά ἐκτιμήσουμε, νά τά ξαναβάλουμε στή ζωή μας, νά ξαναβροῦμε τό μέτρο.