του Παντελή Σαββίδη
Μου προκάλεσε εντύπωση η επιμονή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας για επανεκκίνηση του κυπριακού.
Τα δεδομένα ήταν γνωστά. Οι συνομιλίες διεκόπησαν στο Γκράν Μοντανά επειδή η Τουρκία ζητούσε κυριαρχική ισότητα των δύο κοινοτήτων του νησιού (δηλαδή το ΝΕΟ κράτος να συγκροτηθεί απο δύο κυρίαρχες εθνικές κοινότητες), η Τουρκία θα παρέμενε εγγυήτρια δύναμη και τα στρατεύματα δεν θα αποχωρούσαν.
Απο τότε μέχρι που αναλήφθηκε η τρέχουσα πρωτοβουλία, τα πράγματα χειροτέρεψαν. Η Τουρκία ζητά τη δημιουργία δύο αναγνωρισμένων κρατών που θα έρθουν σε κάποιο είδος χαλαρής συνομοσπονδίας μεταξύ τους.
Πρέπει να είναι κανείς αφελής για να πιστεύει πως η Τουρκία θα κάνει πίσω. Λύση στο νησί με τις πολιτικές που συζητούνται και τη δυναμική που διαφαίνεται (η Τουρκία βρίσκεται σε γεωπολιτική άνοδο) δεν υπάρχει.
Χρειάζεται κάτι άλλο. Και το κάτι άλλο πρέπει να εξευρεθεί. Οι δυνατές επιλογές:
Απελευθέρωση με στρατιωτική εμπλοκή: αποκλείσθηκε εδω και πολλά χρόνια ως ενδεχόμενο και δεν το θέλει, σχεδόν, κανείς. Υπάρχουν διάφορες, σχετικές, προσεγγίσεις απο πρώην στρατιωτικούς οι οποίες καλώς γίνονται και δεν πρέπει να αποκλείεται το ενδεχόμενο στο πλαίσιο μιας συνολικότερης πολιτικής. Για να υπάρχει στο τραπέζι. Κάποιες προετοιμασίες προς την κατεύθυνση αυτή θα έδιναν στο ενδεχόμενο περισσότερη πειστικότητα.
Χρειάζεται, όμως, ανάλογη ηγεσία στην Αθήνα και στη Λευκωσία και αυτήν την στιγμή δεν υπάρχει. Δεν το προτείνουμε ως λύση αλλά με τη λογική που ο Μακρόν λέει ότι δεν πρέπει να αποκλείεται, ως δυνατότητα επιλογής, η παρουσία δυτικού στρατού στο μέτωπο της Ουκρανίας. Δεν αποδυναμώνεις μόνος τον εαυτό σου.
Δεύτερον η διατήρηση της δυνατότητας επανένωσης του νησιού. Οι σκεπτόμενοι κύπριοι δεν θέλουν να αποδεχθούν, επ ουδενί, την ιδέα ότι θα χάσουν οριστικά κάποια μέρη της πατρίδας τους. Ας σημειωθεί πως οι ενωσιακοί που είχαν σχέση με την δικτατορική Αθήνα επεδίωκαν μια Ένωση με την Ελλάδα όχι ολόκληρης της Κύπρου αλλά μετά απο μια διχοτόμηση. Αυτή ήταν η θέση του Ιωαννίδη.
Η τρίτη τάση ήταν οι ανανιστές αλλά η τάση αυτή ως πρόταση δεν υπάρχει πια. Η Τουρκία έχει ξεφύγει απο αυτήν.
Εκτός και αν εκτιμάται ότι θέτει θέμα διχοτόμησης για να πάρει όσα μπορεί περισσότερα σε μια διαπραγμάτευση. Αλλά η Τουρκία απέδειξε ότι δεν σκέφτεται έτσι. Η γραμμή της σήμερα είναι η διχοτόμηση. Την συμφέρει;
Προσωπικά εκτιμώ πως όχι, δεν την συμφέρει. Στην περίπτωση, όμως, που της γίνει σαφές ότι διχοτόμηση σημαίνει ένωση της ελληνοκυπριακής πλευράς με την Ελλάδα. Συμφέρει στην Τουρκία ένα νέο σύνορό της με την Ελλάδα στην Κύπρο;
Αυτό μπορεί και να μην την ενοχλούσε. Σίγουρα, όμως, θα την απασχολούσε η ελληνική παρουσία στη Μέση Ανατολή. Τόσο κοντά όσο και η Κύπρος.
Με δύο λόγια η απάντηση στην διχοτομική πολιτκή της Άγκυρας μπορεί να είναι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο της επόμενης ημέρας που θα προβλέπει ελληνική παρουσία με την μορφή εδαφικής επικράτειας στο νησί.
Είναι, επίσης, πολιτικά αφελές να πιστεύει κάποιος πως με την βελτίωση του κλίματος μεταξύ των δύο χωρών, Ελλάδας και Τουρκίας, θα κάνει πίσω η Τουρκία στην Κύπρο. Η Κύπρος είναι σημείο υψηλής στρατηγικής αξίας για την Τουρκία. Το μαφιόζικο τουρκικό βαθύ κράτος δεν επηρεάζεται απο τα γλυκανάλατα της ελληνοτουρκικής προσέγγισης. Δίνει τόση βαρύτητα όση ο Ερντογάν όταν μπερδεύτηκε και αντί να μιλήσει για βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μίλησε για όξυνση. Και δεν το πήρε είδηση.
Αυτή είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το νησί. Το ερώτημα είναι: και τι κάνουν οι δύο ελληνικές πρωτεύουσες;
Η απάντηση μπορεί να βρεθεί με την μεγαλύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στην Κύπρο λόγω του δυτικού ενδιαφέροντος για την περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Αλλά η εμπλοκή θα πρέπει να έχει και τις τρείς διαστάσεις ενός κράτους. Παρουσία με σκληρή ισχύ, πολιτισμική ενεργοποίηση στη Μέση Ανατολή μοχλεύοντας την ελληνιστική παράδοση και διπλωματική κινητικότητα.
Θα μου πείτε σήμερα είναι δύσκολο, ίσως, αλλά θα μπορούσε αν και όταν ολοκληρωθεί το εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας. Ναι, αλλά αυτά τα πράγματα δεν γίνονται απο τη μια μέρα στην άλλη. Θέλει δουλειά.
Σαφείς διαρροές ότι οποιαδήποτε αρνητική κλιμάκωση απο πλευράς Τουρκίας ως προς την σημερινή κατάσταση του νησιού θα δημιουργούσε μια ακόμη συνοριακή γραμμή Ελλάδας-Τουρκίας στην Κύπρο θα λαμβάνονταν υπόψη απο την ¨Αγκυρα.
Χρειάζονται νέα σενάρια για την επόμενη ημέρα των δύο πολέμων (στην Ουκρανία και τη Γάζα), έστω και ως υποθέσεις εργασίας.
Στην παρούσα κατάσταση δεν θεωρώ ότι συμφέρει επίλυση του κυπριακού.
Οφείλει να επέλθει μια συνολική αποδυνάμωση της τουρκίας για να επιδιωχθεί κάτι τέτοιο.
Φρονώ πως δεν καταλάβαμε στην Ελλάδα ότι η χωρισμένη στα δυό Κύπρος-που λέει και το τραγούδι του αξέχαστου Μάριου Τόκα-αλλά η μόνη αναγνωρισμένη από το 1960 Κυπριακή Δημοκρατία αύξησε ως μέλος της Ε.Ε και της ΟΝΕ την γεωπολιτική της σημασία και αυξάνοντας την αμυντική της θωράκιση ,αλλά και την συμμετοχή και εμπλοκή της σε προσπάθειες των δυνατών Δυτικών -όπως τώρα με την μεταφορά στην Γάζα της ανθρωπιστικής βοήθειας -και την απο-Ρωσοποίησή της (που παράγινε επί εποχής του Μακαρίου) θα παύσει να ορέγεται ”να την φάει ολόκληρη” – με οποιαδήποτε ηγεσία η Τουρκία -,γιατί σίγουρα θα έχει χειρότερη της Ουκρανίας αντιμετώπιση από την Δύση, της οποίας τα συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι τα σπουδαιότερα παγκοσμίως.
ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΣ ”ΔΕΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ”.
Αλλά ας έχουμε ενσυναίσθηση .
Πριν 50 χρόνια η Τουρκία κατέλαβε το 38% της Κύπρου κι έκτοτε έχει 40.000 στρατιώτες αιχμαλώτους-όπως προφήτεψε τότε ο Καραμανλής- στο νησί και ξοδεύει κάπου ένα εκατομμύριο δολάρια ημερησίως για την συντήρηση του στρατού της και την άθλια οικονομία αυτού του κρατιδίου , το οποίο εγκαταλείπουν οι γνήσιοι Τουρκοκύπριοι και το αδιέξοδό της είναι δεδομένο και διαπιστωμένο. Γνωρίζει πολύ καλά η Τουρκία ότι αν λυθεί το Κυπριακό με Ομοσπονδία και επιτραπεί η ελευθερία κινήσεως ανθρώπων και κεφαλαίων οι κάτοικοι του Βορρά θα πηγαινοέρχονται στο Νότο για δουλειές σε Εταιρείες Ελληνοκυπρίων ή πολυεθνικών και όσοι μένουν στον Βορρά θα ”είναι στη δούλεψη” των Ελληνοκυπρίων ,που θα ανοίξουν και εκεί δουλειές.
Κάτι ανάλογο γινόταν και στην Μικρά Ασία πριν μας πάνε οι σύμμαχοι του Βενιζέλου να την καταλάβουμε , χωρίς να υπολογίσουμε ότι αν νικηθούμε θα μας διώξουν από εκεί κακήν- κακώς, όπως και έγινε.
Την ειρηνική λύση την επιδιώκουν άπαντες ,αλλά ποιος Τούρκος ηγέτης θα αποφασίσει λύση χωρίς ”να φάει το κεφάλι του” και πια Τουρκική Εθνοσυνέλευση θα εγκρίνει το ”ΟΙΚΑΔΕ” των κατοχικών στρατευμάτων της , χωρίς τουλάχιστον να κερδίσει να την βάλουν στο ”παιχνίδι” που παίζουν μέχρι τώρα οι Δυτικές Δυνάμεις (ΝΑΤΟ και Ε.Ε) στην Ανατολική Μεσόγειο;;; .
Νομίζω πως κάτι παθαίνει η Τουρκία όταν βλέπει από το 2014 τον δικό μας πρωθυπουργό να πηγαινοέρχεται στην Αίγυπτο -χθες και με την κυρία Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής-.
Όσο για τον Κύπριο Πρόεδρο ,- που σημειωτέον κινείται με ομοφωνία του Εθνικού Συμβουλίου-κατάφερε να σταματήσει κάτι ”τσαλαβουτήματα΄’ της Τουρκίας στην Αμμόχωστο (Φαμαγκούστα) και να διοριστεί νέος -γυναίκα- μεσολαβητής για έναρξη νέων διαπραγματεύσεων , που θα αρχίσουν μετά τις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία και σίγουρα θα έχουμε κάποιο αποτέλεσμα , μπορεί κάτι ανάλογο με τις Συμφωνία των Πρεσπών ,για την οποίαν πάντως κάποιοι στην Ελλάδα είναι ιδιαιτέρως υπερήφανοι .
Στην Ελλάδα οι Ελλαδίτες να μηνύουμε καθημερινώς στην Τουρκία ότι αυτήν την φορά θα πολεμήσουμε στην Κύπρο -όπως οι Ουκρανοί-γιατί δεν έχουμε άλλη επιλογή και ότι θα μας βοηθούν και Ευρωπαίοι εταίροι μας και της Κύπρου, που έχουν πολλά συμφέροντα στο νησί κα την Ανατολική Μεσόγειο.
ΚΑι ΑΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΛΥΤΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ , ΟΠΩΣ Η ΦΟΡΜΟΖΑ -ΤΑΪΒΑΝ. ΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ.
Ο Χριστοδουλίδης έκανε σημαία την ΕΕ ως προπομπό της λύσης, η οποία φυσικά ήταν θνησιγενής και γρήγορα κατάλαβε ότι η ΕΕ δεν θέλει και δεν μπορεί να κάνει κάτι.
Ο ΟΗΕ απέτυχε για 50 χρόνια, η ΕΕ δεν μπορεί και δεν θέλει και ο πόλεμος έχει αποκλειστεί από την Ελλάδα.
Οπότε μένει να δοκιμάσει η Κύπρος την ομοσπονδία με τις εγγυήσεις ασφαλείας του ΝΑΤΟ με την ένταξη ή χωρίς της Κύπρου στο ΝΑΤΟ.
Με μια ανάσα .Το Κυπριακό θα λυθεί όταν θελήσει η Αμερική.