του Στέφανου Καραβίδα*
Ο εκσυγχρονισμός 83 ελληνικών F-16 Blk52+ σε επίπεδο Viper και η αγορά 24 Rafale, προκαλούν μια τάση ανακατανομής της Αεροπορικής Ισχύος υπέρ της Ελλάδας. Ακόμη και η απόκτηση των γαλλικών φρεγατών Belhara, συντείνει ώστε το ισοζύγιο Αεροπορικής Ισχύος να κλίνει θετικά υπέρ μας, δεδομένων των εξαιρετικών αντιαεροπορικών τους δυνατοτήτων. Ωστόσο, η εν λόγω τάση για να παγιωθεί ως κατάσταση, πρέπει να συνοδευτεί από επιμέρους κινήσεις που σχετίζονται με το υπάρχον αεροπορικό δυναμικό. Δεδομένης της τουρκικής πρόθεσης για ενίσχυση του αεροπορικού στόλου και οπλοστασίου, εάν αυτό δε συμβεί μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, η τάση θα αντιστραφεί, με κίνδυνο το ισοζύγιο Αεροπορικής Ισχύος να ανατραπεί υπέρ της Τουρκίας.
Η ανατροπή αυτή σχετίζεται με επιμέρους δείκτες Ισχύος, όπως ο συνολικός αριθμός αεροσκαφών κάθε χώρας, η δυνατότητά τους να επιχειρούν δικτυοκεντρικά, τα διαθέσιμα ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης στα αεροσκάφη του στόλου, τα όπλα αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους, το Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου και φυσικά η Αεράμυνα. Για λόγους οικονομίας του χώρου θα εστιάσουμε στα τακτικά μαχητικά αεροσκάφη και τα όπλα τους, αφήνοντας εκτός εξίσωσης σημαντικά προγράμματα τουρκικής εγχώριας κατασκευής, που αφορούν επανδρωμένες και μη επανδρωμένες εναέριες πλατφόρμες, όπλα, βαλλιστικούς πυραύλους και αντιαεροπορικά συστήματα, που θα έκαναν την εξίσωση δραματικά δυσκολότερη για την ελληνική πλευρά.
Εφόσον το τουρκικό εξοπλιστικό πρόγραμμα υλοποιηθεί όπως ανακοινώθηκε, δίχως η ελλαδική πλευρά να προβεί σε αντισταθμιστικές ενέργειες, η κατάσταση θα έχει διαμορφωθεί στο τέλος της δεκαετίας ως εξής: Η Ελλάδα μετά την απόσυρση 33 F-4, θα διαθέτει ένα σύνολο 201 αεροσκαφών (32 F-16Blk30, 38 F-16Blk50, 83 F16 Viper, 24 M2000-5 και 24 Rafale). Από αυτά, πλήρεις δικτυοκεντρικές δυνατότητες και ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης θα έχουν μόνο 107 αεροσκάφη (83 F-16Viper και 24 Rafale). Αντίστοιχα, η Τουρκία θα διατηρεί 271 αεροσκάφη F-16 (36 Blk30, 116 Advanced, 119 Viper), από τα οποία 235 θα διαθέτουν δικτυοκεντρικές δυνατότητες και 119 ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης. Πρόθεση της τουρκικής πλευράς είναι και τα εναπομείναντα F-16Blk30 για τα οποία διαθέτει πηγαίο κώδικα, να αποκτήσουν ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης εγχώριας σχεδίασης. Προβληματισμό μάλιστα προκαλεί το ενδεχόμενο να αξιοποιηθεί το μεγάλο απόθεμα ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης, τερματικών Link16 και υπολογιστών αποστολής που περιλαμβάνει η νέα τουρκική παραγγελία, προκειμένου να φτάσουν και τα τουρκικά Blk30 κοντά ή στο επίπεδο του Viper, ανεξάρτητα από την επιτυχία της εγχώριας προσπάθειας.
Συνολικά λοιπόν, εάν το χειρότερο σενάριο υλοποιηθεί, η τουρκική πλευρά θα διαθέτει μία υπεροπλία 70 αεροσκαφών εν συνόλω, ενώ με τον εκσυγχρονισμό και των F-16Βlk30, θα υπερτερεί συνδυαστικά σε δικτυοκεντρικές δυνατότητες και σε διαθέσιμα ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης. Το τουρκικό πρόγραμμα αναμένεται εάν λάβει την τελική αμερικανική έγκριση, να υλοποιηθεί γρήγορα και σαφώς εντός της τρέχουσας δεκαετίας, βάσει της συνολικής ικανότητας της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και της τεχνογνωσίας της Τουρκικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΤUSAS), από τη συμπαραγωγή των τουρκικών F-16 στις εγκαταστάσεις της στην Τουρκία. Άλλωστε, η Τουρκία ήδη ζήτησε να μην παραλάβει έτοιμα τα 40 νέα αεροσκάφη, αλλά να προχωρήσει εκ νέου σε συμπαραγωγή στις εγκαταστάσεις της TUSAS.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό, να γίνει αντιληπτό ότι τα 70 ελληνικά F-16Blk30&50 στην παρούσα διαμόρφωση, δεν έχουν σοβαρές πιθανότητες επιβίωσης απέναντι όχι μόνο στα τουρκικά Viper αλλά ούτε καν στα δικτυοκεντρικά Αdvanced, καθώς το ραντάρ των τελευταίων παρότι συμβατικής τεχνολογίας, υπερτερεί δραματικά αυτού των ελληνικών μη αναβαθμισμένων F-16. Αναφορικά με τα M2000-5, οι εξαιρετικές αρετές τους στην εναέρια μάχη τόσο σε κοντινές αποστάσεις όσο και πέραν του ορίζοντα, ψαλιδίζονται σημαντικά από τη μη τοποθέτηση εδώ και 20 χρόνια τερματικών Link-16 και σκοπευτικού επί κάσκας. Θα μπορούσαμε για αποφυγή πολυτυπίας να διαπραγματευτούμε αντί εκσυγχρονισμού των M2000-5, την απόκτηση 2ης Μοίρας Rafale με ταυτόχρονη πώληση τους. Ινδία, Αίγυπτος και Μαρόκο αποτελούν δυνητικούς αγοραστές, ενώ επιτέλους και η Κύπρος οφείλει να εξετάσει τη δημιουργία αεροπορικού βραχίονα, με τα ελληνικά Μ2000-5 να αποτελούν μία πολύ βολική επιλογή, εφόσον ένα τέτοιο σενάριο προχωρήσει.
Σε ότι αφορά τα όπλα των αεροσκαφών, η Τουρκία δείχνει να προετοιμάζεται μεθοδικά για να εξαπολύσει αεροπορικό «Αρμαγεδώνα», παραγγέλνοντας σχεδόν 1000 βλήματα ΑΙΜ-120C8 που αποτελεί το «αντίπαλο δέος» του METEOR και 400 ΑΙΜ-9Χ, αντίστοιχο του IRIS -T των ελληνικών F-16. Tα υπό παραγγελία βλήματα είναι περίπου μιάμιση φορά περισσότερα από το υπάρχον τουρκικό απόθεμα σύγχρονων όπλων αέρος-αέρος. Σοβαρότατη απειλή, συνιστά επίσης η παραγγελία μεγάλου αριθμού όπλων-συλλογών ακριβείας και μακρού πλήγματος αέρος-εδάφους, χωρίς καν να συνυπολογίσουμε τα αντίστοιχα τουρκικής κατασκευής, τα οποία μπορούν να εξαπολυθούν και από τα δικινητήρια τουρκικά μη επανδρωμένα. Εάν δεν προσαρμοστεί η ελληνική Αεράμυνα με απόκτηση συστημάτων (C-RAM) τα οποία εμπλέκουν όχι πλέον τις πλατφόρμες, αλλά τα όπλα τους, όπως και περιφερόμενα πυρομαχικά, βλήματα πυροβολικού και βαλλιστικά, τα νησιά μας θα κινδυνεύσουν θανάσιμα.
Η κατάσταση για την ελληνική πλευρά θα βελτιώνεται σταδιακά μετά το 2030, εφόσον το πρόγραμμα απόκτησης F-35 αρχίσει να υλοποιείται. Και σε αυτή την περίπτωση ωστόσο, η «ψαλίδα» στον αριθμό αεροσκαφών με δικτυοκεντρικές δυνατότητες παραμένει μεγάλη. Το πραγματικό όμως «χειρότερο σενάριο» έχει να κάνει με την πιθανότητα μελλοντικής αποδέσμευσης των F-35 στην Τουρκία. Ο γράφων συστηματικά τα τελευταία τρία έτη και εμφατικά σε πρόσφατες δημόσιες παρεμβάσεις, αναφέρει το σενάριο παραχώρησης των τουρκικών S-400 στο Αζερμπαϊτζάν, στη λογική του «Bir Halk Iki Devlet» (ένας λαός, δύο κράτη) ή σε άλλη σύμμαχο χώρα σε συνεννόηση με τη Ρωσία, κατά το πρότυπο της μετακίνησης των κυπριακών S-300 στην Κρήτη. Εάν καθ’ οιονδήποτε τρόπο και παρά τους όποιους αστερίσκους, επιτευχθεί η τουρκική απαγκίστρωση από τα S-400, τα τουρκικά F-35 δε θα αργήσουν να «πλαισιώσουν» τα ελληνικά, στο αεροπορικό ισοζύγιο. Δυστυχώς, η Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτώρια Νούλαντ, επιβεβαίωσε το φόβο ενός τέτοιου σεναρίου ως απόλυτα βάσιμο.
Το ερώτημα λοιπόν είναι εάν πραγματικά προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο σενάριο, απέναντι σε μία Τουρκία που σχεδιάζει και υλοποιεί κατά τρόπο ολιστικό το εξοπλιστικό της πρόγραμμα, ή προχωρούμε σε αποσπασματικές και ασύνδετες παραγγελίες, απαξιώνοντας διαρκώς τα υπάρχοντα πανάκριβα μέσα. Εάν το απευκταίο σενάριο πραγματοποιηθεί δίχως ελληνική αντίδραση, η Τουρκία πριν την απόκτηση F-35 θα έχει καταφέρει να ομοιογενοποιήσει τεχνολογικά έναν τεράστιο στόλο 271 αεροσκαφών με σύγχρονα ραντάρ και δικτυοκεντρικές δυνατότητες, ενώ η Ελλάδα απαξιώνοντας μία δύναμη 94 παλαιών F-16 και Μ2000-5 θα διαθέτει μόνο 107, στερώντας επίσης στο σύνολο του στόλου επαρκείς ποσότητες όπλων μακρού πλήγματος όλων των κατηγοριών. Χρόνος υπάρχει. Αναζητείται λογική και Όραμα για να συνεχίσει να υπάρχει και Πατρίδα.
Επισμηναγός (Ι) ε.α Στέφανος Καραβίδας
ΜΑ Διεθνών Σχέσεων
Υπ. Δρ Γεωπολιτικής της Αεροπορικής Ισχύος ΕΚΠΑ
