Συνέντευξη του Arnaud Lachaize* ATLANTICO
©Johan NILSSON / TT NEWS AGENCY / AFP
Η πρωθυπουργός της Σουηδίας Mαγκνταλένα Aντερσον αναγνώρισε δημόσια την ανεπάρκεια και τις αποτυχίες των πολιτικών ένταξης των νέων μεταναστών στη χώρα της**. Περισσότεροι από 100 αστυνομικοί τραυματίστηκαν στη Σουηδία κατά τη διάρκεια πρόσφατων ταραχών. Η Mαγκνταλένα Aντερσον ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων που στοχεύουν στην αναχαίτιση της εγκληματικότητας, η οποία, όπως λέει, είναι συνέπεια της «αδυναμίας» του κυρίαρχου κράτους.
Atlantico: Την Πέμπτη 28 Απριλίου, η πρωθυπουργός της Σουηδίας Mαγκνταλένα Aντερσον είπε ότι οι πολλοί μετανάστες που υποδέχτηκαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες δημιούργησαν παράλληλες κοινωνίες και βίαιες συμμορίες, επισημαίνοντας μάλιστα ότι η ενσωμάτωση των μεταναστών ήταν μια αποτυχία. Μπορούμε να δούμε ομοιότητες μεταξύ της σουηδικής και της γαλλικής κατάστασης;
Arnaud Lachaize: Η μετανάστευση στη Σουηδία είναι πολύ πιο πρόσφατη από τη Γαλλία. Οι Σουηδοί έχουν δεχθεί μεγάλους αριθμούς αιτούντων άσυλο από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική από το 2000. Προηγουμένως, αυτή η χώρα ήταν σχετικά ομογενής. Αυτό το φαινόμενο οφείλει πολλά στην κακή εκτίμηση. Η Σουηδία έπρεπε να συμμετάσχει στην υποδοχή των ανθρώπων που εκδιώχθηκαν από τη φτώχεια ή τον πόλεμο. Η γερμανική πολιτική διανομής των αιτούντων άσυλο σε όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Ομοίως, οι Σουηδοί ηγέτες όλων των πλειοψηφιών ήταν πολύ ευαίσθητοι στην κυρίαρχη ιδεολογία ότι η Ευρώπη χρειάζεται μετανάστες για να διατηρήσει τα δημογραφικά της στοιχεία (έκθεση του ΟΗΕ του Μαρτίου 2000 με τίτλο ” μετανάστευση αντικατάστασης “). Από τη δεκαετία του 2000, η ροή της μετανάστευσης στη Σουηδία ήταν σημαντική σε σχέση με τον πληθυσμό της. Από 10 εκατομμύρια κατοίκους, αυτή η χώρα έχει 2 εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό, ή το 20% του πληθυσμού της. Αυτή η τεράστια συνεισφορά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα είχε ως αποτέλεσμα φαινόμενα αστικής γκετοποίησης και εξέγερσης, ελλείψει ένταξης. Βλέπουμε το αποτέλεσμά της.
Πώς ή με ποιους δείκτες μπορούμε να μετρήσουμε αυτή την διαπίστωση αποτυχίας στη Γαλλία;
H σοσιαλδημοκράτις πρωθυπουργός της Σουηδίας, κα Αντερσον είχε το θάρρος να αναγνωρίσει ένα σοβαρό πρόβλημα της κοινωνίας για το οποίο ευθύνεται και το κόμμα της. Οι σοσιαλδημοκράτες κυβέρνησαν 28 από τα τελευταία 40 έτη και τα 8 τελευταία.
Στην πραγματικότητα δεν έχουμε δείκτες, αλλά η διαπίστωση είναι καθημερινή. Είναι αυτό που γνωρίζουμε στη Γαλλία μισό αιώνα και πλέον. Η κατάσταση στη Σουηδία είναι απλώς ενδεικτική αυτού που βιώνουμε στη Γαλλία. Τα φαινόμενα ταραχών στις γαλλικές πόλεις ξεκίνησαν πολύ πριν. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, η αστική βία άρχισε να εξαπλώνεται στην περιοχή του Παρισιού. Πρέπει να θυμόμαστε τα γεγονότα στο Val-Fourré το 1991. Έφτασαν στο αποκορύφωμά τους κατά τη διάρκεια της μεγάλης εξέγερσης στα προάστια τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2005. Είναι σαφές ότι ορισμένοι από τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς δεν ενσωματώνονται. Η εγκατάσταση κάθε χρόνο στο γαλλικό έδαφος πολλών εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών για οικογενειακή επανένωση, άσυλο ή σπουδές, ενώ η Γαλλία έχει 3 με 6 εκατομμύρια ανέργους και τεράστια κοινωνικά προβλήματα που αντικατοπτρίζονται σε φαινόμενα μαζικών αποκλεισμών σε «ευαίσθητες πόλεις». Οι διαφορές στον πολιτισμό, τη θρησκεία και τον τρόπο ζωής ενισχύουν μόνο τις δυσκολίες ένταξης. Έτσι έχουμε, όπως στη Σουηδία, εκρηκτικές καταστάσεις στα προάστια. Επιπλέον, η βία κατά της αστυνομίας, τα καμένα αυτοκίνητα είναι ένα σχεδόν μόνιμο και σύνηθες φαινόμενο στη Γαλλία, σε σημείο που τα ΜΜΕ μετά βίας τα αναφέρουν.
Έχουν οι πολιτικοί πραγματική έλλειψη οράματος για αυτήν την διαπίστωση; Πώς να το εξηγήσουμε;
Είναι βουτηγμένοι στην άρνηση και την υποκρισία. Δείτε, το θέμα των προαστίων: ήταν σχεδόν απόν από τις προεδρικές εκλογές. Η Γαλλία θέλει να είναι φιλόξενη και πολυπολιτισμική. Επομένως, δεν θέλουμε να δούμε τις συνέπειες αυτών των σημαντικών αφίξεων σε ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό πλαίσιο. Το θέμα μερικές φορές προσεγγίζεται με υπερβολικούς ή εξτρεμιστικούς όρους που στοχεύουν να το καταστήσουν εκλογικό αντικείμενο αλλά χωρίς ουσιαστικό ενδιαφέρον για τον καθορισμό λύσεων. Οι πολιτικοί στην εξουσία, που θα μπορούσαν να κάνουν κάτι, αρνούνται κατηγορηματικά να δουν κατάματα την πραγματικότητα και να ενδιαφερθούν γι’ αυτήν. Θέλουν να αγνοούν ότι αυτή η αθρόα μετανάστευση, χωρίς πραγματική ένταξη και σε ένα πλαίσιο τεράστιας ανεργίας, τροφοδοτεί την εξέγερση, το χάος και τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό. Και αυτό δεκαετίες τώρα. Η κυρίαρχη ή ισχυρή γαλλική αστική τάξη υπερηφανεύεται για τη γενναιοδωρία της αφήνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να εισέρχονται κάθε χρόνο. Αλλά προστατεύεται από αυτή τη μετανάστευση μένοντας σε πολυτελείς γειτονιές και τοποθετώντας τα παιδιά της σε καλά σχολεία… Εξ ου και τα φαινόμενα γκετοποίησης πληθυσμών από μεταναστευτικά υπόβαθρα. Και αυτή η ίδια κυρίαρχη ή ισχυρή αστική τάξη αντιμετωπίζει με περιφρόνηση τα λαϊκά στρώμματα που υποφέρουν από αυτή την κατάσταση αντιμετωπίζοντάς τους ως λαϊκιστές. Είναι επομένως χειρότερο από την έλλειψη οράματος: μια μορφή κυνισμού και αλαζονείας.
Σύμφωνα με διάγραμμα της Υπηρεσίας Πρόληψης του Εγκλήματος της Σουηδίας, έξι περίπου στους χίλιους μουσουλμάνους μετανάστες (δύο προτελευταίες δεξιά στήλες-Κεντρική Ασία και Β. Αφρική) έχουν διαπράξει βιασμό ή απόπειρα βιασμού. Αντίστοιχη είναι η εικόνα της εγκληματικότητας….
Είναι η γαλλική κοινωνία και γενικότερα οι ευρωπαϊκές κοινωνίες λιγότερο φιλόξενες από ό,τι στο παρελθόν, γεγονός που θα μπορούσε να περιπλέξει την ένταξη των μεταναστών;
Όλες οι δημοσκοπήσεις στη Γαλλία, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνουν ότι περίπου τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι η μετανάστευση είναι υπερβολικά υψηλή και ο αριθμός αυτός αυξάνεται. Δεν μπορούμε να πούμε ότι οι κοινωνίες είναι λιγότερο φιλόξενες. Αλλά υπάρχει μια αναμφισβήτητη συνειδητοποίηση παντού των αποτυχιών στον έλεγχο της μετανάστευσης και της ένταξης. Οι Γάλλοι, όπως και οι Ευρωπαίοι, δεν βρίσκονται, κατά πλειοψηφία, σε μια λογική ρατσισμού που αρνείται κάθε υποδοχή ξένου και διαφορετικότητας. Αντίθετα, η μετανάστευση, σε λογικές ποσότητες, όταν οι άνθρωποι ενσωματώνονται μέσω της εργασίας και της εκπαίδευσης των παιδιών τους, δεν αποτελεί πρόβλημα. Όμως οι λαοί της Ευρώπης, παρά την υποκρισία και την άρνηση των κυρίαρχων τάξεων τους, βλέπουν ότι οι δημόσιες αρχές έχουν χάσει κάθε έλεγχο στο μεταναστευτικό φαινόμενο. Γνωρίζουν καλά ότι ο κίνδυνος βιαιοτήτων αυξάνεται από χρόνο σε χρόνο. Και προς το παρόν καμία κυβέρνηση, καμία ευρωπαϊκή κοινωνία δεν έχει βρει ικανοποιητική απάντηση σε αυτή την τεράστια πρόκληση.
*Πανεπιστημιακός, ειδικός στη μετανάστευση στην Ευρώπη.
**«Η Σουηδία απέτυχε να ενσωματώσει τους πολλούς μετανάστες που έχει δεχθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, γεγονός που οδήγησε σε παράλληλες κοινωνίες και βία συμμοριών…Δώσαμε τη δυνατότητα στον διαχωρισμό να φτάσει σε σημείο να έχουμε παράλληλες κοινωνίες στη Σουηδία. Ζούμε στην ίδια χώρα αλλά σε εντελώς διαφορετικές πραγματικότητες…Η ένταξη ήταν πολύ περιορισμένη, ενώ είχαμε αθρόα μετανάστευση. Η κοινωνία ήταν πολύ αδύναμη, οι πόροι για την αστυνομία και τις κοινωνικές υπηρεσίες ήταν πολύ ισχνοί”, [Ολοι οι πολιτικοί της νεωτερικότητας εκτιμούν ότι τα πάντα είναι θέμα χρημάτων. Αγνούν παντελώς το πολιτισμικό και κυρίως το θρησκευτικό υπόβαθρο των μεταναστών, που στην περίπτωση των μουσουλμάνων απεχθάνονται όχι μόνο την ενσωμάτωση αλλά έχουν και ατζέντα διεκδικήσεων…]
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
