Με κείμενο του ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Μορτόπουλος , σχολιάζει τα όσα είπε ο βουλευτής της ΝΔ και καθηγητής Άγγελος Συρίγος για τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Γράφει ο Κων. Μορτόπουλος
Η σπουδή του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου είναι ipso facto απαιτητική. Πολλώ μάλλον η διδασκαλία της, που δεν γίνεται στο πόδι, ούτε σε κοινό που δεν έχει προηγούμενη σπουδή Θεωρίας του Δικαίου -και κατά τη γνώμη μου- και Συνταγματικής Ιστορίας.
Όσα είπε ο καθηγητής Συρίγος θα μπορούσαν -ίσως, υπό προϋποθέσεις, σε ακροατήριο μεταπτυχιακών σπουδαστών- να ακουστούν για να τεθούν υπό συζήτηση.
Με τον ίδιο τρόπο, όμως, θα ετίθεντο υπό συζήτηση πολλά κείμενα. Αν το 97% της Συνθήκης της Λωζάννης είναι πλέον «παρωχημένο», ας βγει ο κύριος Συρίγος να πει ότι και το προοίμιο του Συντάγματος, το οποίο στερείται απολύτως νομικού (και νομοτυπικού) βάρους είναι εξ ίσου «παρωχημένο».
Ας αφαιρέσουμε το «Στο Όνομα της Αγίας, Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος» κι ας κρατήσουμε τα νομικώς «ζουμερά».
Επειδή, όμως, δεν μιλούμε σε αμφιθέατρο δευτεροετών μεταπτυχιακών, ας υπογραμμίσουμε πέντε δεδομένες αλήθειες για την Συνθήκη της Λωζάννης και τα συμπαρομαρτούντα της:
α. Οι Διεθνείς Συνθήκες δεν ερμηνεύονται [μόνον] γραμματικά. Ερμηνεύονται κυρίως Τελολογικά (τι ήθελε να ρυθμίσει η Συνθήκη), Συστηματικά (πώς «δένεται» η συνθήκη καθέτως με προηγούμενα κείμενα και οριζοντίως με κείμενα σύγχρονά της), υπό πρίσμα Opinio Juris (πώς τα κράτη εφαρμόζουν τη συνθήκη με πεποίθηση ότι την εκτελούν) και εν τέλει μέσω της θεωρίας των «regimes» της Σχολής του Πρίνστον (σκοπίμως δεν μεταφράζω σε «καθεστώτα», που αφορά την ‘ανασφυρηλάτηση΄ των προβλέψεων της συνθήκης στο πέρασμα του χρόνου).
β. Η Συνθήκη της Λωζάννης δεν μιλάει πουθενά για αποστρατιωτικοποίηση. Το άρθρο 13 της Συνθήκης ορίζει ότι η Ελλάς δεν θα εγκαταστήσει εκεί ναυτικές βάσεις, δεν θα χτίσει οχυρωματικά έργα και τα αεροσκάφη της Ελλάδος δεν θα παραβιάζουν το χώρο της Ανατολίας, όπως και η Τουρκία δεν θα παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Ελλάδος. Η δε τελευταία διάταξη, ως jus cogens, γίνεται δεκτή και υπό την ερμηνεία του Χάρτη των ΗΕ μέσω της Σύμβασης της Βιέννης του 1969 περί Δικαίου των Συνθηκών. Η Ελλάς έχει ασφαλώς το δικαίωμα -κάτι που καταγράφεται σαφώς στη Συνθήκη- να εκπαιδεύει δυνάμεις της επί όλων των νήσων του Αιγαίου, όπως και σε κάθε σημείο των εδαφών, του αέρος και των υδάτων της (αλλά ασφαλώς και σε διεθνή ύδατα και αέριους χώρους).
γ. Για αποστρατιωτικοποίηση μιλάει η Συνθήκη των Παρισίων του 1947 στο Αρ.14 παρ. 2, που αφορά αποκλειστικά τα Δωδεκάνησα. Εδώ ας σημειώσουμε ότι, μολονότι η πάγια θέση της Ελλάδας είναι ότι η Τουρκία -ως μη υπογράφον μέρος- δεν μπορεί να εγείρει αξίωση αποστρατιωτικοποίησης με τη συνδρομή του Αρ. 34 της Σύμβασης της Βιέννης του 1969 ως ρύθμιση res inter alios acta (στην απλή γλώσσα «δεν μπορείς να επικαλείσαι σύμβαση μεταξύ τρίτων για δικό σου δικαίωμα εκτός αν υπογράφτηκε για σένα»), η ορθότερη θέση θα ήταν να επικαλεστεί την τελολογική ερμηνεία των Αρ. 17 και 19 της Συνθήκης των Παρισίων, δηλαδή να πει ότι η αποστρατιωτικοποίηση αφορά αποκλειστικά τις ενδεχόμενες Ιταλικές ή φιλο-Φασιστικές παραστρατιωτικές οργανώσεις που ίσως συγκροτούνταν από Ιταλούς που θα πολιτογραφούνταν Έλληνες στα Δωδεκάνησα.
δ. Οι Συνθήκη της Λωζάννης δεν μιλάει για τίποτα «παρωχημένο». Συνοδά πρωτόκολλα και συμφωνίες είναι σύγχρονες των ετών που υπεγράφησαν, αλλά όλα τα ζητήματα επιλύονται εδώ και δεκαετίες με τη Νομική Θεωρία και τη Γραμματεία επί των Συνθηκών. Και αξίζει να λεχθεί ότι η συνεχής ανοησία του Ερντογάν και των εξηρτημένων από αυτόν περί παράβασης της δήθεν «αποστρατιωτικοποίησης», ουδέποτε έτυχε νομικής υποστήριξης, μιας που αποστρατιωτικοποίηση δεν προβλέπεται καν.
ε. Η προσήλωση της Ελλάδας στις Συνθήκες Διεθνούς Δικαίου (όχι τόσο του Ευρωπαϊκού που τρώμε τα μούτρα μας στο ΕΔΑΔ συχνά-πυκνά) είναι υποδειγματική. Ιδίως δε σε αυτές των οποίων ο υλοποιητής και εκτελεστής είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις. Η ίδια η Συνθήκη της Λωζάννης έχει επηρεάσει σημαντικά το όλο επιχειρησιακό δόγμα των Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν χρειάζεται να επεκταθώ σε αυτό περισσότερο, αλλά ας περιοριστώ να πω ότι εξ αιτίας ακριβώς της Συνθήκης της Λωζάννης αναγκάστηκε η Ελλάδα να προσφύγει σε απείρως πιο κοστοβόρες λύσεις αντί να οπλίσει τις νήσους με φτηνότερα και δολοφονικότερα όπλα και εξ αιτίας της Συνθήκης της Λωζάννης οι Στρατιωτικοί Νομικοί Σύμβουλοι ακούν συχνά-πυκνά τα εξ αμάξης από τους φυσικούς τους προϊσταμένους.
Κι ας μείνουμε εκεί τόσο στην επί πολλής επιμόρφωση του λαού επί θεμάτων Διεθνούς Δικαίου, όσο και στην κριτική ενός καθηγητού και βουλευτού που μάλλον αντιμετωπίζει σοβαρά θέματα επικοινώνησης νοημάτων.
https://www.militaire.gr/pente-dedomena-epi-tis-esfalmenis-dilosis-toy-kathigiti-syrigoy/
