του Γιώργου Τσουκαλά, Δικηγόρου
Εἶναι δυνατὸν οἰ πολίτες νὰ εἶναι πλέον τόσο γνώριμοι κατὰ τὴν ἰδιωτική τους ζωὴ στὴν σύγχρονη ἐξουσία, ὧστε νὰ προτείνονται στὶς κοινωνίες, ἔξωθεν προερχόμενοι καὶ ἄνωθεν κατερχόμενοι ἡγέτες, ποῦ θὰ κερδίσουν τὴν βέβαιη ἀγάπη καὶ ὑποστήριξη τῶν πολιτῶν, χωρὶς πράγματι νὰ ἐλέγχονται ἀπὸ αὐτούς δημοκρατικά;
Ποιὸς κυβερνᾶ τὸν Κόσμο; Ὑπάρχει ἔνας ἐξουσιαστικὸς, παντεπόπτης ὀφθαλμὸς τόσο ἐπιδέξιος καὶ τεράστιος ὧστε νὰ κατωβλέπει τὰ πάντα;
Στὴν Δὺση, οἱ ἐλεύθεροι ἄνθρωποι δὲν ἔχουν οὖτε τὸ ἦθος οὖτε τὸ δικαὶωμα νὰ ἀλληλοπαρακολουθοῦνται. Ἄλλωστε ἡ ἰδέα τῆς ἐλευθερίας, ὅπως ἐφευρέθηκε στὶς ἀρχαῖες ἑλληνικὲς πόλεις κράτη καὶ ἀντιστρατεύεται τὴν ὑπακοὴ στὸν αὐταρχισμὸ, εἶναι ἀφ’ ἐνὸς ἡ βάση τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ ἀφ’ ἐτέρου ἡ εἰδοποιὸς διαφορά του ἀπὸ τοὺς ἄλλους πολιτισμοὺς, κατοχυρώνοντας τὸν σεβασμὸ στὴν προσωπικότητα τῶν ἀνθρώπων.
Ὡς γνωστόν, οἱ βάσεις του δυτικοῦ φιλελευθερισμοῦ βρίσκονται στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Ὅταν περηφανεύονταν ὁ Περικλῆς στὸν Ἐπιτάφιο, γιὰ τὴν δημοκρατία, διατείνονταν ἀπευθυνόμενος στοὺς Ἀθηναίους πολίτες, πῶς, ὡς ἐλεύθεροι ἄνθρωποι συμπεριφερόμαστε στὴν δημόσια ζωὴ καὶ στὶς μεταξὺ μας καθημερινὲς σχέσεις χωρὶς καχυποψία, χωρὶς νὰ ὀργιζόμαστε μὲ τὸ γείτονα, ἐὰν κάνει κάτι ἐπειδὴ ἔτσι τοῦ ἀρέσει, οὔτε τοῦ κατεβάζουμε τὰ μοῦτρα, πράγμα πού, ἂν δὲν τὸν βλάπτει, πάντως τὸν στενοχωρεῖ. «Ἐλευθέρως δὲ τά τε πρὸς τὸ κοινὸν πολιτεύομεν καὶ ἐς τὴν πρὸς ἀλλήλους τῶν καθ’ ἡμέραν ἐπιτηδευμάτων ὑποψίαν, οὐ δι’ ὀργῆς τὸν πέλας, εἰ καθ’ ἡδονήν τι δρᾷ, ἔχοντες, οὐδὲ ἀζημίους μέν, λυπηρὰς δὲ τῇ ὄψει ἀχθηδόνας προστιθέμενοι» (Θουκυδίδου Ἱστορίαι, β’ 37)…
Ὅμως μήπως τελικὰ ἐκτὸς ἀπὸ τὸν δυτικὸ φιλελευθερισμὸ, ὑπάρχει στὴν Δύση καὶ ἔνα ἄλλο ἰδεολογικὸ ρεῦμα ποῦ ὑπαγορεύει πῶς «ἔστι Δίκης ὀφθαλμός, ὅς τὰ πάνθ’ ὁρᾷ», ὅπως πίστευε ὁ Μένανδρος γιὰ τὴν θεὶα δὶκη; Μήπως ὑπάρχει καὶ στὴν Δύση ἔνας παντοδύναμος παντεπόπτης ὀφθαλμὸς ποῦ ἐλέγχει τοὺς πάντες καὶ τὰ πάντα;
Ὡς γνωστὸν στὴν Δύση, τὸ σύμβολο τοῦ παντεπόπτη ὀφθαλμοῦ συμβολίζει κατ’ ἀρχὴν τὸν Θεό. Ὁ παντεπόπτης ὀφθαλμὸς ἀνάγεται στὴν ἀρχαία Αἴγυπτο, στὸν αἰγυπτιακὸ θεὸ Ὤρο καὶ στὴν αρχαία ἡλιολατρία, ἐνῶ ἀργότερα προστέθηκε σὲ αὐτὸν ὡς περίβλημα ἔνα ἑλληνικὸ ἰσόπλευρο τρίγωνο τῶν Πυθαγορείων προκειμένου νὰ ἐκφράζεται ἔτσι ἡ θεία τελειότητα. Τελικὰ ὅμως, κατὰ τὴν ἱστορικὴ ἐξέλιξη τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ, τὸ σύμβολο ἐκχριστιανίστηκε, καθῶς θεωρήθηκε πῶς συμβολίζει τὴν Ἁγία Τριάδα.
Ἀληθινά, κατά την δυτική θρησκευτική παράδοση, μόνον ὁ παντεπόπτης, πανάγαθος καὶ παντοδύναμος Δημιουργὸς ὁρίζει τὰ σύμπαντα! Καθῶς ὅμως «εἶπεν ὁ Θεός ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ᾿ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν» (Γένεσις, α’ 26), και ἐπειδὴ τὸ ἀνθρώπινο γένος πλάστηκε μὲ τὴν ἔμφυτη ἰδιότητα νὰ Τοῦ μοιάζει, οἱ ἄνθρωποι θέλησαν ἀμαρτωλὰ νὰ Τὸν ὑποκαταστήσουν. Ἀκολούθως κατὰ τὴν ὀνειδιστικὴ πτώση τῆς ἀνθρωπότητας καὶ τὴν ὀδυνηρὴ ἔξωσὴ της ἀπὸ τὸν Παράδεισο, εἶπε ὁ Πονηρὸς στὸν Ἀδὰμ καὶ στὴν Εὔα, «ᾔδει γὰρ ὁ Θεός, ὅτι ᾗ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, διανοιχθήσονται ὑμῶν οἱ ὀφθαλμοὶ καὶ ἔσεσθε ὡς θεοί, γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρόν» (Γένεσις, γ’ 5). Καὶ ἔκτοτε, μετὰ τὴν φοβερὴ βρώση ἀπό τὸν ἀπαγορευμένο καρπὸ τοῦ Δένδρου τῆς Γνώσης τοῦ Καλοῦ καὶ τοῦ Κακοῦ, λόγω ἀκριβῶς τοῦ προπατορικοῦ ἀμαρτήματος, μπῆκε ὁ Ἐξαποδῶ στὴν ἰστορία τῶν ἀνθρώπων…
Ἀπὸ τότε δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι παριστάνουν οἱ ἴδιοι τοὺς θεοὺς στὴν Γή! Μάλιστα, ἀπὸ τὴν προϊστορικὴ αὐγὴ τῆς ἀνθρώπινης κοινωνίας, ἡ ἄρχουσα τάξη, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς ἀρχαίας Αἰγύπτου, τῆς Βαβυλώνας καὶ τῆς Ρώμης ἔως τὴν νεώτερη Γαλλία καὶ τὴν Ρωσία, θεωροῦσε ἀείποτε πῶς ἡ αὐταρχικὴ ἐξουσία της πρέπει νὰ προπαγανδίζεται στὸν λαὸ πῶς τάχα ἐκπορεύεται ὁπωσδήποτε ἀπὸ τὸν Θεό. Εἰδάλλως οἱ ἡγεσίες νόμιζαν πῶς ἡ ἀνθρωπότητα δὲν θὰ ὑπάκουε στοὺς ἀνθρώπινους νόμους, ἄν οἱ ἄνθρωποι δέν πίστευαν ἀκράδαντα πῶς τὰ διατάγματα τῆς ἐκάστοτε ἐξουσίας ἐκπήγαζαν ἀπὸ τὸν θεῖο νόμο. Ἡ προνεωτερικὴ καθεστηκυῖα τάξη πίστευε πῶς τὸ ἀνθρώπινο γένος δὲν θὰ μποροῦσε πλέον νὰ κουμανταριστεὶ καὶ θὰ ἐπαναστατοῦσε, ἐνῶ πόλεμοι καὶ ἀταξία θὰ ξεσποῦσαν μεταξὺ τῶν ἀρχομένων λαῶν, πῶς ἐν τέλει ὁλάκερος ὁ πολιτισμὸς καὶ ἡ Τάξη του θὰ χάνονταν! Αὐτὴ ἡ πανάρχαια ἀντίληψη ἐξακολούθησε και στὶς χριστιανικὲς κοινωνὶες, καθῶς οἱ διάφοροι προνεωτερικοὶ ἡγεμόνες διαστρέβλωσαν τὸ νόημα τῶν λόγων τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πῶς «εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι’ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται» (Κολοσσαείς, α΄ 16).
Παρόλα αὐτά, στὴν Δύση τὸ ὅραμα μιᾶς ἐξουσίας ποῦ δὲν θὰ ἦταν αὐταρχικὴ ἀλλὰ θὰ τὶθεται ἡ ἴδια στὴν ὑπηρεσία τῶν ἀνθρώπων, ἀντὶ οἱ ἄνθρωποι νὰ ὑπηρετοῦν αυτήν, οὐδέποτε ἔσβησε. «Ζητῶ γὰρ τὴν ἀλήθειαν ὑφ’ ἧς οὐδείς πώποτε ἐβλάβη, βλάπτεται δὲ ὁ ἐπιμένων ἐπὶ τῆς ἑαυτοῦ ἀπάτης καὶ ἀγνοίας», ψάχνω τὴν ἀλήθεια, ἡ ὁποῖα ποτὲ δὲν ἔβλαψε κανέναν, βλάπτεται δὲ ὅποιος ἐπιμένει στὴν δική του πλάνη καὶ ἄγνοια (Μάρκος Αὐρήλιος, «Τὰ εἰς Ἑαυτόν», στ’ 21). Ἔτσι ἀκριβῶς μονολογοῦσε ὁ φιλόσοφος αὐτοκράτορας γράφοντας τὰ ἀγχωμένα βράδυα στὸν ἔρμο ἑαυτό του, σὰν συλλογίζονταν κατάμονος τὸν βέλτιστο τρόπο διακυβέρνησης τῆς Οἰκουμένης. Εἶναι δυνατόν νὰ διοικηθεὶ ὁλάκερος ὁ Κόσμος ἀπὸ μία ἐνάρετη Ἀρχή βασισμένη μόνον στὴν Ἀλήθεια; Καὶ ἄν ναί, πῶς;
Τοῦτο ἐπρόκειτο να συμβεὶ πολλοὺς αἰῶνες ἀργότερα, με τὸν Διαφωτισμὸ, κατὰ τὴν λεγόμενη Νεωτερικότητα. «Ζήτω ὁ Λόγος!» θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἡ ἐπιτομὴ τοῦ Διαφωτισμοῦ, καθῶς κατὰ τὸν Αἰῶνα τῶν Φώτων (18ος αἰῶνας) ἐπικράτησε ἡ ἐπιστημονικὴ σκέψη καὶ καταπολεμήθηκε ὁ σκοταδισμὸς καὶ ἡ προκατάληψη. Τότε θεωρήθηκε πῶς τὸ Παλαιὸ Καθεστῶς τῶν φεουδαλικῶν προνομίων καὶ τῆς ἀπολυταρχίας, ἔπρεπε νὰ ἀντικατασταθεὶ ἀπὸ ἔνα Νέο Καθεστῶς ἀστικῶν καὶ φιλελεύθερων δημοκρατιῶν, ποῦ θὰ ἔφερναν ἰσονομία καὶ δικαιοσύνη. Ἄν ὅμως ἡ έλευθερία, ἡ ἰσότητα καὶ ἡ ἀδελφότητα πράγματι συνιστοῦν τὶς πλέον ἀληθινές, καὶ ἄρα θεμελιώδεις, πολιτικὲς ἀξίες τοῦ Ἀνθρώπου, ὅπως διεκήρυσσε ἡ Γαλλικὴ Ἐπανάσταση (1789), τότε πῶς μπορεῖ αὐτὴ ἡ μεγίστη Ἀλήθεια νὰ συνάδει μὲ τὴν φοβερὴ ἰσχὺ τῆς Ἀρχῆς, μὲ τὸ πανίσχυρο Κράτος, ὧστε ἡ ἐξουσία νὰ τεθεὶ ἐπιτέλους στὴν ὑπηρεσία τῶν πολλῶν ἀντὶ νὰ τοὺς κατατυρρανᾶ;
Σταδιακά, οἱ νεωτερικὲς κοινωνίες συνειδητοποίησαν πῶς ἔπρεπε νὰ βασιστούν οπωσδήποτε στὴν ἐπιστήμη γιὰ νὰ πραγματὼσουν τὰ φιλελεύθερα κὶ ὀρθολογιστικὰ πολιτικὰ ὁράματα τοῦ Νέου Καθεστῶτος. Τοιουτοτρόπως, ὁ Διαφωτισμὸς κατέληξε προάγγελος τῆς Κοινωνίας τῆς Γνώσης. Ὅμως, ἀκόμη καὶ μὲ τὴν ὑψηλὴ καὶ σωρευμένη Γνώση τῆς Νεωτερικότητας, ἡ πολιτικὴ ἐπιστήμη δὲν μποροῦσε νὰ ἐλέγξει τὰ πολιτικὰ φαινόμενα, ἄν καὶ ἐδύνατο ἱκανοποιητικὰ νὰ τὰ διαπιστώσει καὶ νὰ τὰ ἑρμηνεύσει. Στὴν Νεωτερικότητα ἦταν ἀδύνατο νὰ συγκεντρωθοῦν τόσα πολλά, ἄπειρα δεδομένα, ἀπό ὅλη τὴν Οἰκουμένη, τὰ ὁποῖα κατόπιν νὰ τὰ συλλογιστεὶ ἔνας πανίσχυρος Νοῦς, ὧστε νὰ συνάγει ἀσφαλῆ συμπεράσματα καὶ νὰ λάβει προληπτικὲς τῶν φαινομένων, πολιτικὲς ἀποφάσεις. Αὐτὸ ἦταν ἀδύνατον! Ἔτσι, στὴν μέθοδο τῶν πολιτικῶν ἐπιστημῶν ἐπικράτησε νὰ λογίζονται οἱ κοινωνίες ὡς σχετικῶς αἰτιοκρατικὰ συστήματα, καὶ ὄχι ἀπολύτως αἰτιοκρατικὰ καὶ προβλέψιμα.
Τὶ θὰ συνέβαινε ὅμως ἄν στὶς δημοκρατίες τῆς Μετανεωτερικότητας, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἐκχωροῦσαν ὡς πολίτες, ἐκουσίως καὶ μονάχοι τους, τὴν μύχια γνώση τῶν ἐσώτερων ἑαυτῶν τους, τὶς ἀπόρρητες κὶ ἐνδόμυχες σκέψεις τους μαζὶ μὲ τὰ πλέον ἀπόκρυφα συναισθήματά τους, τὸ σχετικὸ ἦθος τους, τὶς μικρὲς ἀγωνίες καὶ τὶς μεγάλες λαχτάρες τους, ὁλο τὸ ἀνθρώπινο πνεῦμα τους καὶ ὁλάκερο τὸ εἶναι τους, σὲ μία διάτορη Ἀρχή; Ἀσφαλῶς μὲ ἔναν ἀδιόρατο καὶ ἰδιωτικὸ τρόπο οὔτως ὧστε οὐδεὶς πολίτης νὰ μὴν ἀντιληφθεῖ ξεκάθαρα πῶς ὑφίσταται ἐπάνω του πελώριο, ἔνα ἀόρατο, παγκόσμιο Ὑπερκράτος. Τότε πλέον θὰ προσμαζεύονταν τὰ ἀναγκαῖα, ἀπειράριθμα προσωπικὰ δεδομένα τῶν δισεκατομμυρίων πολιτῶν, προκειμένου ἡ πολιτικὴ ἐπιστήμη, μέσω ἐνὸς παντοδύναμου Νοῦ, ἐνὸς πανίσχυρου ἠλεκτρονικοῦ ὑπολογιστή, νὰ δύναται νὰ διαγνώσει πλέρια τὶ συμβαίνει στὴν τεράστια κοιλιὰ τῶν γιγάντιων, σύγχρονων κοινωνιῶν! Ἔτσι, τὰ πολιτικὰ συστήματα τῶν ἀνθρώπων θα τρέπονταν απὸ σχετικῶς αἰτιοκρατικά, σὲ ἀπολύτως αἰτιοκρατικὰ, καὶ συνεπῶς ἄνωθεν προβλεπόμενα καὶ ἐλεγχόμενα!
Καὶ ἐφ’ ὅσον ἡ διάτορη Ἀρχὴ μάθει ὁλότελα τὶ σκέφτονται οἱ ἀμέτρητοι πολίτες στὰ μυαλά τους, πρὶν ἀκόμα ἐτοῦτοι ἐκδηλωθοῦν, ἐβγοῦν στὴν ἀγορὰ, μιλήσουν, πολλῶ δὲ μάλλον ψηφίσουν, τότε τὸ παγκόσμιο Ὑπερκράτος, ἀφοῦ βάλλει ὅλα τὰ ἄπειρα στοιχεῖα στὰ ψηφιακὰ ἔγκατα ἐνὸς εὐρύχωρου πλὴν σπιθαμιαίου ἠλεκτρονικοῦ ὑπολογιστή, θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι πάντοτε ἔνα βῆμα μπροστὰ ἀπὸ τοὺς πολίτες καὶ τὶς κυβερνήσεις τους. Μάλιστα τὸ παγκόσμιο Ὑπερκράτος θὰ εὔρισκε πρωθύστερα γιὰ λογαριασμὸ τῶν πολιτῶν τῆς Μετανεωτερικότητας ἀκόμη καὶ τοὺς πλέον ἀρεστούς, εὔτακτους καὶ κατάλληλους γιὰ αὐτοὺς ἡγέτες, προτοῦ ἀκόμη οἱ ἴδιοι οἱ πολίτες τοὺς ἀναζητήσουν κὶ ἀναδείξουν, ἐντεταλμένους ὧστε νὰ κυβερνήσουν ἀδιαφιλονίκητα τὰ κράτη τους!
Σήμερα τὸ «Facebook», «Tiktok», «Instagram», «Twitter», αὔριο ἄγνωστο ποιοί, συλλέγουν καὶ θὰ συγκεντρώνουν ἠλεκτρονικὰ τὸ Εἶναι τῶν Ἀνθρώπων! Κάποτε ἡ «CambidgeAnalytica», ἄλλοτε ἡ «SCL Group», πλέον ἡ «Emerdata Limited», κὶ ἀμέτρητες ἄλλες ἰδιωτικὲς ἑταιρεῖες πολιτικῆς συμβουλευτικῆς, μπορεῖ νὰ μελετοῦν ἐπισταμένως ὅσα συλλέγονται ψηφιακὰ ἀπὸ δισεκατομμύρια πολίτες. Πάντως κανεὶς δὲν γνωρίζει ἐάν τὸ ἀόρατο, παγκόσμιο Ὑπερκράτος ταυτίζεται εἶτε μὲ κάποια κρατικὴ ἤ διακρατικὴ ὑπερδύναμη εἶτε μὲ κάποιο φυσικὸ ἤ νομικὸ πρόσωπο. Αὐτὴ ἡ ἀνυπέρβλητη κατάσταση, φύσει ἀδύνατον νὰ ἐλεγχθεὶ ἀπὸ τοὺς πολίτες, σηματοδοτεὶ στὴν πράξη μιὰ κατάλυση τῆς δημοκρατικῆς Νεωτερικότητας, καθῶς ἐγκαθιδρύεται μία Μετανεωτερικὴ Ἀπολυταρχία, ποῦ ἐλέγχει ἀπόλυτα τὶς κοινωνίες καὶ δουλάγει τοὺς ἀνθρώπους, δίχως τοῦτοι νὰ τὸ ἀντιλαμβάνονται μὲ τὸ συγκαιρινὸ γνωστικὸ τους ἐπίπεδο, φαντάζοντας λειτουργικὰ ἀναλφάβητοι ἐνώπιον τῆς Μετανεωτερικῆς Κατάστασης, ὅπως ἀκριβῶς οἱ ἀληθινὰ ἀναλφάβητοι τοῦ σκοτεινοῦ Μεσαίωνα. Καὶ πλέον ὁ Παντεπόπτης Ὀφθαλμὸς ἀντὶ γιὰ τὸν ἀληθινὸ Θεό, παραφθείρεται νὰ ταυτίζεται μὲ τὸν Μεγάλο Ἀδελφό, μία ἀνώνυμη καὶ ἀδιευκρίνιστη, κλειστὴ καὶ περιορισμένη ἀνθρώπινη ἡγεσία ποῦ παρακολουθεὶ καὶ ἐλέγχει ὁλάκερη τὴν ἀνθρωπότητα, ἔχοντας τρέψει τὴν νεωτερικὴ δημοκρατία σὲ φενάκη.
Κατά τὸν αρχαίο ελληνικὸ μύθο, ἡ διαπεραστικὴ τῶν ἀνθρώπων παλιὰ ἐξουσία ἔμοιαζε σὰν μιὰ πολυκέφαλη, καὶ ὡς ἐκ τούτου ἀπέθαντη Λερναῖα Ὕδρα, τῆς ὁποίας ὅσα φιδίσια κεφάλια κὶ ἄν κόβονταν, ἄλλες φιδοκεφαλὲς εὐθὺς ἀμέσως ξεπηδοῦσαν, καὶ ποῦ μόνον ὁ ἠμίθεος Ἡρακλῆς μπόρεσε νὰ δαμάσει. Ἐν κατακλείδι, ὁ Μετανεωτερικὸς Ἄνθρωπος ἔχει μπροστά του μακρὺ δρόμο, μέχρι νὰ ἀντιληφθεὶ πῶς ἔχει νὰ κάνει με μία πρωτόγνωρη, παγκόσμια Λερναῖα Ὕδρα ποῦ πρέπει νὰ καταδαμάσει ὧστε νὰ ξαναβρεὶ ἐλευθερία, νὰ ξαναέχει ἀληθινὴ δημοκρατία, καὶ προκειμένου ὁ Μεγάλος Ἀδελφὸς νὰ παύσει νὰ προσποιεῖται τὸν Παντεπόπτη Ὀφθαλμό, καθῶς Αὐτὸς εἶναι μόνον Ἔνας… Ὁ Θεός!
