της Μαρίας Ν. Παπαδοπούλου*
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ Α! ΜΕΡΟΣ ΚΑΙ ΕΔΩ ΤΟ Β! ΜΕΡΟΣ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ: Η Δικηγόρος και Αναλύτρια Διεθνών Σχέσεων Μαρία Παπαδοπούλου προσεγγίζει, σε τρείς συνέχειες, (η σημερινή είναι η τρίτη και τελευταία) σε βάθος τις σχέσεις Ρωσίας- Κίνας. Σχέσεις με ιστορικές διαστάσεις που επηρέασαν τις εξελίξεις της ανθρωπότητας και απο ό,τι φαίνεται θα τις επηρεάσουν και στο προσεχές μέλλον, αναλόγως των επιλογών που θα κάνουν οι ΗΠΑ ως προς τον εχθρό απέναντι στον οποίο θα ετεροπροσδιοριστούν.
Φωτογραφία:Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπινγκ.
Η ρήξη.
Στην συνέχεια οι διαφωνίες, πήραν απρόσμενη τροπή κι άγγιξαν, παρακαλώ, και τα Βαλκάνια, τραβώντας για κάποιο διάστημα όλα τα φώτα της προσοχής πάνω στον κομμουνιστή «σύντροφο» Εμβέρ Χότζα, ηγέτη της Αλβανίας.
Συγκεκριμένα, ο τελευταίος στα πλαίσια της αντιπαλότητας του με τον Γιόζιπ Μπροζ Τίτο , τέως κομμουνιστή ηγέτη της τέως Γιουγκοσλαβίας, που πρόσκειτο στο σοβιετικό μπλοκ , από τα 1956 άρχισε να επισκέπτεται την Κίνα, δίνοντας πλέον σταθερά την εντύπωση ότι απομακρυνόταν από το σοβιετικό μπλοκ κι έπεφτε στην μαοϊκή επιρροή.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα επόμενα χρόνια η Κινεζική οικονομική βοήθεια στην Αλβανία να παρουσιάσει θεαματικά υπερβολική αύξηση. Η αύξηση αυτή, ώθησε πλέον τον Νικήτα Χρουστσόφ , να συμπάσχει όλο και περισσότερο με την έννοια της αυτόνομης Ελληνικής Βορείου Ηπείρου (…) και με αυτά και με αυτά τελικά φτάσαμε στο 1961.
Εκεί πλέον στα 1961 η ΕΣΣΔ διέκοψε πλήρως τις διπλωματικές της σχέσεις με την Αλβανία. Κι αυτό ως γεγονός κλιμάκωσε ακόμη περισσότερο την σινοσοβιετική διαμάχη ωθώντας την στα άκρα και σε τέτοιο βαθμό ώστε στα 1962 η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας να διακόψει κάθε διπλωματική σχέση της με την ΕΣΣΔ καταγγέλλοντας την για τυχοδιωκτισμό.
Έως το 1963 οι σχέσεις των δύο κρατών ήταν πλέον μηδενικές κι ανύπαρκτες. Το ένα κομμουνιστικό μπλοκ έδινε ακατάπαυστο αγώνα και προσπαθούσε να αποσπάσει γεωπολιτικές σφαίρες επιρροής από το άλλο, οριστικοποιώντας πια την μεταξύ τους ρήξη και μετατρέποντας την σε αμετάκλητη πραγματικότητα.
*
Εντωμεταξύ, όλος αυτός ο κατά τα άλλα συγκαλυμμένος ως δήθεν ιδεολογικός διχασμός, γεννούσε πλέον τις όλο και περισσότερο επιτεινόμενες ανησυχίες της Δύσης ότι τα πράγματα έπαιρναν μια ανεξέλεγκτη τροπή στις σχέσεις μεταξύ ΕΣΣΔ και Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας κι έβαιναν διαρκώς προς το χειρότερο με τον κίνδυνο να εξωθηθούν ακόμα σε «θερμότερες» μεταξύ τους καταστάσεις, ώστε η τροπή που είχαν πάρει δεν απέκλειε πια το ενδεχόμενο να σύρουν όλον τον πλανήτη σε ένα απίστευτης κλίμακας πυρηνικό ολοκαύτωμα !
Βλέπετε, η Κίνα ήδη είχε ανακοινώσει ότι το πρόγραμμα πυρηνικών δοκιμών της, Project 596 βρίσκονταν σε εξέλιξη… Η διαπίστωση αυτή του επικρεμάμενου άμεσου κινδύνου, οδήγησε με την σειρά της σε αντίστοιχες πιέσεις ώστε οι πυρηνικές δυνάμεις της εποχής, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΣΣΔ, να συμφωνήσουν ταχέως και να οδηγηθούν τελικά , μέσα στο ίδιο έτος, δηλαδή μέσα στο 1963, στην σύναψη μεταξύ τους της Συνθήκης της Μερικής Απαγόρευσης των Πυρηνικών Δοκιμών. Συνοπτικά, η Συνθήκη, απαγόρευε επίσημα τις δοκιμές πυρηνικής έκρηξης στην ατμόσφαιρα της Γης, στο διάστημα και κάτω από το νερό. Ωστόσο, η Συνθήκη επέτρεπε τις υπόγειες δοκιμές με την έκρηξη ατομικών βομβών.
Όμως, ενώ η κίνηση αυτή φαινόταν να απέβλεπε να καταπραϋνθούν οι ανησυχίες της Κίνας ,εντούτοις η Κίνα την εξέλαβε ως εχθρική ενέργεια και προσπάθεια όλων των υπολοίπων να περιορίσουν την δυνατότητά της να εξελιχθεί κι η ίδια σε πυρηνική δύναμη !
Έτσι, πολύ γρήγορα την παράκαμψε, αφού δεν συμμετείχε ως μέλος υπογράφοντας την Συνθήκη και τα πράγματα οδηγήθηκαν αργά και σταθερά προς την 16η Οκτωβρίου 1964, ημέρα κατά την οποία η Κίνα πυροδότησε επισήμως την πρώτη της πυρηνική βόμβα , με μηχανισμό διάσπασης (πυρηνικής σχάσης) του ισότοπου του ουρανίου-235. Συγχρόνως δε, αναγνώριζε επίσημα και με ενός βαθμού χαιρεκακία πως μέρος της τεχνικής βοήθειας για να μπει στον κλαμπ των ισχυρών της Γής, της το παρείχε η ΕΣΣΔ από την προηγούμενη δεκαετία…
*
Η πόρτα του τρελοκομείου είχε ανοίξει !
Μετά τον Πόλεμο των Πυραύλων στην Κούβα το 1962, αυτή ήταν η δεύτερη φορά που το ανθρώπινο γένος έφτασε τόσο κοντά στα πρόθυρα ενός παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου !
Κι αυτό έγινε στα 1969 , όταν βγήκαν στην επιφάνεια και βρήκαν την ευκαιρία επιτέλους να εκδηλωθούν όλα τα απωθημένα, που αιώνες τώρα ασίγαστα σιγόβραζαν και συσσωρεύονταν μέσα στο κινεζικό εθνικό θυμικό κι είχαν τις ρίζες τους στις αλλεπάλληλες πικρές του ήττες, από το μακρινό 1680 και στους αιώνες που ακολούθησαν έως και το 1860 , οι οποίες έσυραν τους Κινέζους με τις Συνθήκες του Νερτσίνσκ (1680), του Κυαχτά (1727) και με τις Άνισες Συνθήκες του Τιενστίν (1958), του Αϊγκούν (1858) και του Πεκίνου (1860) της περιόδου των Πολέμων του Οπίου, να συνθηκολογήσουν και να παραδώσουν ατιμωτικά στην Ρωσία όλα τα πολύτιμα εδάφη τους της Μαντζουρίας.
Για πρώτη φορά, ύστερα από την απόκτηση της πυρηνικής τεχνολογίας και τεχνογνωσίας , η Κίνα, που τόσα χρόνια περίμενε υπομονετικά , ένιωσε τόσο δυνατή ώστε να δημιουργήσει από μόνη της όλες τις προϋποθέσεις και τις συνθήκες εκείνες που θα της επέτρεπαν την ανάκτηση των χαμένων, εδώ κι εκατονταετίες, εδαφών της από τους Ρώσους.. Έτσι, αργά, μεθοδικά και σταθερά κατεύθυνε τα γεγονότα προς τον σινορωσικό πόλεμο, που δεν θα αργούσε να ξεσπάσει…
Αλλά πριν γίνει αυτό έπρεπε πρώτα να «καθαρίσουν» αμφότεροι τα εσωτερικά τους μέτωπα…
*
– Εκατέρωθεν εκκαθαρίσεις εσωτερικών μετώπων πριν την Σινο-Σοβιετική σύγκρουση.
Ήδη από τα 1960, ακριβώς στα 100 χρόνια από την υπογραφή της τελευταίας μεταξύ τους Άνισης Συνθήκης του Πεκίνου στα 1860 κι ενόσω η πολιτική ρητορική των δύο χωρών έβαινε σταθερά προς την εχθρότητα, υποκρυπτόμενη πίσω από τις δήθεν ιδεολογικές διαφωνίες που υπόβαθρό τους είχαν την ιδεολογική πλατφόρμα του μαρξισμού-λενινισμού, η Κίνα άρχισε να συγκεντρώνει σταδιακά, ωστόσο επιδεικτικά, τις δυνάμεις της στα βορειοανατολικά σύνορά της με την ΕΣΣΔ. Την 16 Οκτωβρίου 1964, ημέρα της πυρηνικής δοκιμής, οπότε η Κίνα έμπαινε πλέον στο κλαμπ των ισχυρών της γης πυρηνικών δυνάμεων , περίπου 1,5 εκατομμύριο άντρες είχαν ήδη παραταχθεί κατά μήκος των βορειοανατολικών συνόρων της Κίνας με την ΕΣΣΔ.
Ποτέ δεν έφυγαν έκτοτε από εκεί. Παρέμειναν κι ευκαιρίας δοθείσης προκαλούσαν τον σοβιετικό στρατό. Ωστόσο η Κίνα αισθάνονταν ακόμα αρκετά αδύναμη ώστε να προχωρήσει σε μία κατά μέτωπον επίθεση , γιατί μόλις ανάρρωνε από τον Μεγάλο Λιμό που είχε ενσκήψει στην χώρα. Ο Μεγάλος Λιμός, θεωρείται ως η μεγαλύτερη ανθρώπινη καταστροφή από φυσικά αίτια μέχρι σήμερα κι οδήγησε εκατομμύρια ανθρώπους στον θάνατο από την πείνα. Οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από τα 15 εκατομμύρια έως και τα 55 εκατομμύρια ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους κατά τον Μεγάλο Λιμό. Τα αίτια του Μεγάλου Λιμού ήταν ένας συνδυασμός άκαιρων πολιτικών του Μάο τα προηγούμενα χρόνια, που είχαν επονομαστεί ως το Μεγάλο Αλμα καθώς και φυσικών καταστροφών (πλημμύρες, καταστροφές φραγμάτων κλπ) που είχαν χτυπήσει συγχρόνως την χώρα.
*
Από την άλλη πλευρά, στο εκδιαμέτρου αντίθετο ημισφαίριο, στην Μόσχα ,στις 14 Οκτωβρίου του 1964 , δύο μέρες ακριβώς πριν την πρώτη δοκιμή πυρηνικής βόμβας από την Κίνα, που την αναβάθμιζε πλέον στις πυρηνικές δυνάμεις της εποχής , στην Ρωσία, είχαμε άλλες εξελίξεις…
Ο έως τότε Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας, Νικήτα Χρουστσόφ, οδηγούνταν από τα υπόλοιπα μέλη του κόμματος, με συνοπτικές διαδικασίες, σε «συνταξιοδότηση» και παρέδιδε ειρηνικά τα κλειδιά της εξουσίας της χώρας στον επόμενο Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ρωσίας , Λεονίντ Μπρέζνιεφ.
Ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ , ανερχόταν στην εξουσία με «φρέσκιες» ιδέες… Οι ιδέες αυτές πρέσβευαν πως οι Σοβιετικοί είχαν το δικαίωμα να ανατρέψουν κάθε κομμουνιστική κυβέρνηση που παρέκκλινε από αυτό που όριζε το Κρεμλίνο.
Και πράγματι η νέα φιλοσοφία αυτή έγινε πράξη στα τέλη Αυγούστου του 1968 όταν οι Σοβιετικές Δυνάμεις εισέβαλλαν στην Τσεχοσλοβακία .
Η εισβολή οφείλονταν στην προσπάθεια του Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της τέως Τσεχοσλοβακίας. Ντούμπσεκ, να επιτρέψει περισσότερες ελευθερίες στους πολίτες της χώρας του, όπως ελευθερία λόγου, χαλάρωση των περιορισμών και της λογοκρισίας στα μέσα ενημέρωσης, ελεύθερα ταξίδια πολιτών, τερματισμό παρακολούθησης τους κι αποκέντρωση εξουσίας με την δημιουργία ομοσπονδιακών κρατιδίων στην Βοημία, Σιλεσία, Μοραβία και Σλοβακία.
Η μεταρρυθμιστική πολιτική αυτή, έμεινε γνωστή στην ιστορία ως «Η Άνοιξη της Πράγας».
Καθώς οι μεταρρυθμίσεις αυτές γεννούσαν τον φόβο της απομάκρυνσης της Τσεχοσλοβακίας από το Ανατολικό μπλοκ και τον κίνδυνο επέκτασης του φαινόμενου και στις υπόλοιπες χώρες, μέσα σε μία νύχτα εισέβαλλαν στην χώρα 500 χιλιάδες Σοβιετικά στρατεύματα,. Τα στρατεύματα συνέλαβαν τον Ντούμπσεκ και κατέστειλαν τα πάντα.
Εννοείται ότι αυτομάτως η Εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία, βρήκε απέναντί της την Κϊνα.
*
Μια Κίνα όμως, που ήδη δύο χρόνια νωρίτερα, τον Αύγουστο του 1966 ξεκίνησε την λεγόμενη Πολιτιστική Επανάσταση.
Με αυτήν ο Μάο Τσε Τουνγκ, αποφάσισε να εδραιώσει την παντοκρατορία του στρεφόμενος κατά του τότε Προέδρου της Κίνας τον οποίο αποκάλεσε Αρχηγό της Αστικής Τάξης.
Οι οπαδοί του Μάο, επονομαζόμενοι ως Κόκκινοι Φρουροί, εξαπέλυσαν βάρβαρες επιθέσεις εναντίον κάθε αντιφρονούντα, είτε αυτός βρίσκονταν μέσα στο ΚΚΚ αλλά κατά την άποψή τους, δηλαδή κατά την άποψη του Μάο, εξέφραζε ρεβιζιονιστικές- αστικές τάσεις, είτε εκτός κόμματος και κρίνονταν ως ύποπτος εθνικιστικών φρονημάτων.
Τα επεισόδια που ακολούθησαν ήταν εξαιρετικά εκτεταμένα. Χαρακτηρίζονταν από σφαγές, λεηλασίες σε θρησκευτικούς και πολιτιστικούς χώρους, καταστροφές αντικειμένων ανεκτίμητης αξίας κι ιστορικών κειμηλίων, πολιτικές διώξεις, φυλακίσεις, βασανισμούς, δημόσιες διαπομπεύσεις και μαζικές εκτελέσεις. Μέχρι και τα λείψανα της Δυναστείας των Μινγκ βγήκαν από τους τάφους τους, σέρνονταν μέσα στους δρόμους και κάηκαν σε κοινή θέα σε μια προσπάθεια διασυρμού τους. Την εποχή αυτή αξιόλογοι διανοούμενοι κι επιστήμονες της Κίνας, αν δεν εκτελούνταν με συνοπτικές διαδικασίες, οδηγούνταν μόνοι τους στην αυτοκτονία.. Η Κίνα κυριολεκτικά ρήμαξε κι απομονώθηκε διεθνώς. Ο Μάο όμως έγραφε το Κόκκινο Βιβλίο του με τα αποφθέγματά του, έχοντας καταφέρει να εξουδετερώσει τον εσωτερικό του αντίπαλο μέσα στο κόμμα Λιού Σαόκι κι όποιον συλλήβδην θεωρούσε ως πιθανό μελλοντικό αντίπαλο του.
*
Κι όταν πλέον Κίνα και Ρωσία το διάστημα μεταξύ των ετών από 1966 έως και 1968 εκκαθάρισαν τα εσωτερικά τους μέτωπα , τότε , στα 1969, ξεκίνησε πλέον, με κάθε επισημότητα, η μεταξύ τους διασυνοριακή σύρραξη που προορίζονταν να πάρει εξαιρετικά επικίνδυνη για όλη την ανθρωπότητα τροπή…
*
– Ένας ιδεολογικός Πόλεμος, που υπέκρυπτε έναν Γεωπολιτικό , εξελίχθηκε σε Αληθινό και σύντομα κόντεψε να μετατραπεί σε Πυρηνικό !
Το νησί Zhenbao (στα κινέζικα σημαίνει το «Σπάνιο νησί του θησαυρού») ή νησί Νταμάτσκιε (στα ρωσικά πήρε το όνομά του από τον Ρώσο μηχανικό Στανισλάβ Νταμάσκι, που πέθανε εκεί), συνολικής έκτασης μόλις 0,74 τμ., διχοτομεί τον ποταμό Ουσούρι, ο οποίος σηματοδοτεί τα φυσικά σύνορα μεταξύ της βορειοανατολικής Κίνας και της ρωσικής Άπω Ανατολής, δηλαδή της περιοχής της Μαντζουρίας .
Ο ποταμός Ουσούρι , είναι διακλάδωση του ποταμού Αμούρ και καταλήγει στην θάλασσα.
Όπως αναφέρθηκε, ήδη από το 1960 στην Κινέζικη πλευρά των συνόρων είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται περίπου 1,5 εκατομμύριο Κινέζοι στρατιώτες. Έκτοτε η περιοχή δεν ηρέμησε ποτέ ξανά. Στην κινεζορωσική παραμεθόριο τα αλιευτικά σκάφη Κινέζων και Σοβιετικών, τα καλοκαίρια, που έλιωναν οι πάγοι άρχισαν να συγκρούονται μεταξύ τους από τον ξαφνικό συνωστισμό. Ο ποταμός και το σημείο ξαφνικά άρχισαν να αποκτούν μεγάλη κίνηση θαλάσσιων και χερσαίων δυνάμεων. Όταν ξέσπασε δε η Πολιτιστική Επανάσταση , οι Κόκκινοι Φρουροί του Μάο, πήγαιναν κι έπιαναν όλο το μήκος των ακτών του ποταμού ακόμα και τον χειμώνα κι έκαναν επίδειξη στους Σοβιετικούς Στρατιώτες την Κόκκινη Βίβλο του Μάο . Οι τσακωμοί κι οι διενέξεις είχαν φτάσει να αποτελούν καθημερινό φαινόμενο.
Ο Κινέζος ιστορικός Λι Ντάνουϊ, κατόπιν άδειας το 2010 του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, υποστήριξε ότι η Κίνα είχε αρχίσει τις προετοιμασίες για την πρόκληση πολέμου ήδη από το 1968 και πως τα κινέζικα στρατεύματα είχαν προσπαθήσει συνειδητά, τουλάχιστον δύο φορές να προκαλέσουν πολεμική σύρραξη με τους σοβιετικούς , αλλά μάλλον οι σοβιετικοί δεν ήταν ακόμα προετοιμασμένοι για σύγκρουση και την απέφυγαν.
Ένας άλλος πάλι Κινέζος ιστορικός, ο Γιανγκ Κουισόνγκ, έγραψε: «Υπήρχαν ήδη σημαντικές προετοιμασίες το 1968, αλλά οι Ρώσοι δεν ήρθαν, οπότε η προγραμματισμένη ενέδρα δεν ήταν επιτυχής».
Πράγματι, στις 23 Ιανουαρίου 1969, είχε προηγηθεί μια άλλη βίαιη σύγκρουση που συνέβη στο νησί Ζχενμπάο, η οποία άφησε εκατέρωθεν τραυματισμένους στρατιώτες.
Από τις 6 έως τις 25 Φεβρουαρίου 1969, είχαν συμβεί τουλάχιστον άλλα πέντε παρόμοια περιστατικά.
Στις 2 Μαρτίου όμως του 1969, οι Σοβιετικοί μάλλον ήταν έτοιμοι. Κι έτσι όταν τους έστησε ξανά ενέδρα ο Κινεζικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στράτος (PLA) στην μάχη που διεξήχθηκε, οι μεν Σοβιετικοί έχασαν 58 άντρες, μέσα στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν κι ένας Συνταγματάρχης τους , ο δε Κινεζικός Στρατός 258 άντρες. Στην συνέχεια οι Σοβιετικοί κατέβασαν άρματα μάχης, βομβαρδιστικά και ενισχύσεις στρατιωτικού δυνάμεων. Έως τις 15 Μαρτίου οι Κινέζοι είχαν καταλάβει το νησί και το έλεγχαν πλήρως. Στην συνέχεια όμως οι Ρώσοι έβγαλαν ένα μυστικό όπλο για την εποχή και το χρησιμοποίησαν. Αυτό δε ήταν άλλο από το σοβιετικό BM-21 “Grad”, έναν πολλαπλό εκτοξευτή πυραύλων που βρίσκοντας τοποθετημένος πάνω σε ένα φορτηγό.
Με αυτόν 10.000 βολές πυροβολικού εκτοξεύθηκαν κατά των Κινέζων στρατιωτών μέσα σε μόλις 9 ώρες.
Οι μάχες συνεχίστηκαν έτσι μέχρι την 21η Μαρτίου 1969, αφήνοντας πίσω τους 1.000 νεκρούς και από τις δύο πλευρές.
Την ίδια ημέρα ο Σοβιετικός πρωθυπουργός Κασίγκιν προσπάθησε να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον Μάο Τσε Τουνγκ, προκειμένου να βρεθεί μια λύση. Ο Κινέζος τηλεφωνητής από την άλλη πλευρά της γραμμής του απάντησε κάτι του τύπου «Αναθεωρητικά στοιχεία δεν δεχόμαστε ! » και του έκλεισε το τηλέφωνο κυριολεκτικά κατάμουτρα.
Εντωμεταξύ είχε μεσολαβήσει και μια συνάντηση των ηγετών του Συμφώνου της Βαρσοβίας η οποία δεν κατέληγε σε συμπέρασμα σχετικά με το εάν θα καταδικάσουν σύσσωμα όλα τα μέλη του την Κίνα κι αυτό εν μέρει συγκρατούσε τους Σοβιετικούς.
Η Κίνα συγχρόνως, ετοιμαζόταν για έναν πόλεμο διάρκειας το πολύ τριών μηνών κατά τους οποίους θεωρούσε ότι θα είχε καταλάβει την νησίδα του ποταμού Ουσούρι κι εν συνεχεία θα προήλαυνε κατακτώντας, ή μάλλον επανακτώντας ολόκληρη την Μαντζουρία.
Παρόλα αυτά έως το Φθινόπωρο του 1969 τα πράγματα εξακολουθούσαν να παραμένουν στάσιμα κι ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, Μάο Τσε Τουνγκ είχε πλέον κηρύξει την χώρα σε κατάσταση γενικής επιστράτευσης και πολέμου, κι όλα τα εργοστάσια της Κίνας είχαν επιταχθεί για την κατασκευή πολεμικού υλικού . Γενικώς επικρατούσαν έκτακτες συνθήκες πολέμου σε όλη την Κίνα. Μάλιστα, το Πεκίνο προσπάθησε να κατασκευάσει και μια τεράστια υπόγεια πόλη για να προστατευτεί από τυχόν σοβιετικές πυρηνικές επιθέσεις.
Και τότε ακριβώς ήταν σύμφωνα με το από 13.5.2010 δημοσίευμα του «The Telegraph» που στηρίζεται στην μαρτυρία του Κινέζου ιστορικού Λιού Χενσχαν, ο οποίος πήρε σχετική άδεια από το Κινέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα για να προβεί στις σχετικές αποκαλύψεις, που ο κόσμος ολόκληρος πέρασε ξυστά από τον κίνδυνο ενός γενικευμένου παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου…
Σύμφωνα με τις περιγραφές , στις 15 Οκτωβρίου του 1969 , οι Σοβιετικοί διπλωμάτες προειδοποίησαν την Ουάσιγκτον για τα σχέδια της Μόσχας «να εξαλείψει την κινεζική απειλή και να απαλλαγεί από αυτόν τον σύγχρονο τυχοδιώκτη, με πυρηνική επίθεση», ζητώντας από τις ΗΠΑ να παραμείνουν ουδέτερες !
Στο κάλεσμα αυτό της Μόσχας , η Ουάσιγκτον της απάντησε πως οι ΗΠΑ δεν θα μείνουν αδρανείς .Εάν η Μόσχα διεξάγει πυρηνική επίθεση κατά Πεκίνου, τότε οι ΗΠΑ θα επιτεθούν με 130 πυρηνικούς πυραύλους σε αντίστοιχες σοβιετικές πόλεις.
Την ίδια μέρα ο Ανατόλι Ντομπρίνιν, ο σοβιετικός πρεσβευτής στις ΗΠΑ, μετά από τις διαβουλεύσεις με Αμερικανούς διπλωμάτες, μετέφερε στον Λεονίντ Μπρέζνιεφ τα ακόλουθα:
“Εάν η Κίνα υποστεί πυρηνική επίθεση, αυτοί (εννοούσε οι Αμερικανοί) θα το θεωρήσουν ως την έναρξη του τρίτου παγκόσμιου πολέμου. Οι Αμερικανοί μας πρόδωσαν !».
Από ότι φαίνεται η Ουάσιγκτον είδε την πρόταση της ΕΣΣΔ ως εξαιρετική απειλή, διότι 250.000 αμερικανικά στρατεύματα βρίσκονταν εκείνη την εποχή εγκαταστημένα στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού και φοβήθηκε τις επιδράσεις που θα είχε επάνω τους ένας πυρηνικός πόλεμος. Μάλιστα συγχρόνως με την άρνησή της να κρατήσει ουδετερότητα, έψεξε την ΕΣΣΔ γιατί πέντε χρόνια νωρίτερα, όταν στα 1964 η Κίνα ετοιμαζόταν να κάνει την πρώτη της πυρηνική δοκιμή, οι σοβιετικοί αρνήθηκαν την πρόταση των ΗΠΑ να πραγματοποιήσουν κοινή επίθεση (ΗΠΑ κι ΕΣΣΔ) εναντίον της.
*
Το δημοσίευμα κι οι ισχυρισμοί του Κινέζου ιστορικού Λιού Χενσχαν στην εφημερίδα «The Telegraph» δεν διαψεύστηκαν ποτέ από την Ρωσία.
*
Το νησί Ζχανμπαο ή Νταμάσκιε , παρέμεινε αμφισβητούμενο τουλάχιστον ως το 1991 . Το 1991 φέρεται ότι πέρασε de facto και de jure στην δικαιοδοσία της Κίνας, αλλά όσο κι αν φαίνεται αντιφατικό, υπό αίρεση κι υπό προϋποθέσεις. Όπως προκύπτει, ακόμα και στους σύγχρονους χάρτες του Google, εξακολουθεί να φέρει και τα δύο του ονόματα του, δηλαδή το Κινεζικό και το Ρωσικό, μέχρι σήμερα…
*
Εκείνο όμως που δεν ειπώθηκε ως τώρα είναι ότι στους ίδιους χρόνους που διεξάγονταν οι Σινο-Σοβιετικές μάχες για την νησίδα του ποταμού Ουσούρι στα ανατολικά σύνορα Κίνας-Ρωσίας, συγχρόνως άνοιγε ακόμα ένα νέο μέτωπο μεταξύ τους και στα δυτικά σύνορα των δύο αυτών χωρών. Έτσι, στις θέσεις Tielieketi , Tacheng της επαρχίας Σιντζιάνγκ η Κίνα μέτρησε 8 απώλειες, το ίδιο διάστημα από τις Σοβιετικές επιθέσεις. 
Επαρχία Σιντζιάγκ της Κίνα, βορειο-δυτικά σύνορα.
- Σινο-Ρωσικές σχέσεις στην Μετά Μάο εποχή.
Οι Σινο-Ρωσικές σχέσεις παρέμειναν στην ίδια «παγωμένη» κατάσταση μέχρι και την 9 Σεπτεμβρίου του 1976. Την ημέρα αυτή απεβίωσε ο Μάο Τσε Τούνγκ . Υστέρα από την ανατροπή των υποψήφιων διαδόχων του εντέλει Πρόεδρος του ΚΚΚ ορίστηκε τον Δεκέμβριο του 1978 ο Ντένγκ Σιαοπίνγκ , ο οποίος ανέλαβε τα ηνία της χώρας του έως και τον Νοέμβριο του 1989.
Ο Ντένγκ Σιαοπίνγκ μέσα από μια σειρά ριζικές μεταρρυθμίσεις της οικονομίας της χώρα του κέρδισε την φήμη του ως «αρχιτέκτονα της σύγχρονης Κίνας». Οι μεταρρυθμίσεις του περιλάμβαναν την αποκολεκτιβοποίηση της κινέζικης γεωργίας , το άνοιγμα της Κίνας στις ξένες επενδύσεις, αλλά και την άδεια σε ιδιώτες – επιχειρηματίες να ξεκινήσουν δικές τους επιχειρήσεις, αν και το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων της Κίνας στις ημέρες της διακυβέρνησης του Ντένγκ Σιαοπίνγκ παρέμενε ακόμα κρατικό. Οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις οδήγησαν σε δριμεία κριτική της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας από πλευράς Σοβιετικής Ρωσίας. Μέχρι κι ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ συνέχισε να επικρίνει το μεταμαοϊκό ΚΚΚ του Ντένγκ Σιαοπίνγκ με μομφές ότι επέτρεψε στους εκατομμυριούχους της ΛΔΚ να χάσουν το σοσιαλιστικό μονοπάτι κι ότι ως χώρα η Κίνα οδηγούνταν πλέον σταθερά στην ιδιωτικοποίηση και στον καπιταλισμό.
Ωστόσο από ιδεολογικής άποψης οι σχέσεις των δύο χωρών στα χρόνια του Ντένγκ Σιαοπίνγκ δοκίμασαν μια σχετική ομαλοποίηση, αφού ο τελευταίος δήλωσε ότι δεν θεωρεί ρεβιζιονιστική κι αντίθετη προς την αντίληψη της ανταγωνιστικής αντίφασης μεταξύ των τάξεων, την θεωρία της «ειρηνικής συνύπαρξης». Κατ’επέκτασιν δήλωσε πως θεωρεί δυνατό τον συμβιβασμό μεταξύ των κοινωνικών τάξεων αλλά και των αντίθετων μεταξύ τους οικονομικοκοινωνικοπολιτικών συστημάτων, όπως ο κομμουνισμός κι ο καπιταλισμός.
Μολαταύτα, στην πράξη οι σχέσεις των δύο χωρών , έως και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσής στις 26.12.1991 συνέχισαν στην ουσία να παραμένουν ψυχροπολεμικές. Χαρακτηριστική εκδήλωση του μεταξύ των δύο χωρών ψυχροπολεμικού κλίματος, που επικράτησε ακόμα και μετά τον θάνατο του Μάο Τσε Τούνγκ ήταν το γεγονός ότι όταν το 1979 η ΕΣΣΔ εισέβαλλε στο Αφγανιστάν, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας , αφενός μεν πριμοδότησε με κάθε μέσο τους Μουτζαχεντίν που οδήγησαν έως το 1989 τον Σοβιετικό στρατό σε ολοκαύτωμα και την ίδια την ΕΣΣΔ σε κατάρρευση, αφετέρου η Κίνα επιτέθηκε το ίδιο έτος (1979) στο Βιετνάμ το οποίο ήταν σύμμαχος της Σοβιετικής Ρωσίας και οι συγκρούσεις της με τους Κόκκινους Χμέρ συνεχίστηκαν έως και το 1991, οπότε κατέρρευσε πλέον αμετάκλητα η πρώην ΕΣΣΔ.
*
γ. Επίλογος.
Με αυτό το ιστορικό υπόβαθρο η σύγχρονη πλέον Ρωσία και η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, εισήλθαν από το 1992 μέχρι σήμερα σε μία νέα, φαινομενικά τουλάχιστον πιο ειρηνική εποχή, που κρατά τα τελευταία 30 χρόνια.
Τα χρόνια αυτά, μπροστά στην ταραχώδη ιστορία τους, που ήδη μετρά πάνω από 3,5 αιώνες, μοιάζουν σαν μια επουσιώδης παρένθεση.
Είναι όμως έτσι ?
Όταν μιλάμε για Ρωσία , αναφερόμαστε στην μεγαλύτερη σε έκταση χώρα στον κόσμο. Κι όταν αναφερόμαστε στην Κίνα γίνεται λόγος για την μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα στο κόσμο.
-Πόσο η σύγχρονη «συμμαχία» των δύο αυτών κρατών στηρίζεται σε στέρεες βάσεις?
-Οι σημερινές σχέσεις τους στοιχειοθετούνται πράγματι από φιλική ουσία ή εκπέμπουν απλώς μία, ωφέλιμη και για τις δύο χώρες, φασαρία που επενδύει περισσότερο στις εντυπώσεις που δημιουργεί προς τα έξω ?
Αυτά ίσως είναι ερωτηματικά , που πρέπει οι απαντήσεις τους να διερευνηθούν σε ένα επόμενο άρθρο.
Σε κάθε περίπτωση όμως, ο χρόνος είναι αυτός που θα ξεκαθαρίσει κάθε υπάρχουσα σήμερα σχετική απορία ή πιθανή αμφισβήτηση.
Μ.Π.
