Η ακρίβεια ήρθε για να μείνει, τουλάχιστον όσο κρατάει ο πόλεμος και μέχρι νεωτέρας. Το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα από την προσομοίωση της Παγκόσμιας Τράπεζας όπως την παρουσιάζει στην «Κ» ο ανώτερος οικονομολόγος της, αρμόδιος για τον τομέα εμπορευμάτων, Τζον Μπαφές. Πιο συγκεκριμένα, ο οργανισμός περιμένει αύξηση 50% το 2022 και μείωση 10% το 2023 σε ενέργεια και τρόφιμα. Η πρόβλεψη θα αναθεωρηθεί προς το καλύτερο αν ο πόλεμος τελειώσει μέχρι το τέλος του 2022. Γιατί η Κίνα συνιστά μεγαλύτερο ρίσκο από τη Ρωσία για τις τιμές και πώς η κρίση μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία για την Ελλάδα.

– Πόσο θα διαρκέσουν οι υψηλές τιμές; Ποιο είναι το βασικό σενάριο για το χρονοδιάγραμμα αυτής της κρίσης;

– Η αύξηση των τιμών της ενέργειας τα τελευταία δύο χρόνια ήταν η μεγαλύτερη από την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Οι αυξήσεις των τιμών βασικών προϊόντων διατροφής –μεγάλοι παραγωγοί των οποίων είναι η Ρωσία και η Ουκρανία– και των λιπασμάτων, που βασίζονται στο φυσικό αέριο ως εισροή παραγωγής, ήταν οι μεγαλύτερες από το 2008. Οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο από 50% το 2022, προτού υποχωρήσουν το 2023 και το 2024. Οι μη ενεργειακές τιμές, συμπεριλαμβανομένων της γεωργίας και των μετάλλων, προβλέπεται να αυξηθούν σχεδόν κατά 20% το 2022 και θα μετριαστούν επίσης τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, οι τιμές των εμπορευμάτων αναμένεται να παραμείνουν πολύ πάνω από τον πιο πρόσφατο μέσο όρο της πενταετίας. Σε περίπτωση παρατεταμένου πολέμου ή πρόσθετων κυρώσεων στη Ρωσία, οι τιμές θα μπορούσαν να είναι ακόμη υψηλότερες και πιο ασταθείς απ’ ό,τι προβλέπεται επί του παρόντος.

– Υπάρχει εκτίμηση για τον ρυθμό με τον οποίο θα υποχωρήσουν οι τιμές το 2023;

– Υπολογίστε ένα -10%, τόσο στην ενέργεια όσο και στα τρόφιμα. Θα πρέπει όμως να δούμε ποιες ακριβώς θα είναι οι εξελίξεις κυρίως μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, ιδίως στην ενέργεια.

– Το χρονοδιάγραμμα των υψηλών τιμών είναι ευθέως συνδεδεμένο με το χρονοδιάγραμμα του πολέμου; Τι λαμβάνετε υπόψη για την πρόβλεψη;

– Η πρόβλεψη αφορά το σενάριο στο οποίο ο πόλεμος θα συνεχιστεί και μέσα στο 2023.

– Επομένως, αν ο πόλεμος σταματήσει, για παράδειγμα στο τέλος του 2022, θα έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα στην αποκλιμάκωση των τιμών. Σωστά;

– Σωστά. Εδώ βέβαια θα πρέπει να επισημάνουμε ακόμη μία εξαιρετικά σημαντική παράμετρο που θα καθορίσει την εξέλιξη των τιμών, η οποία δεν έχει συζητηθεί όσο θα έπρεπε. Αναφέρομαι στα lockdownς της Κίνας, στο πλαίσιο της πολιτικής της για μηδενικά κρούσματα COVID. Αν αυτά συνεχιστούν, θα έχουμε σημαντικές επιπλοκές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στις οποίες η Κίνα παίζει καταλυτικό ρόλο.

Οι μη ενεργειακές τιμές, συμπεριλαμβανομένων της γεωργίας και των μετάλλων, προβλέπεται να αυξηθούν σχεδόν κατά 20%.

– Θα μπορούσε δηλαδή η Κίνα να αποτελέσει για τις τιμές ένα ρίσκο πιο σημαντικό και από τη ρωσική εισβολή;

– Κατά τη γνώμη μου, απολύτως.

– Πώς ακριβώς έχει η διάρθρωση του πληθωρισμού;

– Πριν απ’ όλα θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο πόλεμος απλώς έκανε τα πράγματα χειρότερα, κυρίως στον τομέα της ενέργειας. Τη χρονιά πριν από τον πόλεμο υπήρξε πρόβλημα με τις καιρικές συνθήκες που έπληξαν περιοχές όπως η Κίνα και η Νότια Αμερική, οδηγώντας αφενός σε υψηλότερη ζήτηση, αφετέρου σε χαμηλότερη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, η επιλογή της πράσινης, βιώσιμης ανάπτυξης –ESG– είχε ως αποτέλεσμα μια μακρά αποεπένδυση στον τομέα των ορυκτών καυσίμων. Στο μεταξύ, πριν από τον πόλεμο η Ρωσία είχε μειώσει την προσφορά ενέργειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη, σε μια φάση κατά την οποία η ζήτηση ήταν ιδιαίτερα αυξημένη λόγω της επιστροφής από την πανδημία. Επομένως, ο πληθωρισμός αφορά την ενέργεια, τα λιπάσματα –που παράγονται κατά βάση από φυσικό αέριο, με εξαίρεση την Κίνα η οποία χρησιμοποιεί λιγνίτη– και βασικά τρόφιμα όπως τα σιτηρά και τα λάδια. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι από τους 20 εκατ. τόνους σιτηρών που εξάγει η Ουκρανία, φέτος θα μπορέσουν να βγουν στις διεθνείς αγορές μόλις 3 εκατ. τόνοι. Πάντως, ως προς τη Ρωσία, για την οποία υπάρχουν αναφορές ότι οικειοποιείται ποσότητες από τα σιτηρά της Ουκρανίας, στην πράξη δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να έχουν σταματήσει ακριβώς οι εξαγωγές της σε σιτηρά και άλλες πρώτες ύλες.

– Ποια μέρη «πληρώνουν» περισσότερο τις επιπλοκές της ουκρανικής κρίσης στον τομέα των εμπορευμάτων;

– Περιοχές όπως η Βόρεια Αφρική, η Αίγυπτος και ο Λίβανος.

– Η Ελλάδα;

– Η Ελλάδα αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα φυσικά στην ενέργεια και στα μέταλλα. Αντιμετωπίζει όμως και μια σημαντική ευκαιρία: να αναδειχθεί με τις σωστές κινήσεις ως ένας εναλλακτικός κόμβος ενέργειας.

– Τι σημαίνει ο πόλεμος στην Ουκρανία για τη ρωσική οικονομία; Ποιες είναι οι προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας;

– Δουλεύουμε ακόμη τη συγκεκριμένη πρόβλεψη. Αναμένεται σίγουρα σημαντική συρρίκνωση το 2022. Αλλά ακόμη πιο σημαντικός για τη ρωσική οικονομία είναι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος, καθώς οι κυρώσεις των δυτικών χωρών είναι πολύ σημαντικές και θα της δημιουργήσουν παρατεταμένο πρόβλημα.

“Καθημερινή”