Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected], www.kalkis.eu
Η περίπτωση του αποκλεισμού των Γάλλων διδασκόντων από τα τουρκικά γαλλόφωνα
πανεπιστήμια επειδή δεν γνωρίζουν την τουρκική γλώσσα.
Αυτήν την βιβλική ρήση αντιποίνων εφαρμόζει ο Ερντογάν στους Γάλλους διδάσκοντες στην Τουρκία για να πονέσει ο Μακρόν. Στην πραγματικότητα όμως πονάνε οι Γάλλοι διδάσκοντες, οι Τούρκοι φοιτητές και
μαθητές στα γαλλόφωνα ιδρύματα στην Τουρκία, η γαλλοφωνία αλλά και η αναίρεση της διμερούς ιδρυτικής πράξης του Galatasaray που συνυπέγραψαν το 1992 ο François Mitterrand και ο Turgut Özal.
Στις 20-9-2020 είχα γράψει ένα άρθρο στις Ανιχνεύσεις με τίτλο : Τουρκικά αντίποινα με μεντιατική επίθεση εναντίον των γαλλικών σχολείων και των Αρμενίων στη Γαλλία. ΕΔΩ
Σήμερα έχουμε την αναμενόμενη αντιγαλλική συνέχεια : δηλαδή τον αποκλεισμό των Γάλλων διδασκόντων από τα τουρκικά γαλλόφωνα πανεπιστήμια, που δεν γνωρίζουν την τουρκική γλώσσα στο επίπεδο Β2.
Αυτό αναφέρεται στο ρεπορτάζ της Marie Jégo, ανταποκρίτριας του Le Monde στην Κωνσταντινούπολη, στις 20-2-2021 με τίτλο : «To πανεπιστήμιο Γαλατάσαραϊ, παράπλευρο θύμα των εντάσεων μεταξύ Γαλλίας
και Τουρκίας» (L’université Galatasaray, victime collatérale des tensions entre la France et la Turquie). «Είκοσι ένας Γάλλοι διδάσκοντες σε αυτό το γαλλόφωνο πανεπιστήμιο στην Κωνσταντινούπολη είναι χωρίς άδεια εργασίας μετά την απόφαση της Άγκυρας να τους επιβάλει, χωρίς καθυστέρηση, να αποκτήσουν τη γνώση της τουρκικής γλώσσας για να συνεχίσουν να διδάσκουν». Οι Γάλλοι καθηγητές στο Πανεπιστήμιο Galatasaray στην Κωνσταντινούπολη έχουν χαμηλό ηθικό. Η αποστολή τους, να διδάσκουν Γαλλόφωνους Τούρκους φοιτητές 
σε αυτό το δημόσιο ίδρυμα, που γεννήθηκε μετά από μια συμφωνία που υπεγράφη το 1992 μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας, έγινε πρόσφατα ιδιαίτερα περίπλοκη.
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του σχολικού έτους 2020 όταν ο πρύτανης τους ζήτησε, χωρίς να εξηγήσει τον λόγο, να περάσουν εξετάσεις στην τουρκική γλώσσα. Αυτή η απαίτηση προέρχεται από το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης (YÖK), ένα ίδρυμα υπό τον άμεσο έλεγχο
του Ερντογάν. Διερωτώμαι αν υπάρχει κάτι που να μην είναι υπό τον έλεγχό του. Ακόμα και η ίδια ζωή των Τούρκων. Κι ας αναφέρεται τρις την ώρα στον Αλλάχ. Στο Γαλατασαράι, τη ναυαρχίδα της γαλλο-τουρκικής πανεπιστημιακής συνεργασίας, τα μαθήματα γίνονταν πάντα μισά στα γαλλικά και τα μισά στα τουρκικά. Ότι η Άγκυρα απαιτεί από τους Γάλλους καθηγητές, οι οποίοι διδάσκουν στα Γαλλικά σε ένα γαλλόφωνο ίδρυμα, να μάθουν τουρκικά, γιατί όχι ; «Μπορούμε να το καταλάβουμε, αλλά στην περίπτωσή μας, όλα συνέβησαν με αυθαίρετο τρόπο, τίποτα δεν ήταν σαφές. Στην πραγματικότητα, το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης δεν έβγαλε εγκύκλιο για αυτό το θέμα», εξηγεί ανωνύμως ένας διδάσκων που ανησυχεί.
«Τι θα απογίνουν οι φοιτητές μας ;»
Η κατάσταση κλιμακώθηκε τον Δεκέμβριο του 2020, όταν η ετήσια άδεια εργασίας τους έπρεπε να ανανεωθεί, η οποία ισοδυναμεί με άδεια παραμονής. Η σχετική διαδικασία καθυστερεί. Οι καθηγητές, 27 συνολικά τον αριθμό, κατέληξαν να μάθουν άτυπα ότι μόνο εκείνοι με τέλεια γνώση τουρκικών θα λάβουν την άδεια εργασίας τους. Έξι άδειες απονεμήθηκαν τελικά για την επιτυχή ολοκλήρωση των εξετάσεων στα τουρκικά, και μάλιστα επιπέδου B2. Έτσι λοιπόν, 21 καθηγητές δεν διαθέτουν σήμερα άδεια, καθιστώντας τους παράνομους, υποκείμενους σε απέλαση ανά πάσα στιγμή, αντιμετωπίζοντας χίλιες δυσκολίες. Είναι αδύνατο να σκεφτούν να εγκαταλείψουν την Τουρκία χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν βαριά χρηματική ποινή ή, ακόμη χειρότερα, χωρίς να διακινδυνεύσουν την απαγόρευση παραμονής στην Τουρκία. Το χειρότερο είναι οι τελευταίες αφίξεις στο πανεπιστήμιο. Χωρίς άδεια, δεν έχουν αριθμό κατοίκου, δηλαδή το τουρκικό διοικητικό κλειδί. Κι άρα δεν υπάρχει περίπτωση να ανοίξουν έναν τραπεζικό λογαριασμό, να αγοράσουν κάρτα κινητού SIM, να ταξιδέψουν με μέσα μεταφοράς, να κάνουν τα ψώνια τους σε ένα εμπορικό κέντρο. Με λίγα λόγια ο Ερντογάν τους πετάει έξω από την Τουρκία προσχηματικά, ενώ ζητάει από την Ε.Ε. να απαλλάξει τους Τούρκους από τη απαιτούμενη βίζα για να πάνε στην Ευρώπη, άρα και στη Γαλλία !
Το δεύτερο εξάμηνο θα είναι δύσκολο. «Τι θα απογίνουν οι φοιτητές μας; Εάν η κατάσταση παραμείνει έτσι, οι προγραμματισμένες εξετάσεις δεν θα μπορέσουν να πραγματοποιηθούν. Θα εγκαταλείψουμε αυτούς τους νέους κι είναι πραγματικά λυπηρό», δηλώνει στην Marie Jégo ένας άλλος Γάλλος καθηγητής. Λόγω της επιδημίας Covid-19, πραγματοποιούνται τα μαθήματα διαδικτυακά. Απαγορεύεται η διδασκαλία πρόσωπο με πρόσωπο ή η εξέταση. «Η διοίκηση του πανεπιστημίου μας εξήγησε ότι θα μας υποδεχόταν η αστυνομία, αν εμφανιζόμασταν στο πανεπιστήμιο», εξηγεί. Η αστυνομία, είναι αλήθεια, έχει γίνει τακτική στις πανεπιστημιουπόλεις, ειδικά στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη, όπου έχει αναπτυχθεί μαζικά τις τελευταίες εβδομάδες. Οι ελεύθεροι σκοπευτές είναι στη θέση τους στις στέγες των κτιρίων, για να αντιμετωπίσουν τη διαμαρτυρία των φοιτητών, των δυσαρεστημένων από τον αντιδημοκρατικό διορισμό ενός νέου πρύτανη.
Αντίποινα
«Στο μυαλό του Ερντογάν και των υποστηρικτών του, ιδρύματα όπως το πανεπιστήμιο του Βοσπόρου Bogaziçi [Αγγλόφωνο] και το Galatasaray [Γαλλόφωνο] πρέπει να συμμορφώνονται με τα τοπικά πρότυπα. Τούτο
αποτελεί μέρος του πολιτιστικού πολέμου που διεξάγεται ανοιχτά από τους Ισλαμο-συντηρητικούς για πάνω από δέκα χρόνια», εκτιμά ο Τούρκος οικονομολόγος Ahmet Insel, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Galatasaray. Παράπλευρα θύματα ενός πολιτιστικού πολέμου που τους υπερβαίνει, οι Γάλλοι ακαδημαϊκοί αισθάνονται σαν «πιόνια», που ρίχνονται στο έλεος των 
διπλωματικών εντάσεων μεταξύ Παρισιού και Άγκυρας. Αισθάνονται «στοχοποιημένοι ως Γάλλοι». Δεν είναι οι μόνοι. Γάλλοι ακαδημαϊκοί που διδάσκουν τη γλώσσα του Μολιέρου στο πανεπιστήμιο του Βοσπόρου και στο πανεπιστήμιο του Μαρμαρά δεν έχουν λάβει επίσης τις άδειες εργασίας τους.
Στην πραγματικότητα, αυτά τα αντίποινα είναι η απάντηση των τουρκικών αρχών στη μεταρρύθμιση στη Γαλλία της διδασκαλίας της γλώσσας και του τουρκικού πολιτισμού, την οποία ήθελε να κάνει ο Μακρόν, ως μέρος του αγώνα του ενάντια σε αυτό το υπαρκτό φαινόμενο που οι
Γάλλοι ονομάζουν «κοινοτισμό» (le communautarisme). Τον εγκλεισμό δηλαδή των αλλοδαπών μειονοτήτων στον εαυτό τους, απομονωμένους από τη γαλλική κοινωνία. Δημιουργήθηκε δε τη δεκαετία του 1970 και περιελάμβανε 9 μουσουλμανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, οι οποίες έστελναν τους δασκάλους τους στα γαλλικά σχολεία και γυμνάσια, χωρίς να ήταν απαραίτητο να μιλούν τη γαλλική γλώσσα. Με την έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων, θα πρέπει να λάβουν μέρος σε εξετάσεις επάρκειας της γαλλικής γλώσσας, επιπέδου B2.
Στο πλαίσιο της καταπολέμησης του ριζοσπαστικού Ισλάμ, η Γαλλία αποφάσισε επίσης να τερματίσει την πρακτική των ιμάμηδων που αποσπάζονταν από τις χώρες προέλευσης. Αυτό αφορά 150 Τούρκους ιμάμηδες που παρευρίσκονται σήμερα στο γαλλικό έδαφος. Θυμωμένος από αυτές τις αποφάσεις που ανέτρεψαν τη στρατηγική του για τον έλεγχο της διασποράς, ο Ερντογάν είναι αποφασισμένος να εφαρμόσει το νόμο των αντιποίνων. Κι ενώ οι γαλλικές αρχές έχουν δώσει τον απαραίτητο χρόνο για να προσαρμοστεί το τουρκικό προσωπικό στη γαλλική μεταρρύθμιση, οι τουρκικές αρχές προτιμούν αυθαίρετες μεθόδους, σαν τις παραπάνω : να ξέρετε τουρκικά επιπέδου Β2 εδώ και τώρα.
Οι Γάλλοι καθηγητές του Γαλατασαράι, που χάνουν τη δουλειά τους, δεν ξέρουν πλέον σε ποιον να στραφούν. «Δεν αισθανόμαστε να μας υποστηρίζουν», ανέφεραν στον Le Monde μετά από συνάντηση που είχαν τη
Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου στην Κωνσταντινούπολη με τον Γάλλο πρέσβη Hervé Magro. Από την πλευρά τους, οι Γάλλοι διπλωμάτες βρίσκονται σε αμηχανία. Όταν ανατρέχουν στην ιδρυτική πράξη του Galatasaray, το κείμενο που υπεγράφη το 1992 μεταξύ του Γάλλου προέδρου, François Mitterrand, και του Τούρκου ομολόγου του, Turgut Özal, οι Τούρκοι συνομιλητές τους απαντούν : αυτό είναι πλέον «ξεπερασμένο».
Δηλαδή ο τουρκικός αναθεωρητισμός όλων των συνθηκών και συμφωνιών που δεν του συμφέρουν.
