ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Ή ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ;

του Αθανάσιου Μπούνταλη*

ΣΗΜΕΙΩΣΗ “ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ“: Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση σε ένα θέμα που, ήδη, κυριαρχεί στον προβληματισμό της ελληνικής κοινωνίας. Το να πει κανείς ότι συμφωνεί ή διαφωνεί είναι πρόωρο. Βρισκόμαστε στην φάση της εμβάθυνσης και του προβληματισμού. Ο συντάκτης του κειμένου το αντμετωπίζει με εξαιρετική σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Ο διάλογος είναι ανοικτός

…κάποιες σκέψεις από την παρέμβαση του κου Καπουτζίδη

Σε πρόσφατη εκδήλωση του Υπουργείου Δικαιοσύνης, προσκεκλημένος ήταν ο γνωστός ηθοποιός και σεναριογράφος Γιώργος Καπουτζίδης. Σε τοποθέτηση που έκανε, μίλησε για ρατσισμό, αναφερόμενος στην δυσφορία που αισθάνεται για το ότι δεν γίνεται αποδεκτός για αυτό που είναι από ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ακόμη και μετά την επαγγελματική του επιτυχία: «Τι άλλο πρέπει να κάνω, να αποικήσω τον Άρη;», ρώτησε.

Πέραν της κοινωνίας, ο κ. Καπουτζίδης έβαλε στο στόχαστρο και την Πολιτεία: «Σε αυτήν την αίθουσα είμαι ο άνθρωπος με τα λιγότερα δικαιώματα» δήλωσε σε εκδήλωση του ελληνικού Κράτους. Δεν ξέρω πώς συγκρίνονται τα δικαιώματα του κου Καπουτζίδη με εκείνα των άλλων προσώπων σε εκείνη την αίθουσα, αλλά σε σχέση με τον μέσο πολίτη είναι μάλλον προνομιούχος από πλευράς πρόσβασης και δημόσιας έκφρασης στα ΜΜΕ. Σαφώς και αυτή η πρόσβαση δεν του χαρίστηκε, αλλά κερδήθηκε από την εργασία του. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, πόσο αξιόπιστο είναι ένας άνθρωπος με τέτοιο δημόσιο λόγο να θεωρεί εαυτόν πολίτη δευτέρας κατηγορίας;

Για την ουσία της τοποθέτησης, να σημειώσω ότι η παρακάτω συζήτηση δε επικεντρώνεται στο πρόσωπο του κου Καπουτζίδη. Παίρνει απλώς αφορμή από την παρέμβασή του, καθώς σε λίγες σύντομες φράσεις, και με πολύ εύγλωττο τρόπο, συμπύκνωσε μια σειρά ιδεών που χρειάζονται συζήτηση.

Λάθος χώρα;

Κατ’ αρχάς, μάλλον ο κ. Καπουτζίδης νομίζει ότι βρίσκεται στην Βρετανία ή στις ΗΠΑ του 19ου-20ου αιώνα, ή σε μια σημερινή Ισλαμική χώρα.

Στην Ελλάδα, τόσο η κοινωνία όσο και το κράτος, επεδείκνυαν μια συντηρητική ανοχή στην ομοφυλοφιλία: ούτε πλήρη και ανοιχτή αποδοχή, αλλά ούτε και οργανωμένο κυνήγι. Ο κ. Καπουτζίδης είναι το πολλοστό παράδειγμα δημοσίου προσώπου που η ελληνική κοινωνία αγκάλιασε, και του οποίου το έργο αναγνώρισε, έχοντας πλήρη γνώση ότι είναι ομοφυλόφιλος, και αδιαφορώντας για αυτό.

Και δεν μιλάω για τις τελευταίες δεκαετίες. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, για να αναφερθώ σε λίγα μόνον παραδείγματα, δημιούργησαν πολύ πριν ο αγγλοσαξονικός κόσμος απενοχοποιήσει την ομοφυλοφιλία. Όχι μόνον αγκαλιάστηκαν για το έργο τους από την ελληνική κοινωνία, αυτήν την κοινωνία που ο κ. Καπουτζίδης κατακεραυνώνει, αλλά αντιμετωπίσθηκαν με σεβασμό και από το ελληνικό κράτος.

Ο Καβάφης τιμήθηκε με το «Τάγμα του Φοίνικος» από την Κυβέρνηση Παγκάλου το 1926, ο Μ. Χατζιδάκις υπηρέτησε σε υψηλές θέσεις της κρατικής ραδιοφωνίας και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, και προσφάτως η Ακαδημία Αθηνών επεχείρησε να βραβεύσει τον Ντίνο Χριστιανόπουλο.

Ακόμα και όταν με το έργο τους προκαλούσαν τα συντηρητικά ήθη άλλων εποχών, τα κρατικά μάλλον προσπαθούσαν να συγκαλύπτουν ό,τι ζήτημα ανέκυπτε. Το 1950 ο Τσαρούχης αναγκάστηκε από την Αστυνομία να κατεβάσει τον πίνακα «Ναύτης και γυμνό» από έκθεση, για να μην γίνουν φασαρίες από το Πολεμικό Ναυτικό. Ο δε Χριστιανόπουλος, όταν το 1952 δημοσίευσε το ποίημα «Βρασίδας ο μεταφραστής», υποχρεώθηκε τελικώς από την Ασφάλεια να παραδώσει τα αντίτυπα χωρίς άλλη συνέπεια.

Προφανώς και τα παραπάνω συνιστούσαν λογοκρισία αλλά, για όποιον ξύπνησε μόλις χτες, εκείνη την εποχή αυτός ήταν ο κανόνας. Π.χ. άγρια λογοκρισία–επί ηθικής βάσης–υφίσταντο και τα ρεμπέτικα. Λογοκρισία έπεφτε–για διπλωματικούς λόγους–και σε τραγούδια με αναφορές σε Γερμανούς στην Κατοχή και Τούρκους στην Τουρκοκρατία.

Όπως αναγνώρισε αργότερα και ο Χριστιανόπουλος: «Ο νόμος στην Ελλάδα είναι πιό ελαστικός απ’ ό,τι σ’ άλλα μέρη. Μην προκαλείς τη δημόσια αιδώ και κανείς δεν πρόκειται να σε πειράξει». Πράγματι, το διαβόητο άρθρο 347 του Ποινικού Κώδικα περί Ασέλγειας παρά φύση καταδίκαζε πράξεις που καταδικάζονταν και σε ετερόφυλες συνευρέσεις (κατάχρηση σχέσης εξάρτησης που στηρίζεται σε υπηρεσία, αποπλάνηση προσώπου ανηλίκου) και όχι την ομόφυλη συνεύρεση επί τούτου.

Για σύγκριση με τον «φιλελεύθερο» αγγλοσαξονικό κόσμο, εκείνη ακριβώς την χρονιά, στην Βρετανία, ο Άλαν Τιούρινγκ καταδικαζόταν ως ομοφυλόφιλος, όχι για το δημόσιο έργο του, αλλά για ό,τι έκανε στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού του. Η ποινή του; Χημική στείρωση, που επέλεξε ως εναλλακτική στην φυλάκιση. Τελικώς, η φαρμακευτική αγωγή με ορμόνες τον οδήγησε στην αυτοκτονία. Ο Τιούρινγκ είχε πρωτοστατήσει στην αποκωδικοποίηση του γερμανικού κωδικού Enigma με τον υπολογιστή Colossus και είχε μεγάλο μερίδιο της νίκης κατά των Ναζί, όμως κανένας οίκτος δεν του δόθηκε.

Πριν από αυτόν, τα ίδια τράβηξε ο Όσκαρ Ουάιλντ, καθώς και 50.000 άλλοι καταδικασθέντες στην Βρετανία. Απροσδιόριστος δε είναι ο αριθμός των προσαγωγών και καταδικών που έγιναν βάσει των «Sodomy Laws» που ίσχυαν στις ΗΠΑ μέχρι και το 2003, και μέσω των οποίων η Αστυνομία εξαπέλυε συχνούς διωγμούς, ενίοτε κατασκοπεύοντάς τους μέσα από την κλειδαρότρυπα! O Καθηγητής Νομικής W. N. Eskridge τους είχε υπολογίσει σε αρκετές χιλιάδες ετησίως μόνο το διάστημα 1946-1961.

Τίποτα που έστω και να πλησιάζει στα παραπάνω δεν γνωρίσαμε στην Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο που ο Πουριτανισμός, που εφευρέθηκε στην Αγγλία και που θεμελίωσε τις ΗΠΑ, για αιώνες δεν είχε βρει χώμα να ριζώσει σε μια χώρα με Ορθόδοξη ιδιοπροσωπεία.

Στερεότυπα

Για να στηρίξει την έκκλησή του ο κ. Καπουτζίδης φτιάχνει μια καρικατούρα βασισμένη στο χείριστο δυνατό παράδειγμα συζύγου και πατέρα, εκείνου που μπορεί «να δέρνει τη γυναίκα του, και να δέρνει τα παιδιά του και να μην έχει δουλέψει ποτέ και να ζει από τη σύνταξη της μάνας του και του μπαμπά του γιατί απλά βαριότανε», και διερωτάται γιατί να μην έχει και ο ίδιος δικαίωμα τεκνοποιίας.

Αφενός, με μια τέτοια ανάγνωση, η πατρότητα και η μητρότητα καθίστανται αναγνώριση καλού χαρακτήρα και επαγγελματικής επιτυχίας. Τα δε παιδιά μετατρέπονται σε έπαθλα.

Αφετέρου, είναι εξαιρετικά προσβλητικό για εκατομμύρια πατεράδες–δεν αναφέρεται σε μητέρες–να κατηγοριοποιούνται βάσει αυτού του χειρίστου στερεοτύπου.

Και είναι μάλλον παράταιρο ένα προσβλητικό και γενικευτικό στερεότυπο να αναπαράγεται σε αντιρατσιστική εκδήλωση!

Πράγματι, ο συλλογισμός υπονοεί ότι το θλιβερό προνόμιο τέτοιας συμπεριφοράς το έχουν μόνον ετεροφυλόφιλοι πατέρες. Αν ήταν τα πράγματα τόσο απλά… Η Βρετανίδα Σαβάνα Μπονκτσίλ δολοφόνησε μετά από επανειλημμένους ξυλοδαρμούς την 16 μηνών κόρη της συντρόφου της.

Οι ικανότητες αγριότητας δεν περιορίζονται μόνον στους ετεροφυλόφιλους άνδρες. Εκτείνονται και στα δύο φύλα και αφορούν όλες τις ερωτικές προτιμήσεις.

Δικαιώματα ή προνόμια;

Τέλος, και εδώ είναι η ουσία της υπόθεσης, ο κ. Καπουτζίδης δεν ζητά για τον εαυτό του ίσα δικαιώματα. Ζητά για τον εαυτό του ένα ιδιαίτερο προνόμιο. Το προνόμιο να επαναπροσδιορίσει έναν θεσμό χιλιετιών (της οικογένειας) για να μπορέσει να παρακάμψει τους φυσικούς περιορισμούς που του επιβάλλουν οι περιστάσεις (οι ερωτικές προτιμήσεις του) ώστε τελικώς να ικανοποιήσει μια επιθυμία του (της πατρότητας).

Γιατί το αποκαλώ προνόμιο;

Πρώτον, διότι για να παρακαμφθούν μέσω τεχνικής υποβοήθησης οι φυσικοί περιορισμοί που θέτει στα ομόφυλα ζευγάρια η πράξη της τεκνοποιίας, απαιτείται να θεσμοθετηθούν και να νομοθετηθούν διαδικασίες που καθιστούν το ανθρώπινο σώμα εμπόρευμα: σπέρμα προς πώληση και μήτρες προς ενοικίαση. Εάν κάτι τέτοιο γίνει αποδεκτό στην περίπτωση αυτή, δεν θα χρησίμευε ως πάτημα για να ζητήσει κάποιος άλλος σταδιακές επεκτάσεις αυτής της δυνατότητας; Πώληση αίματος, πώληση οργάνων προς μεταμόσχευση, πώληση έτοιμων παιδιών.

Και να σημειώσουμε ότι τα ομόφυλα ζευγάρια δεν είναι τα μόνα που υπόκεινται σε τέτοιους περιορισμούς: και ένα ετερόφυλο ζευγάρι που καταφεύγει στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, πρέπει ή να είναι παντρεμένο, ή ο άνδρας να υπογράψει δήλωση αναγνώρισης των τέκνων. Οι δε απαιτήσεις για χρήση παρένθετης μητέρας είναι εξαιρετικά αυστηρές.

Από την στιγμή που η φύση μόνη της δεν αρκεί και ζητάμε ιατρική βοήθεια από την κοινωνία, ούτε οι ετεροφυλόφιλοι έχουν πλήρη ελευθερία.

Δεύτερον, διότι ο θεσμικός επαναπροσδιορισμός που ζητά ο κ. Καπουτζίδης ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω επαναπροσδιορισμούς στο μέλλον. Επί του παρόντος το αίτημα είναι να επαναπροσδιορισθεί ο ορισμός της οικογένειας ως προς τα φύλα των γονέων, ώστε γονείς να μπορούν να είναι δύο άνδρες ή δύο γυναίκες.

Δύο.

Αν όμως ξεκινήσουμε τους επαναπροσδιορισμούς, και αν όντως πρόκειται περί «δικαιώματος», γιατί να σταματήσουμε στα φύλα; Γιατί όχι και στον αριθμό; Γιατί να μείνουμε στα ζευγάρια και να μην μπορούν να γίνουν γονείς μέσω υποβοήθησης μεμονωμένα άτομα–ομοφυλόφιλα ή ετεροφυλόφιλα; Δεν υπάρχουν άλλωστε μονογονεϊκές οικογένειες λόγω εγκατάλειψης ή θανάτου;

Αλλά γιατί να μην πάμε και προς την αντίθετη κατεύθυνση, π.χ. σε τριάδες ερωτικών συντρόφων; Ή τετράδες; Και αυτοί κάποια στιγμή μπορούν να διεκδικήσουν αυτό το «δικαίωμα».

Αν πρόκειται περί «δικαιώματος», γιατί να μην επεκτείνουμε το «δικαίωμα» σε όλες τις σχέσεις συγγένειας; Γιατί να μην μπορούν να τεκνοποιήσουν αδέρφια; Θα μπορούσαν να καταφύγουν στις ίδιες τεχνικές υποβοήθησης με ξένο σπέρμα ή ωάρια για να αποφύγουν την αιμομιξία. Αλλά, στο τέλος-τέλος, γιατί να την αποφύγουν; Γιατί να μην διεκδικήσουν ως δικαίωμά τους να κάνουν οικογένεια όπως όλοι οι άλλοι;

Τα παραπάνω δεν τα λέω για να προκαλέσω, αλλά παραθέτω επιχειρήματα που θα μπορούσε με κάθε σοβαρότητα να παραθέσει μελλοντικά ένας νομικός. Όσο προκλητικές–ή και προβοκατόρικες–κι αν φαίνονται σήμερα αυτές οι υποθετικές απαιτήσεις, ακόμα και σε ακτιβιστές του χώρου, ας υπενθυμίσω ότι το ίδιο αδιανόητη θα φάνταζε η ιδέα των γονέων ιδίου φύλου πριν λίγες δεκαετίες, ακόμα και σε ομοφυλόφιλους.

Ο ορισμός της οικογένειας ήταν ανέκαθεν τόσο αυτονόητος που ποτέ στην ιστορία δεν χρειάστηκε να προσδιορίσουμε ότι ο γάμος αφορά σε δύο γονείς, αντίθετων φύλων, και χωρίς εξ αίματος συγγένεια. Μήπως, για να είμαστε απόλυτα συγκεκριμένοι, πρέπει να προσδιορίσουμε ότι αφορά δύο ανθρώπους;

Ιστορικά, οποιαδήποτε παρέκκλιση από τον συμβατικό ορισμό της οικογενείας υπήρξε ως προνόμιο. Π.χ. το προαναφερθέν–και παγκόσμιο–ταμπού της αιμομιξίας γινόταν ανεκτό μόνον κατ’ εξαίρεση, ως ειδικό προνόμιο των βασιλικών τάξεων (βλ. π.χ. American Ethologist, 1980 και National Geographic, 2010).

Τρίτον, διότι ο κ. Καπουτζίδης εστιάζοντας στις προσωπικές του επιθυμίες ξεχνά τα δικαιώματα του άλλου αντισυμβαλλόμενου: του παιδιού. Διότι το παιδί έχει δικαίωμα να μεγαλώσει και με πατέρα και με μητέρα, κάτι που θα στερηθεί σε ένα ομόφυλο ζευγάρι. Για τα δικαιώματα αυτού του παιδιού αφιέρωσε έστω και λίγο χρόνο σκέψης;

Ακόμα και η υιοθεσία δεν θεσμοθετείται για να μπορούν να ικανοποιήσουν την γονεϊκή επιθυμία άτεκνα ζευγάρια: αυτό είναι απλώς το ευτυχές παρελκόμενο. Σκοπός της υιοθεσίας είναι να ικανοποιήσει την ανάγκη του παιδιού για οικογένεια. Προτεραιότητα έχουν οι ανάγκες του απροστάτευτου μέλους της κοινωνίας. Όταν γνώμονας γίνεται η επιθυμία των ενηλίκων, τότε τα αδύναμα μέλη παύουν να είναι προστατευόμενα.

Συνοπτικά λοιπόν, ο κ. Καπουτζίδης, για να ικανοποιήσει μια επιθυμία του, ζητά μια μαζική και ριζική αναδιάταξη θεμελιωδών και πανάρχαιων κοινωνικών θεσμών, η οποία θα οδηγήσει στην εμπορευματοποίηση του ανθρωπίνου σώματος. Και τούτο ποιών καθόλου δεν λαμβάνει υπόψη στους υπολογισμούς του τα ίδια τα παιδιά.

Θεωρώ λοιπόν ότι ζητά την θεσμοθέτηση ενός νέου προνομίου και όχι την ικανοποίηση ενός υπάρχοντος δικαιώματος.

Όσο κι αν σέβομαι την επιθυμία του–αν όντως έχει μια τέτοια επιθυμία και δεν μπαίνει απλώς στον ρόλο της avant garde ενός κινήματος–θα πρέπει να κατανοήσει και ο ίδιος ότι η ζωή είναι πλήρης ανικανοποίητων επιθυμιών για όλους μας. Όλοι φέρουμε έναν σταυρό, άλλοι βαρύτερο, άλλοι ελαφρύτερο. Όλοι έχουμε ανεκπλήρωτα όνειρα και απωθημένες επιθυμίες. Αλλά είναι άλλο να ζητάμε αλληλεγγύη σε μια ανάγκη μας, και άλλο είναι να ζητάμε να ανατραπούν τα πάντα και οι πάντες γύρω μας για να ικανοποιήσουμε μια επιθυμία μας.

Αξιοπρέπεια

Ο κ. Καπουτζίδης ζητά για τους ομοφυλόφιλους «το δικαίωμα να φύγουν κρατώντας το χέρι του συντρόφου τους» και όχι ξεχασμένοι σε ένα διαμέρισμα. Εδώ θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί του. Από την στιγμή που αντισυμβαλλόμενοι σε μια σχέση είναι δύο υπεύθυνοι ενήλικες που αποφασίζουν να μοιραστούν την ζωή τους, το θεωρώ ανθρώπινο οι θεσμοί να τους το επιτρέπουν. Να μπορούν να αποκτούν κοινή περιουσία, να κληρονομεί ο ένας τον άλλον και να είναι ο καθένας ιατρικός πληρεξούσιος του άλλου σε ώρα ανάγκης.

Να εκχωρεί κανείς νομική και διοικητική αρμοδιότητα στον σύντροφο που επιλέγει και που εμπιστεύεται, και όχι σε οποιονδήποτε τυχαίο πλησιέστερο συγγενή.

Αυτό όμως έχει ήδη ρυθμιστεί με την επέκταση του Συμφώνου Συμβίωσης σε ομόφυλα ζευγάρια με τον ν. 4356/2015. Όταν λοιπόν ο κ. Καπουτζίδης, εν έτει 2021, ζωγραφίζει αυτήν την μακάβρια εικόνα με πτώματα που σαπίζουν μέσα στην μοναξιά, το κάνει διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα.

Μακάρι αυτή η νομική ρύθμιση να μειώσει στο ελάχιστο αυτές τις περιπτώσεις, αλλά είναι δεδομένο ότι η μοναξιά πάντα θα μας απειλεί όλους ανεξαρτήτως ερωτικής προτίμησης·  χήρους, χήρες, ανύπαντρους και διαζευγμένους, ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους. Χρησιμοποιώντας το σχήμα του Τσόμσκι, μήπως υπάρχουν «άξια» και «ανάξια» θύματα της μοναξιάς;

Εισαγόμενες ενοχές

Εκτίμησή μου είναι ότι η ελληνική κοινωνία δεν είχε πρόβλημα με τις ερωτικές προτιμήσεις του κου Καπουτζίδη όπως τις ανακάλυψε με τις ερμηνείες του στις «Σαββατογεννημένες» ή στο «Παρά πέντε». Τον αποδέχθηκε διότι σατίριζε με αγάπη τους χαρακτήρες της: την στριμμένη δασκάλα, τον πολυγαμικό ερωτύλο, την χαζή ξανθιά, την θρησκευάμενη και αμόρφωτη χωριάτα, την ξιπασμένη Κολωνακιώτισσα, τον κουλτουριάρη θεατράνθρωπο, τον μοναχικό ανέραστο. Ακόμη και ο δολοφόνος τελικά βρίσκει κάθαρση.

Η κοινωνική αποδοχή περιορίστηκε όταν το δάκτυλο σηκώθηκε, όταν το ύφος έγινε κατηγορητικό και όταν στόχος έγινε η επιμόρφωση/αναμόρφωση του «Ελληνάρα». Στράτευση, μανιχαϊσμός, χαρακτήρες-καρικατούρες με «καλά θύματα» και «κακούς θύτες», αφ’ υψηλού κριτική στην «σάπια» ελληνική κοινωνία, εργαλειοποίηση των ενοχών σε έναν πόλεμο των «καλών μειοψηφιών» ενάντια στην «κακή πλειοψηφία».

Έκτοτε, ο κ. Καπουτζίδης πρέπει να έχει διαπιστώσει ότι η πολιτική των ταυτοτήτων μπορεί να στεγνώσει και τον πιο ταλαντούχο καλλιτέχνη, ιδιαίτερα κωμικό, αφού καθιστά την ελεύθερη έκφραση δύσκολη, την δε σάτιρα σχεδόν αδύνατη (βλ. «Η πολιτική των ταυτοτήτων στην Ελλάδα»). Ο ίδιος ζήτησε συγγνώμη για «τρανσφοβικά αστεία στο “Παρά πέντε”», σε πλήρη διαφωνία με τον Γιώργο Χρονά που ρωτούσε: «Εδώ έβριζε ο Αριστοφάνης τον Ευριπίδη και τον Σωκράτη. Δεν μπορεί να βρίσει ο Σεφερλής δυο τραβεστί; Δεν τον βρίζει. Τον περιγράφει».

Μελλοντικά ίσως ζητήσει συγγνώμη και για τα αστεία του με κοντούς, χοντρούς, άσχημους, αμόρφωτους, γέρους, χαζούς, καραφλούς, περιορίζοντας έτι περαιτέρω το σατιρικό του ρεπερτόριο. Ίσως ζητήσει συγγνώμη από τους μισούς Έλληνες που μιλούν με «ννι» και «λλι», παρότι οι ίδιοι μπορεί και να απόλαυσαν την σάτιρα. Όπως ερωτήθηκε με παράπονο ο Trevor Noah από έναν κουφό: «γιατί δεν λες αστεία για κουφούς;».

Εκτός όμως από αντιδημιουργική, αυτή η εισαγωγή ξένων σχημάτων είναι και εκτός τόπου. Δεν έχουμε το παρελθόν του αγγλοσαξωνικού κόσμου στους διωγμούς των ομοφυλοφίλων. Ούτε ποτέ αγκαλιάσαμε τον αγέλαστο Πουριτανισμό και την εμμονή του με τις ενοχές απέναντι στο γέλιο και την ηδονή. Κανείς Αγγλοσάξονας και Προτεστάντης δεν θα έγραφε στίχο: «Στου Παράδεισου την πόρτα σε ρωτάνε πρώτα, κι αν δε γλέντησες ποτέ σου μέσα δεν θα μπεις» («Ο λαός τραγούδι θέλει»). Όπως μας είναι αβάσταχτα ξένος και ο στίχος: «Hanging on in quiet desperation is the English way» (Pink Floyd, «Time»).

Είμαστε μεν κοινωνία συντηρητική απέναντι στον έρωτα, αλλά όχι πουριτανική. Προσποιούμαστε, έστω και υποκριτικά, ότι αγνοούμε το τι συμβαίνει στην κρεβατοκάμαρα του δίπλα, και διστάζουμε να κοιτάμε μέσα από την κλειδαρότρυπα όπως οι αγγλοσάξονες.

Παράλληλα είμαστε ελευθεριάζοντες, με τις σατιρικές ερωτικές αναφορές, χωρίς αυτές να γίνονται πορνογραφικές. Δεν είναι τυχαίο που εμείς έχουμε τα αποκριάτικα σκωπτικά τραγούδια, ενώ οι αγγλοσάξονες έχουν το Penthouse και το Playboy.

Δεν έχουμε λοιπόν κανέναν λόγο να εισάγουμε ανεπεξέργαστα τα σχήματα αυτού το κόσμου, έστω κι αν αποτελούμε τμήμα της Αυτοκρατορίας του.

Οίκτο ή σεβασμό;

Κλείνοντας, να σημειώσω, πολύ κοινότοπα, ότι όλοι έχουμε τα περιστασιακά ή μακροχρόνια βάσανά μας: υγείας, σχέσεων, καριέρας, χρημάτων. Όλοι έχουμε αδικηθεί και πληγωθεί. Το ερώτημα είναι αν θέλουμε να προσδιοριζόμαστε από αυτά που μας συμβαίνουν, ή από αυτά που επιτυγχάνουμε. Αν υιοθετούμε την στάση του θύματος ή του δρώντος. Αν επιζητούμε τον οίκτο ή τον σεβασμό.

Ο κ. Καπουτζίδης είναι ένας ικανότατος και δυνατός άνθρωπος, που ό,τι έχει καταφέρει το έχει καταφέρει με την εργασία και τις ικανότητές του. Δεν έχει ανάγκη τον οίκτο κανενός, και έχει πορευθεί διεκδικώντας εκτίμηση και σεβασμό. Το να υιοθετεί λοιπόν την στάση του θύματος δεν τον τιμά, όπως και δεν τιμά και κανέναν άλλο ομοφυλόφιλο, αν υποτίθεται ότι μιλάει και για λογαριασμό τρίτων.

*Ο κ. Αθανάσιος Μπούνταλης είναι Χημικός-Ερευνητής.