Έκθεση που αποκαλύπτει το στρατηγικό περίγραμμα του Ιδρύματος Ανοικτής Κοινωνίας του Τζορτζ Σόρος για τον αραβικό κόσμο μετά την «Αραβική Άνοιξη» είχε δημοσιευτεί από το DC Leaks το 2016 από το παράρτημα του Ιδρύματος στο Αμμάν της Ιορδανίας.
Σύμφωνα με αυτήν υπογραμμίζεται η αποτελεσματικότητα των σχεδίων της Οργάνωσης από το αραβικό περιφερειακό γραφείο του Ιδρύματος.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι ο ιδρυτής του ιδρύματος, Τζορτζ Σόρος, έκανε δωρεά 25 εκατομμυρίων δολαρίων στην προεκλογική εκστρατεία της πρώην υπουργού Εξωτερικών (Χίλαρι Κλίντον) κατά την εκλογική διαδικασία του 2016.
Ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν στην έκθεση είναι ο «κατακερματισμός» των υφιστάμενων αραβικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Το προσχέδιο στρατηγικής 2014-2017 του περιφερειακού γραφείου του Ιδρύματος αναφέρει ότι το επίκεντρο είναι η αντίθεση «της πιθανότητας μετάβασης στο χάος ή στον επαναυταρχισμό», που περιγράφεται στο κείμενο ως «η σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η περιοχή».
Το αραβικό περιφερειακό γραφείο του Ιδρύματος (στο Αμμάν) ενεργοποιήθηκε με την έναρξη της «Αραβικής Άνοιξης», την οποία χαρακτηρίζει «σημείο καμπής».
Μετά την ενεργοποίηση του γραφείου, αυτό συμβαίνει και στην Τυνησία, την πρώτη χώρα όπου ο πρόεδρος ανατράπηκε κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, όπου το ποσό των ατομικών επιχορηγήσεων και ο συνολικός όγκος των επιχορηγήσεων αυξήθηκαν επειγόντως, σύμφωνα με τη στρατηγική της οικοδόμησης συμμαχίας με κορυφαίους τοπικούς και περιφερειακούς οργανισμούς για την παροχή τεχνικής υποστήριξης και χρηματοδότησης σε αναδυόμενες ομάδες και πρωτοβουλίες, μετά την ενεργοποίηση του γραφείου. Καταγράφεται ότι κατά τη διαδικασία άνοιξε γραφείο και διευρύνθηκαν τα «χνάρια» στην περιοχή.
Στόχος ο Αραβικός Σύνδεσμος
Ο Αραβικός Σύνδεσμος φαίνεται να είναι μεταξύ των στόχων των Ιδρυμάτων Ανοιχτής Κοινωνίας. Η έκθεση αποκαλεί τον Αραβικό Σύνδεσμο «την πιο δυσλειτουργική και αναποτελεσματική περιφερειακή οργάνωση στον αραβικό κόσμο» και αναφέρει ότι το αραβικό περιφερειακό γραφείο του ιδρύματος «καλεί για άμεση συμμετοχή στη μεταρρύθμιση του Αραβικού Συνδέσμου ως οργανωτή των μη κυβερνητικών οργανώσεων».
Η ένταξη του Ιδρύματος στην περιοχή με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που υποστηρίζει υπό την ομπρέλα του αραβικού περιφερειακού γραφείου καταδεικνύει την πρωτοβουλία του να εδραιώσει την επιρροή του όχι μόνο σε μία χώρα αλλά και σε περιφερειακή διάσταση.
Η έκθεση περιγράφει πώς το περιφερειακό γραφείο του ιδρύματος απάντησε «άμεσα και κρυφά» στις ταραχές, αναπτύσσοντας ελπίδες για δημοκρατική μετάβαση μέσω του Ταμείου Arab Transitions (ATS), που ξεκίνησε το 2011 ως άμεση απάντηση στο αυξανόμενο κύμα διαμαρτυριών.
Η στρατηγική των τριών κατηγοριών
Η στρατηγική χωρίζει την εστίαση του ιδρύματος στον αραβικό κόσμο σε τρεις κατηγορίες:
Η πρώτη κατηγορία είναι χώρες όπου η μεταβατική περίοδος δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί.
Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει τον Λίβανο , την Ιορδανία , το Μαρόκο και την Αλγερία.
(Για την Αλγερία, το «μάλλον» έχει σχολιαστεί) ιδία πρωτοβουλία».
Η δεύτερη κατηγορία, που αποτελείται από τη Συρία , την Υεμένη και την Παλαιστίνη , ονομάζεται «επαναστατικές» ή «συγκρουσιακές» κοινωνίες.
Στην τρίτη κατηγορία, η Λιβύη, που χτυπήθηκε από την «Αραβική Άνοιξη», Τυνησία και Αίγυπτος .
Αυτές οι χώρες ονομάζονται μεταβατικές χώρες: «Τα καθεστώτα έχουν ανατραπεί αλλά χώρες όπου η πρόοδος της ανοιχτής κοινωνίας υπόκειται σε νέες προκλήσεις και παλιές απειλές».
Παρέμβαση σε Συρία και Παλαιστίνη
Η έκθεση αναφέρει ρητά τα σχέδια του ιδρύματος να παρέμβει στη Συρία και την Παλαιστίνη για τη δημιουργία ενός «δικτύου περιφερειακής βοήθειας προσανατολισμένου στα ανθρώπινα δικαιώματα», μετά τα σχέδια του ιδρύματος να δημιουργήσει μια «ανεξάρτητη κοινότητα πολιτικής» σε χώρες σε μεταβατικό στάδιο, όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία, σύμφωνα με στόχος του είναι «να εξασφαλίσει τη μετάβαση σε μια ελεύθερη και ανοιχτή κοινωνία».
Παρά τον ισχυρισμό του ιδρύματος για καταπολέμηση του αυταρχισμού, καμία χώρα του Κόλπου δεν αναφέρεται στην έκθεση. Η εστίαση είναι πάντα στις χώρες που αναφέρονται παραπάνω.
Το Ίδρυμα Ανοικτής Κοινωνίας οραματίζεται τη χρήση μεγάλων αναδυόμενων πολιτιστικών ιδρυμάτων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
Πως πρέπει να κινηθεί στον αραβικό κόσμο
Θεωρείται το βασικό και ουσιαστικό σημείο μιας ολιστικής «μετάβασης» που ξεκινά με την ανοικοδόμηση νομικών, πολιτιστικών και σχετικών με τα ΜΜΕ πλαισίων, θεσμών, υποδομών.
Αναφέρονται τέσσερις βασικοί τομείς: «γυναίκες», «δικαιώματα » , «μέσα ενημέρωσης» και «τέχνες».
Σημειώνεται ότι αυτοί οι τομείς είναι « περιοχές δέσμευσης» όπου το περιφερειακό γραφείο μπορεί να αναπτύξει κοινωνικές πλατφόρμες για να επεκτείνει την επιρροή του.
Στη στρατηγική μετά το 2014, αναφέρεται ότι η κύρια εστίαση του περιφερειακού γραφείου είναι το Αραβικό Ταμείο για τις Τέχνες και τον Πολιτισμό (AFAC).
Αυτός ο περιφερειακός χρηματοδότης τεχνών με έδρα τη Βηρυτό έχει αναφερθεί πολλές φορές.
Η AFAC, η οποία είναι ένας υποδειγματικός τύπος οργανισμού στην περιοχή και το εύρος της εμβέλειάς της και μία από τις βασικές ομάδες με επιρροή του περιφερειακού γραφείου, ορίζεται ως ο ισχυρότερος εταίρος.
«Τζορτζ Σόρος: O πυρσός των παγκόσμιων συγκρούσεων», αναφέρει η αραβική StepNews
Με το Αραβικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της AFAC, το Κέντρο για τις Γυναίκες της Αραβίας για Εκπαίδευση και Έρευνα και το Ινστιτούτο του Καΐρου για την Έρευνα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «προάγουν τις αξίες της ανοιχτής κοινωνίας… μια ισχυρή παρουσία στην περιοχή, με το πλεονέκτημα του επωφελούμενου από μια καλή θεσμική ικανότητα και δύναμη». Σημειώνεται ότι το ίδρυμα προσέλκυσε το ενδιαφέρον εξαιτίας αυτού του στόχου.
Οι νομικοί οργανισμοί, από την άλλη πλευρά, περιγράφονται ως σημαντικοί εταίροι στην ανάπτυξη «στρατηγικής αντιδικίας, χρήσης μέσων ενημέρωσης και εκστρατείας» μέσω «παρακολούθησης» των στόχων τους για την επίτευξη «μεταβατικής δικαιοσύνης».
Μεταξύ αυτών των βασικών οργανισμών είναι το Legal Agenda και το PILNet (Public Interest Law Initiative in Transitional Societies) με έδρα τη Βηρυτό, το οποίο δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο Columbia και ιδρύθηκε στη Βουδαπέστη το 2002 για το μετασοβιετικό μπλοκ.
Όλοι οι τομείς εστίασης που επισημαίνονται στην έκθεση είναι οι πολιτικοί δεσμοί και η εισαγωγή του καθεστώτος στη «διαδικασία μετάβασης» ανατρέποντας τις συνταγματικές και νομικές δομές των αραβικών κρατών.
Με εργατικά έργα όπως το Transition in Policymaking Project (TiPP), το καθεστώς των ΗΠΑ επιδίωξε να οργανώσει αυτόματα κάθε εναλλακτική που μπορεί να προκύψει στη χαοτική Λιβύη, Αίγυπτο και Συρία μετά την «Αραβική Άνοιξη».
Το ίδρυμα επαίνεσε την εξέλιξη των γεγονότων ως εξής:
«Για πρώτη φορά στη μνήμη, οι πολίτες των αραβικών χωρών έχουν σημαντικό λόγο στη δημόσια πολιτική και οι νομικές μεταρρυθμίσεις βρίσκονται στο δρόμο σε χώρες όπως η Τυνησία, η Αίγυπτος και η Λιβύη».
Το TiPP που υποστηρίζεται από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, το οποίο υποστηρίζει τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που υποστηρίζονται από τα Open Society Foundations για να καλύψει το κενό πολιτικό πλαίσιο στην περιοχή, καταδεικνύει ξεκάθαρα την πρόθεσή του να χρησιμοποιήσει τέτοιες οργανώσεις ως άμεσο μέτωπο για επιχειρήσεις πληροφοριών.
Σύμφωνα με την έκθεση, το TiPP στοχεύει να καταστήσει τα Ιδρύματα Ανοιχτής Κοινωνίας και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που υποστηρίζει «τους πιο καταρτισμένους παράγοντες στη διαδικασία χάραξης πολιτικής και τη δυναμική στις χώρες-στόχους».
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
Πέραν του ότι είναι ένας από τους τέσσερις κύριους τομείς εστίασης, τα μέσα ενημέρωσης έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη χάραξη πολιτικής και τις μεταβατικές πρωτοβουλίες του ιδρύματος.
Σημειώνεται ότι τα ΜΜΕ θα λειτουργήσουν ως εργαλείο παρατήρησης και διαμορφωτής γνώμης, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάδειξη «ανεξάρτητων ραδιοτηλεοπτικών φορέων» στη μεταπολεμική Λιβύη και τη Συρία.
Περιφερειακά δίκτυα όπως το Arab Reporters for Investigative Journalism, που ιδρύθηκε το 2005, ή το Ίδρυμα Maharat με έδρα τον Λίβανο, που ιδρύθηκε το 2006, χαρακτηρίζονται ως κύριες πλατφόρμες για την αναμόρφωση της σκηνής των μέσων μετά τη σύγκρουση και την αναμόρφωση μιας τοπικής αφήγησης σύμφωνα με τους στόχους της Δύσης για την προώθηση της «δημοκρατίας», αντίστοιχα.
Η έκθεση περιγράφει το πρόβλημα των περιφερειακών μέσων ενημέρωσης ως «τον έλεγχο των γενικά από τα συμφέροντα των κρατών και των κυβερνήσεων», που λέει ότι εμποδίζει την «επιτυχία μιας δημοκρατικής μετάβασης».
Τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν ουσιαστικό συστατικό για τη δημιουργία συναίνεσης σχετικά με την καταστροφή των αραβικών κρατών, έτσι ώστε να είναι εξασφαλισμένη η επιτυχία των πρωτοβουλιών αλλαγής καθεστώτος μέσω του ήπιου πολέμου.
Ένας από τους σημαντικότερους εταίρους των Open Society Foundations στο μέτωπο των μέσων ενημέρωσης είναι το Ford Foundation. Το Ίδρυμα συνεργάζεται επίσης με οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το European Endowment for Democracy, το οποίο ιδρύθηκε το 2013 ως «ανεξάρτητο» συμπλήρωμα των δραστηριοτήτων χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης των Open Society Foundations.
Αυτή η συνεργασία μεταξύ των χρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση «ανεξάρτητων» μετώπων ιδρυμάτων και των Open Society Foundations, που αποτελεί μέτωπο για τα συμφέροντα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, αντικατοπτρίζεται άμεσα στην ίδρυση του Daraj Media το 2017 και στη συνεχιζόμενη χρηματοδότηση του Legal Agenda.
Θα θέλαμε να αναφέρουμε δύο ακόμη οργανισμούς που έλαβαν χρηματοδότηση από το Open Society Foundations και την εταιρική σχέση European Endowment for Democracy: το Megaphone News, που ιδρύθηκε το 2017 και κέρδισε μεγάλη δημοτικότητα το 2019, και το Al Hudood, το χιουμοριστικό έντυπο που ιδρύθηκε το 2013, η οποία άρχισε να δημοσιεύει μια αγγλική έκδοση το 2020.
Al Akhbar
—
Η «στρατηγική» διείσδυση της Ανοικτής Κοινωνίας του Τζορτζ Σόρος στον Αραβικό Κόσμο
