του Παντελή Σαββίδη
Την αυγή των αρχών του 1990, όταν τα κομμουνιστικά καθεστώτα κατέρρεαν, αναδυόταν ένας νέος κόσμος.
Ένας κόσμος που μπήκε στην κατάψυξη για 45 χρόνια.
Όπως αποδείχθηκε, κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος να τον αντιμετωπίσει.
Θα ήθελα να εστιάσω στην ελληνική εξωτερική πολιτική και διπλωματία αυτήν την περίοδο.
1.-Τα πρώτα χρόνια η ελληνική διπλωματία είχε να αντιμετωπίσει την επιθυμία όλων των Αλβανών να αποδράσουν απο τη χώρα τους, που με σιδηρά πυγμή κυβέρνησε ένας στυγνός δικτάτορας. Ένας απάνθρωπος, κομμουνιστής τύραννος.
Είχε να αντιμετωπίσει το σκοπιανό, τα σημάδια διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας τα οποία φαίνονταν απο το 1980, όταν πέθανε ο Τίτο, και, μόνο, ο Ζίβκωφ της έδινε κάποια ελπίδα. Ο Ζίφκωφ επανέλαβε στο Χάσκοβο, όπου συναντήθηκε με τον Ανδρέα Παπανδρέου (ήμουν και εγώ εκεί) αυτά που είπε και επι Κ. Καραμανλή. “Όσο είμαστε εμείς στις ηγεσίες των χωρών μας, τα παλιά προβλήματα δεν θα μας απασχολήσουν”.
2.-Η ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε.Ε. επισφράγισε αυτήν την πολιτική. Δεν είναι λίγο, αν σκεφθεί κανείς πόσο επιβαρυμένες ήταν οι σχέσεις των δύο λαών.
3.-Με την Αλβανία η λαϊκή αφήγηση αποδίδει στον Σαμαρά την είσοδο χιλιάδων αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα. Δεν θα εξετάσω αν καλώς ή κακώς ήρθαν. Είμαι, απολύτως, βέβαιος πως τίποτε δεν τους συγκρατούσε. Ο Σαμαράς δεν φταίει στο ότι εισήλθαν μαζικά στην Ελλάδα. Μπορεί η πολιτκή του να έπασχε σε άλλα σημεία αλλά σ αυτό θα τον αδικούσαμε αν του φορτώαμε όλες τις ευθύνες. Ακόμη και ταξιαρχίες τάνκς να τοποθετούσες στα σύνορα δεν επρόκειτο να τους σταματήσεις.
Έμενε το θέμα του πως αξιοποιείς την παρουσία τόσων χιλιάδων ανθρώπων απο τη γειτονική χώρα για να διαμορφώσεις μια πολιτική διαχείριση που θα βελτίωνε τις τραυματισμένες, απο το παρελθόν, σχέσεις των δύο χωρών και θα ωφελούσε την ελληνική μειονότητα.
Το αποτέλεσμα μηδέν. Μύθος το ότι έφταιγε η κρίση. Έφταιγε η απαρχαιωμένη, βλαχοκοσμική αντίληψη ενός παρακμιακού αθηναϊκού κράτους που δεν έβλεπε την στενότητα της σκέψης του και ήθελε να το παίξει και σπουδαίο.
Αν και όταν ακούω διπλωμάτες να μιλούν, διαπιστώνω πως το διπλωματικό σώμα, προϊόντος του χρόνου γίνεται χειρότερο, δεν μπορώ να πιστέψω πως δεν υπήρχαν, τότε, ικανοί διπλωμάτες να διαμορφώσουν πολιτική.
Τότε γιατί οδηγούμεθα απο αποτυχία σε αποτυχία;
Ποια είναι η λογική της αποτυχίας;
Δεν υπάρχει ελληνικό κράτος. Υπάρχουν παρέες και ομάδες που διοικούν ένα αθηναϊκό προτεκτοράτο που λυμαίνεται τις περιοχές που του ανέθεσαν να επιβλέπει
Το αποκορύφωμα της αποτυχίας είναι η περίφημη συμφωνία που η κυβέρνηση Καραμανλή υπέγραψε για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωών με την Αλβανία.
Βεβαίως, προβλήθηκε ότι η Συμφωνία ήταν επιτυχής (που ήταν) αλλά την χάλασε το Συνταγματικό Δικαστήριο της γειτονικής χώρας, με την παρέμβασή του.
Αλλά οι υπηρεσίες ενός κράτους είναι ικανές όταν μπορούν να προβλέψουν τις εξελίξεις και να διασφαλίσουν τα συμφέροντα του κράτους που υπηρετούν. Στην περίπτωση αυτή η διπλωματική υπηρεσία της Ελλάδας έδειξε παροιμειώδη ανικανότητα. Δεν μπόρεσε να προβλέψει τις εξελίξεις. Πιάστηκε κοιμωμένη. Δεν είναι η πρώτη φορά. Έτσι που λειτουργεί, δεν θα είναι και η τελευταία. Και αυτό είναι το δράμα. Μετά απο την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η Αλβανια μπήκε στο ΝΑΤΟ και η Ελλάδα δεν πήρε τίποτε.Ένα διπλωματικό χαρτί της χώρας κάηκε.
4.-Στο σκοπιανό, χιλιάδες εντάσεις, εκατοντάδες συγκεντρώσεις, δεκάδες συμφωνίες για να γίνει στο τέλος μια τρύπα στο νερό.
Η Βουλγαρία με δύο τρείς κινήσεις, πέτυχε αυτό που ήθελε. Και το πέτυχε απόλυτα.
Κατά της Ελλάδας, προσέφυγαν τα Σκόπια δύο φορές στο Δικαστήριο της Χάγης. Και τις δύο δικαιώθηκαν. Την μια φορά, μάλιστα, η ελληνική αντιπροσωπεία δεν είχε τη δυνατότητα να παρουσιάσει ούτε καν τα στοιχεία που χρειάζονταν για να αποδείξει τους ισχυρισμούς της. Οποίος ξεφτελισμός! Είτε απο ανικανότητα δεν τα διαμόρφωνε όταν τα γεγονότα εξελίσσονταν, είτε τα πέταξαν σε μια αποθήκη του υπουργείου γιατί βαριόνταν να τα τακτοποιήσουν. Σιγά, οι μεγαλοσχήμονες των Αθηνών, να μην ασχοληθούν με το μακεδονικό.
Μεγάλη ανικανότητα. Βεβαίως, υπάρχουν δικαιολογίες αλλά το αποτέλεσμα μετράει. Και τα υπο κρατικήν διαμόρφωσιν Σκόπια, κέρδισαν, σε διπλωματικό επίπεδο, την 200χρονη Ελληνική Δημοκρατία.
5.-Η Ελλάδα, και όχι το αθηναϊκό κρατίδιο, έχει μια εντυπωσιακή ιστορία την οποία όφειλε να απαπαραγάγει. Ανέπτυξε έναν πολιτισμό. Τα αγαθά αυτού του πολιτισμού, που δεν είναι, μόνο, υλικά, βίωσαν οι λαοί σε όλες τις ακτές της Μεσογείου, τη Μέση Ανατολή, τη Μικρά Ασία, τα Βαλκάνια.
Η οικουμενικότητα αυτού του πολιτισμού έχει διασπείρει τον ελληνισμό σε όλες αυτές τις περιοχές. Παντού βλέπεις ανθρώπους που να μην ομιλούν ελληνικά και να προσπαθούν να σου εξηγήσουν πως οι πρόγονοί τους εδώ και τέσσερις ή και παραπάνω γενιές ήταν Έλληνες, ήρθαν σε αυτά τα μέρη και έμειναν. Γιατί δεν μιλούν ελληνικά; Διότι οι ανίκανοι υπηρέτες της γραφειοκρατίας του ελληνικού κράτους δεν μπορούσαν να σκεφθούν την ανάγκη ίδρυσης ελληνικών σχολείων. Αδυνατούν να καταλάβουν τη σημασία τους. Κατέχουν, όμως, περίοπτες θέσεις ως γόνοι … ευγενών… τρομάρα τους. Και αν κατέχεις κρίσιμη θέση χωρίς τη δυνατότητα να ανταποκριθείς, το αποτέλεσμα είναι η διακωμώδηση της χώρας και η πορεία της απο αποτυχία σε αποτυχία. Αυτό, δηλαδή, που βιώνουμε.
6.-Η Ελλάδα, έχει, επίσης, το πλεονέκτημα, που δεν έχουν άλλα κράτη, να συνυπάρχει με λαούς στην ευρύτερη περιοχή της που στο συλλογικό υποσυνείδητό τους είναι καταγεγραμμένος ο πολιτισμός της. Ο ιστορικός πολιτισμός της. Αυτό, άλλοι λαοί, δεν πρόκειται ποτέ να το πετύχουν, διότι είναι ιστορία αιώνων αλλά και οι προσπάθειες που κάνουν στοιχίζουν ακριβά.
Το πως υποδέχονται τους Έλληνες οι λαοί των περιοχών που ανέφερα παραπάνω είναι απορίας άξιον. Θερμά και αυθόρμητα. Και, όμως, αυτόν τον κόσμο, το αθηναϊκο κρατίδιο τον έχει εγκαταλείψει. Διοτι στις κρίσιμες υπηρεσίες του, εκείνο που ενδιαφέρει τους γραφειοκράτες του είναι να περιφέρουν την ιδιότητά τους στα κοσμικά μπαράκια, να περνούν καλά και να περιμένουν τον μπάρμπα που θα μπορούσε να τους στείλει σε μια καλή μετάθεση.
7.-Θα αποφύγω τις σημερινές αποτυχίες με το τουρκολιβυκό μνημόνιο διότι πρέπει να αναρωτηθούμε αν αυτή η υπηρεσία, χρειάζεται, όπως λειτουργεί.
8.-Αυτό το κρατίδιο που δεν είναι ελληνικό πρέπει να το αποδομήσουμε. Και στη θέση του αθηναϊκού μορφώματος να δημιουργήσουμε ένα αξιοπρεπές ελληνικό κράτος με γνώση της ιστορίας και του πολιτισμού του. Ένα κράτος για όλους τους Έλληνες.
Υπάρχουν καθημερινά δεκάδες γεγονότα που επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Είναι καιρός να το κάνουμε προτού αποσαρθρωθούν τα πάντα.
Ποιος κόσμος μπήκε στην κατάψυξη; Τα ισχυρά κράτη και τα λόμπι επί τόπου απλώσανε τραχανά, τον στεγνώσανε εδώ και χρόνια και τώρα τον βράζουν λίγο λίγο.
Παρηγορητικό το θεωρώ το κείμενο για κάποιον αθώο που θα πίστευε πως μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα χωρίς ακόμα περισσότερο πόνο.
Το μόνο απορίας άξιον είναι πως αντέχετε όλοι εσείς που γνωρίζετε τις βρώμικες διεργασίες σε βάθος.
Προσωπικά, το ευχαριστώ είναι λίγο για όλα αυτά τα χρόνια που δίνατε και ξαναδίνατε, με προσωπικό κόστος και ξανά κι άλλο κόστος. Χιλιόχρονος και ότι επιθυμείτε! Να αντέχετε γιατί έτσι αντέχουμε κι εμείς.
Στο θέμα της κατάψυξης δεν ήμουν σαφής. Εννοούσα πως στην κατάψυξη μπήκε ένα μέρος του κόσμου μετά το 45. Και το 91 ξεπαγωνε. Αλλά όταν ξεπαγώνεις εμφανίζεσαι όπως ήσουν πριν. Σαν να μην πέρασαν τα χρόνια. Αυτό εννοούσα. Ευχαριστώ για τις ευχές
Ωραίο άρθρο Παντελή αν και ο χαρακτηρισμος “βλαχοκοσμικό¨ νομίζω μειώνει άδικα τους Βλάχους. Μακάρι να ήταν βλαχοκοσμικό το κράτος των Αθηνών. Πάντα αναρωτιόμουν εάν, πέρα απο τους πολιτικούς, έχουμε ικανούς διπλωμάτες που στελεχώνουν τη Διπλωματική Υπηρεσία (και οχι διπλωματικο σώμα που είναι κάτι αλλο). Λέμε οτι έχουμε, αλλά δεν εννοώ μεμονομένα άτομα, αλλά γενικά η ΔΥ να έιναι αρίστου επιπέδου. Δυσκολο να το πιστέψω διότι ποια υπηρεσία του κράτους των Αθηνών είναι σε τέτοιο επίπεδο; Οσο αφορά την αποδόμηση του φέουδου των Αθηνών, συμφωνώ αλλά δεν είναι ευκολη υποθεση διότι μάλλον αυτο θα μας αποδομήσει, (οχι θα, το έχει κάνει ήδη). Και ποιοι έιμαστε εμεις οι αποδομημένοι; Μα οι πολιτισμικές περιοχές του εθνους. Μακεδονία, Επτάνησα, Πελοποννησος, Θράκη κτλ. Οχι μονο αποδομημένοι αλλά και κατακερματισμένοι με αποικιακό τρόπο (δυτική Ελλάδα με κομματα απο Πελοιποννησο και Στερεά, Δυτικη κεντρική Μακεδονία, δεν ξερω για τη Βορεια Μακεδονία μάλλον είναι αλλη Περιφέρεια αυτή). Απαιτείται ομως εκδυνάμωση των άκρων, και εννοώ τα γεωγραφικά ακρα μακρυα του Αθηνα’ι’κού κράτους. Οταν επεσε η Βασιλευουσα στους Λατινους, τα άκρα κρατισαν τη Ρωμιοσυνη, Μυστράς Ηπηριος Νικαια μεχρι τη Συρία, Ομως, τα πλοκάμια του Αθηνα’ι’κού κράτους εχουν τυλιχτει γύρω απο το λαιμο ολων αυτων των περιοχών με συμμαχο ή μάλλον μεγαλο αφεντικό το αλλο κράτος φέουδο, το κράτος των Βρυξελλών και το Διευθυντήριο της ΕΕ. Λοιπόν, τι και πώς μπορούμε να προχωρήσουμε και να πραγματοποιήσουμε τις διάφορες σκέψεις που καταθέτουμε; Ακούω.
Το σκέφθηκα και τρώω ξύλο απο τότε που το έγραψα. Για το βλαχοκοσμικός. Οι μεγαλύτεροι αστοί ευεργέτες ήταν Βλάχοι. Αλλά το εννοώ όπως επικράτησε στην λαϊκή συνήθεια. Ζητώ συγνώμη
Χρόνια πολλά καί πολύ καλά Παντελῆ, πάντα νά εἶσαι ἄξιος.
Τό κυριώτερο εἶναι ἡ ῾Ελληνική γλώσσα καί τό ἐνδιαφέρον γι αὐτήν. Αὐτό ἦταν πάντα ἡ συνεκτική οὐσία τοῦ ῾Ελληνισμοῦ.
Μιά ἐκπομπή ᾿Αλβάβητος-Κοινός κώδικας πού προβάλλεται αὐτόν τόν καιρό σέ συνδρομητική τηλεόραση, ἀναλύει γράμμα-γράμμα τό ῾Ελληνικό ἀλφάβητο καί συγκρίνει σημεῖα του μέ ἄλλα ἀλφάβητα ἄλλων γλωσσῶν.
https://www.youtube.com/watch?v=V5KfyaHc0mQ
᾿Επειδή ἡ γλώσσα μας εἶναι πολύ σημαντική καί ὄχι μόνο γιά ἐμᾶς, μία ἐπιστημονική μόνιμη ἔρευνα θά ἔπρεπε νά ξεκινήσει σέ συνεργασία μέ ἄλλες χῶρες καί βεβαίως ἡ μόνιμη προσπάθεια ἐμπέδωσης και διατήρησης τοῦ πολιτισμοῦ μας καί τῶν ἐννοιῶν του. Αὐτό εἶναι τό πρωταρχικό γιά κυβερνήσεις καί κόμματα καί ὅποιο σύστημα.Δυστυχῶς δέν ἔχει γίνει καθόλου κατανοητό πόσο σημαντικό εἶναι καί στήν ἐποχή μας καί ἴσως ἰδίως στήν ἐποχή μας, ἡ ὀρθή χρήση τῆς γλώσσας μας καί τί σημαίνει αὐτό. ῾Ως γνωστόν ἡ μία μετάφραση ἀπό τήν ἄλλη μπορεῖ νά ἀλλοιώνει τελείως τό νόημα. Δέν εἶναι τραγικός ὁ Ἑλληνισμός, ἀλλά τά πολύ καλά του πού κρύβει μές στά νοήματα καί στά ποιήματα καί στούς ὕμνους, δέν τά ὑποπτεύονται καθόλου. Ἡ αὐτοεκτίμησή μας θά πρέπει νά ξεκινάει ἀπό την ἐκτίμηση τῆς γλώσσας μας καί τοῦ πολιτισμοῦ μας.
Απο φίλο πρώην πρέσβη πήρα μήνυμα- αντίδραση στο σχόλιο που έκανα για την διπλωματική υπηρεσία. Το παραθέτω όπως το παρέλαβα και στη συνέεια θα απαντήσω σε ορισμένα σημεία του
Αγαπητέ Κύριε Σαββίδη
Εν πρώτοις Χρόνια σας Πολλά για την ονομαστική σας εορτή.
Διάβασα το άρθρο σας το οποίο πέραν των γνωστών απόψεων σας για το δήθεν Αθηναϊκό ,όπως το αποκαλείτε, κράτος -μόρφωμα έχει μία φορτισμένη συναισθηματική επιρροή κατά ενός κλάδου του κράτους το οποίο τίμησε διαχρονικά το Έθνος, όσο λίγοι κρατικοί θεσμοί ,και το οποίο εσείς, με αβάσιμα επιχειρήματα προσπαθείτε να αποδημήσετε επιρρίπτοντας του όλες τις ευθύνες για την αποτυχία της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στα θέματα που θίγετε .
Θα περιοριστώ σε ελάχιστα σημεία του άρθρου σας:
«Τα πρώτα χρόνια η ελληνική διπλωματία είχε να αντιμετωπίσει την επιθυμία όλων των Αλβανών να αποδράσουν από τη χώρα τους,» Με την φράση αυτή υπονομεύετε την δική σας αντίληψη- κριτική περί αποτυχημένου Αθηναϊκού κράτους-μορφώματος διότι οι διπλωμάτες δεν είναι το κράτος ,υπάγονται στο κράτος, τουτέστιν στην πολιτική ηγεσία την οποίαν όμως αθωώνετε όταν γράφετε «η λαϊκή αφήγηση αποδίδει στον Σαμαρά την είσοδο χιλιάδων Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα. Δεν θα εξετάσω αν καλώς ή κακώς ήρθαν. Είμαι, απολύτως, βέβαιος πως τίποτε δεν τους συγκρατούσε. Ο Σαμαράς δεν φταίει σε τίποτε.» δηλαδή ο τότε Υπουργός Εξωτερικών και η τότε Κυβέρνηση δεν φταίνε αλλά φταίνε οι διπλωμάτες.
Επιρρίπτετε την ευθύνη για την μη οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αλβανία στην διπλωματική υπηρεσία όταν η διπλωματική υπηρεσία είναι αυτή που διαπραγματεύτηκε την συμφωνία την οποίαν δεν διασφάλισε η πολιτική ηγεσία του τόπου «. Στην περίπτωση αυτή η διπλωματική υπηρεσία της Ελλάδας έδειξε παροιμιώδη ανικανότητα. Δεν μπόρεσε να προβλέψει τις εξελίξεις. Πιάστηκε κοιμωμένη. Δεν είναι η πρώτη φορά».
Τα ίδια και με το σκοπιανό , τουρκολιβυκό μνημόνιο και με την ανυπαρξία σχολείων και πολιτιστικής παρουσίας σε χώρες που θα έπρεπε η πολιτική ηγεσία να πράξει το καθήκον της. Επί των σημείων αυτών ποιος σας είπε ότι δεν υπήρξαν εισηγήσεις της διπλωματικής υπηρεσίας που δεν εισακούστηκαν από αυτούς που κατηγορείτε ως «παρέες και ομάδες που διοικούν ένα αθηναϊκό προτεκτοράτο που λυμαίνεται τις περιοχές που του ανέθεσαν να επιβλέπει» που όμως απαλλάσσετε με το σημερινό σας άρθρο των ευθυνών τους.
Ως προς τα λεχθέντα από τον Ζίφκωφ στους τότε Έλληνες Πρωθυπουργούς που αποτελούν καθαρή σοβιετική προπαγάνδα να σας θυμίσω απλά τον «από Βορρά κίνδυνο»
Το αποκορύφωμα της αβάσιμης και άδικης συναισθηματικής κριτικής σας αποτελεί η φράση «πρέπει να αναρωτηθούμε αν αυτή η υπηρεσία, χρειάζεται, όπως λειτουργεί.»
Η Υπηρεσία αυτή Κύριε Σαββίδη λειτουργεί όπως το επεδίωξαν οι πολιτικοί με τις νομοθετικές τους ρυθμίσεις και τις πολιτικές τους αποφάσεις ,καλόν θα ήταν να ρωτήσετε τους ίδιους τους διπλωμάτες αν είναι ικανοποιημένοι με τον τρόπο που τους επέβαλαν να λειτουργούν για να μπορέσετε να καταλήξετε στην εκτίμηση «Αν και όταν ακούω διπλωμάτες να μιλούν, διαπιστώνω πως το διπλωματικό σώμα, προϊόντος του χρόνου γίνεται χειρότερο, δεν μπορώ να πιστέψω πως δεν υπήρχαν, τότε, ικανοί διπλωμάτες να διαμορφώσουν πολιτική.»
Αν και όταν ακούω διπλωμάτες να μιλούν, διαπιστώνω πως το διπλωματικό σώμα, προϊόντος του χρόνου γίνεται χειρότερο, δεν μπορώ να πιστέψω πως δεν υπήρχαν, τότε, ικανοί διπλωμάτες να διαμορφώσουν πολιτική.
Η πρόθεση που μου καταλογίζει ο κ. Πρέσβης ότι θέλω να αποδομήσω την Διπλωματική Υπηρεσία, είναι αβάσιμη. Δεν θέλω να αποδομήσω την Διπλωματική Υπηρεσία. Θέλω να αποδομήσω ένα αθηναϊκό κατεστημένο που συντηρεί ένα κρατικό μόρφωμα το οποίο λειτουργεί παρεϊστικα και λυμαίνεται την Ελλάδα. Η Διπλωματική Υπηρεσία είχε μεγάλη συμβολή στην εξέλιξη του ελληνικού έθνους και του ελληνικού κράτους και ορισμένες απο τις επιτυχίες του οφείλονται σε αυτήν. Εγώ δεν αναφέρθηκα ιστορικά. Αναφέρθηκα στην περίοδο απο το 1991 ως σήμερα με στόχο πως, για να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος πρέπει να έχουμε και μια καλά οργανωμένη διπλωματική υπηρεσία. Είναι καλά οργανωμένη; Τα παραδείγματα που αναφέρω τι σας λένε;
Κοιτάξτε, μια επίσκεψη σε ευρωπαϊκές χώρες θα σας δώσει να καταλάβετε ότι απέχουμε παρασσάγγας απο αυτές. Χρήματα μπήκαν στον κρατικό κορβανά. Τι έγιναν; Γιατί οι άλλες χώρες βρίσκονται μια εκατονταετία μπροστά; Δεν φταίει γι αυτό η διπλωματική υπηρεσία. Αλλά στον δικό της τομέα απο το 1991 μέχρι σήμερα έχουμε καμιά επιτυχία;
Η βαλκανική και ειδικότερα η αλβανική πολιτική του ελληνικού ΥΠΕΞ ήταν πετυχημένη; Να ρωτήσουμε τη μειονότητα; Να ρωτήσουμε τους Έλληνες που δραστηριοποιήθηκαν στην περιοχή; Να δούμε τα αποτελέσματα; Το ότι εξακολουθεί να υπάρχει, ακόμη, μια συμπάθεια για την Ελλάδα και τον ελληνισμό δεν έχει σχέση με την πολιτική που ακολουθήθηκε. Αλλά με το συλλογικό υποσυνείδητο που διαμορφώθηκε στους λαούς απο τον ελληνικό πολιτισμό.
Η Συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες θα ήταν το αντάλλαγμα που θα έπαιρνε η Ελλάδα συμφωνώντας στην είσοδο της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ. Το ότι δεν προβλέφθηκε η τελική απόφανση του Συνταγματικού Δικαστηρίου δεν ευθύνεται σ αυτό το αθηναϊκό κράτος κανείς; Η θεσμική γνώση και η θεσμική μνήμη του ΥΠΕΞ δεν έχει καμιά ευθύνη;
Γιατί χάσαμε απο τα Σκόπια τις δύο φορές που πήγαμε στη Χάγη; Δεν ήταν πολιτική και διπλωματική ήττα;
Γιατί δεν πήρε κανείς είδηση την προεργασία για το τουρκολιβυκό σύμφωνο;
Γιατί δεν ασκείται πολιτική διατήρησης του πολιτισμού και της επαφής με την Ελλάδα των διαφόρων ελληνικών κοινοτήτων ανά τον κόσμο; Γιατί δεν καλλιεργείται μια επιρροή σε λαούς που είναι πρόθυμοι να συνεχίσουν να έχουν επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό;
Δεν έχω κανένα πάθος κατά της διπλωματικής υπηρεσίας. Αντιθέτως, μια ικανή διπλωματική υπηρεσία πιστεύω πως αποτελεί προϋπόθεση για την υλοποίηση της πολιτικής πρότασης που συγκλίνει στου Ρήγα. Ένας χώρος στα βαλκάνια, τη Μικρά Ασία και την Μέση Ανατολή με αναζωογώνηση του ελληνικού πολιτισμού.
Στο τέλος του σημειώματός του ο κ. πρέσβης μου αποδίδει ότι αμφισβητώ την αναγκαιότητας ύπαρξης της υπηρεσίας. Όχι, βεβαίως, δεν την αμφισβητώ καθόλου. Θα ήταν γελοίο να το κάνω. Αμφισβητώ τον τρόπο που λειτουργεί. Όταν τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά, κάποιος και κάτι φταίει.
Είναι λάθος να μου αποδίδεται εχθρότητα κατά της Διπλωματικής Υπηρεσίας. Αντιθέτως. Κουδουνάκια χτυπάω.
Όταν χρειάστηκε κατά την αναδόμηση του υπουργείου απο τον κ. Δένδια ήμουν ο μόνος που βγήκε τόσο ανοικτά κατά του νομοσχεδίου. Για να δημιουργηθεί μια καλύτερη υπηρεσία, με καλύτερα εκπαιδευμένους διπλωμάτες και μεγαλύτερη επιρροή και αποτελεσματικότητα στις κινήσεις τους.
Είναι προτιμότερο να σιωμάμε;
Τέλος, οι πολιτικές ευθύνες είναι αναμφισβήτητες. και διαχρονικές. Αλλά γι αυτές μιλάμε καθημερινά. Διπλωματικές ευθύνες υπάρχουν απο το 1991 ως σήμερα;
Το εγχείρημα να δημιουργήσουμε ένα κράτος το οποίο να αντιστοιχεί στο πολιτισμικό ανάστημα του ιστορικού Ελληνισμού, αν θέλετε ελληνικού Έθνους, είναι άκρως τυχοδιωκτικό.
Σίγουρα το πολιτισμικό ανάστημα του Ελληνισμού είναι μεγάλο, αλλά κυρίως λόγω του πολιτικού αναστήματος παλαιότερων εποχών.
Το αθηναϊκό, εγώ θα το αποκαλούσα ελλαδικό, κράτος μπορεί να μην είναι αυτό το οποίο θα θέλαμε, αλλά δεδομένης της σημερινής οικονομικής και πολιτιστικής παρουσίας μας θα μπορούσε και να είναι καλύτερο;
Ας έχουμε υπόψη, ότι τα οράματα οφείλουν να ακολουθούν την ταυτότητα ενός λαού και όχι το αντίστροφο!
Δεν πειράζει Παντελή, άνω τελεία δεν έχουμε, πλέον, ούτε Βλαχους ούτε Επτανήσιους ούτε Αλεξανδρινούς στις εφεδρείες μας. Πάμε χαμένοι.
Ακριβώς!
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΕΣ ΠΟΥ ΤΟ ΑΞΙΖΟΥΝ
1.-Όχι, μόνο, δεν υπάρχει εκ μέρους μου αντιπάθεια προς το Διπλωματικό Σώμα αλλά το θεωρώ μια απο τις σημαντικότερες υπηρεσίες του κράτους. Μαζί με τις Ένοπλες Δυνάμεις, διασφαλίζουν, με συμπληρωματικό τρόπο, την ύπαρξή μας.
2.-Στο βαθμό που βοηθά ο δημόσιος λόγος μου υποστηρίζω την αποφασιστική συμβολή τους στην συνδιαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Οι κυβερνήσεις δίνουν το στίγμα τους στην συνέχεια της εξωτερικής πολιτικής και οι διπλωμάτες βοηθούν τις εκάστοτε κυβερνήσεις στην διαμόρφωση αυτού του στίγματος και στην υλοποίησή του. Η διπλωματική υπηρεσία ως θεσμός έχει την θεσμική μνήμη της εξέλιξης των θεμάτων. Και τα παρακολουθεί στις λεπτομέρειές τους. Οι διπλωμάτες εντάσσουν τις κυβερνητικές παρεμβάσεις στην εξέλιξη των υποθέσεων. Ο ρόλος τους είναι αναντικατάστατος. Μόνο κυβερνήσεις ύποπτων σκοπιμοτήτων απομειώνουν τον ρόλο αυτό.
Με βάση τον τελευταίο συλλογισμό, η απομείωση του ρόλου της διπλωματικής υπηρεσίας απο την σημερινή κυβέρνηση, με το τελευταίο νομοσχέδιο, κάπου αποβλέπει. Ελπίζω να μην διαπιστώσουμε με οδυνηρό τρόπο που αποβλέπει.
3.-Στο κείμενό μου που προκάλεσε αντιδράσεις, έθεσα ορισμένα ερωτήματα για τον τρόπο που έγινε η διαχείριση σημαντικών υποθέσεων απο την διπλωματική υπηρεσία. Για να διορθωθούν. Θα τα αναφέρω επιγραμματικά και αν κάποιος, επίσης, ενδιαφέρεται για την αποτελεσματικότητα της Υπηρεσίας ας μας απαντήσει αν διορθώθηκαν:
-Στις σχέσεις με την Αλβανία η κρισιμότερη στιγμή στην τριακονταετία που πέρασε ήταν η υπογραφή της Συμφωνίας για τις Θαλάσσιες Ζώνες. Απο ό,τι καταλαβαίνω, ήταν το αντάλλαγμα για την ελληνική συναίνεση στην ένταξη της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ. Ανάλογη ευκαιρία δεν θα παρουσιαστεί. Δεν προβλέφθηκε απο ελληνικής πλευράς η παρέμβαση του Αλβανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου ώστε να διασφαλιστεί η ισχύς της Συμφωνίας. Η Αλβανία κέρδισε αυτό που ήθελε και η Ελλάδα περιπαίχθηκε. Έχει ευθύνη η διπλωματική υπηρεσία η οποία παρακολουθεί τις σχέσεις των δύο χωρών και τους θεσμούς που τις επηρεάζουν; Ή οι ευθύνες είναι, μόνο, πολιτικές;
-Και στις δύο δικαστικές διαμάχες με τα Σκόπια στη Χάγη χάσαμε. Υπάρχουν ευθύνες της Δ.Υ. ή οι ευθύνες είναι, μόνο πολιτικές;
-Το τουρκολιβυκό σύμφωνο δεν προέκυψε εν μια νυκτί. Υπήρξε προεργασία. Στην αντίδραση προς αυτήν την προεργασία η ευθύνη είναι μόνο πολιτική, ή έχει ευθύνες και η Υπηρεσία;
Με άλλα λόγια, οι διπλωμάτες βλέπουν τον ρόλο τους ως αόρατων γραφειοκρατών ή είχαν και έχουν συγκεκριμένο ρόλο στην διαμόρφωση και όχι μόνο στην υλοποίηση πολιτικής;
-Υπάρχει μια υπηρεσία στο ΥΠΕΞ γι αυτήν την δουλειά. Για την διαμόρφωση πολιτικής. Λειτουργεί; Αν δεν λειτουργεί γιατί υπάρχει;
-Προσφάτως πέρασε απο το ΥΠΕΞ καθηγητής που τοποθετήθηκε, ακριβώς, στην θέση να κάνει προτάσεις διαμόρφωσης πολιτικής. Στην πρώτη του σχετική προσπάθεια, του είπαν πως δεν σε έχουμε εδώ για να μας λες τι να κάνουμε. Αν δεν χρειάζεται, γιατί οι διπλωμάτες ανέχονται να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός με έξοδα που δεν είναι αναγκαία;
-Για όλα αυτά οι πολιτικές ευθύνες είναι αναμφισβήτητες. Αλλά κάθε φορά που εστιάζουμε σε ένα θέμα δεν χρειάζεται να αναλύουμε την εξέλιξη της ανθρωπότητας προτού φθάσουμε σε αυτό.
Το ότι βρίσκεται στην σημερινή κατάσταση η αποτελεσματικότητα του ΥΠΕΞ ευθύνονται τα πολιτικά κόμματα που κυβέρνησαν. Η εξωτερική πολιτική είναι μια πολύ σύθετη διαδικασία για να μην λαμβάνεται υπόψη η συμμετοχή στην διαμόρφωσή της, της υπηρεσίας που είναι αρμόδια για την υλοποίησή της.
Δεν μπορεί οι παρέες των εκάστοτε υπουργών να φέρνουν τα πάνω κάτω επειδή έτσι τους αρέσει.
-Μαθαίνω πως η μόνη που διατήρησαν σε αποτελεσματική λειτουργία είναι η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Γι αυτό κανένας δεν την θέλει. Δεν θέλουν να παράγουν άξιους διπλωμάτες διότι ο άξιος άνθρωπος, κάποια στιγμή θα αντιδράσει. Και οι πολιτικοί δεν θέλουν αντιδράσεις. Θέλουν να μεταφέρουν μαζί τους τον κομματικό εσμό ο οποίος, συνήθως, αποτελείται απο μετρίου αναστήματος στελέχη. Η αθλιότητα του κομματικού συστήματος στην Ελλάδα εστιάζεται στην κατάληξη του κράτους και τον έλεγχο των θεσμών του με το καλημέρα της ανάληψης κυβερνητικής διαχείρισης. Η πολιτική προς όφελος της χώρας και του λαού της δεν βρίσκεται στην λίστα ενδαφερόντος τους. Θα βρεθεί αν αμφισβητηθεί η εξουσία τους.
Και κάτι τελευταίο:
Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ δεν επιθυμεί την συνδιαμόρφωση και χάραξη μακρόχρονης εξωτερικής πολιτικής και υποβιβάζει τα τελευταία χρόνια συστηματικά τους Έλληνες διπλωμάτες επιβραβεύοντας τους άφωνους και εξοντώνοντας με πειθαρχικες διώξεις, δυσμενείς μεταθέσεις και περιθωριοποίηση τους άξιους.
ΣΗΜΕΡΑ, αν δεν κάνω λάθος, ο Δένδιας θα πάει στην Κύπρο για να παραστεί στην καθιερωμένη συνάντηση των πρέσβεων που οργανώνει το κυπριακό υπουργείο εξωτερικών.
Το ίδιο έκανε ο κ. Παπανδρέου ως ΥΠΕΞ όταν πήγε σε σχετική συνάντηση των τούρκων πρέσβεων στην Άγκυρα.
Γιατί οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν διοργανώνουν ανάλογη συνάντηση κάθε χρόνο στο ελληνικό ΥΠΕΞ, κάτι που για άλλες χώρες σε όλον τον κόσμο αποτελεί θεσμό;
-Όταν, πριν μερικά χρόνια, ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Διπλωματικών Υπαλλήλων, άσκησε ανοικτή κριτική για το ζήτημα αυτό στον τότε ΥΠΕΞ Γιώργο Παπανδρέου, ρωτώντας τον δημοσίως γιατί πάει στη συνάντηση Τούρκων πρέσβεων στην Άγκυρα και δεν οργανώνει μια και ο ίδιος για τους Έλληνες πρεσβεις, ο Παπανδρέου οργίστηκε τόσο πολύ που ασκήθηκε πειθαρχική δίωξη στον Πρέσβη διότι τόλμησε να κάνει δηλώσεις σε εφημερίδες χωρίς την άδεια του υπουργείου.
Πρόκειται για πραγματικό μεσαίωνα. Και επειδή συνεχίζουν να υπάρχουν στην πλειοψηφία τους σκεπτόμενοι διπλωματες με μεγάλη αφοσίωση στα εθνικά θέματα, καταλαβαίνετε πόσο δύσκολο είναι το έργο τους.
Γι αυτούς τους διπλωμάτες, επειδή αισθάνθηκα ότι μπορεί να τους αδίκησα, έκανα τις παραπάνω διευκρινήσεις.
Αφού δεν είμαστε σε θέση να στοχαστούμε με όρους Ρωμαίικους ας στοχαστούμε με όρους Ισραηλίτικους.
1. Αν η Συρία, η Ιορδανία, το ένα τρίτο του Λιβάνου και το ένα τέταρτο της Αιγύπτου είχαν τη ίδια θρησκεία με το Ισραήλ, ποια πολιτική νομίζετε ότι θα ακολουθούσε το Ισραήλ;
2. Αν η Συρία, η Ιορδανία, ο Λίβανος, η Αίγυπτος και το Ισραήλ ανήκαν στον ίδιο στρατιωτικό σχηματισμό, ποιο θα ήταν το «δόγμα του Ισραήλ»;
3. Αν η Συρία ο Λίβανος και η Αίγυπτος ήταν μέλη του αυτού οικονομικού και πολιτικού σχηματισμού με το Ισραήλ και ο Λίβανος ήταν υποψήφιος προς ένταξη στον σχηματισμό αυτό, θα εδέχετο ποτέ το Ισραήλ να καταστεί «frontier state»(«προκεχωρημένο καθεστώς* – φυλάκιο»);
4. Αν η Συρία, η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Αίγυπτος είχαν καταστεί ζώνη του σεκέλ (νόμισμα του Ισραήλ) θα πρωτοστατούσε ή θα εδέχετο έστω, ποτέ το Ισραήλ να καταργηθεί το σεκέλ και να υιοθετηθεί άλλο από το σεκέλ ως κοινό νόμισμα;
*καθεστώς και όχι κράτος οφείλει να είναι η ελληνική απόδοση του όρου state δεδομένου ότι προέρχεται από το λατινικό status-us = κατάσταση
Διόρθωση
3. Αν η Συρία η Ιορδανία και η Αίγυπτος ήταν μέλη του αυτού οικονομικού και πολιτικού σχηματισμού με το Ισραήλ και ο Λίβανος ήταν υποψήφιος προς ένταξη στον σχηματισμό αυτό, θα εδέχετο ποτέ το Ισραήλ να καταστεί «frontier state»(«προκεχωρημένο καθεστώς* – φυλάκιο»);
Κύριε Σαββίδη, δεν θα γράψω άποψη για το όλο άρθρο και τα σχόλιά σας, επειδή τα έχω κατά καιρούς απαντήσει και σχολιάσει τα 10 τόσα χρόνια, που γράφω εδώ μέσα και επειδή υπάρχουν πολλές απαντήσεις.
Θα περιοριστώ στο “τουρκολυβικό” μνημόνιο, επειδή το αναφέρατε δις, χωρίς να επισημάνετε την μέχρι σήμερα παράληψη (;) τού ΥΠΕΞ, εντελώς ανεξήγητη, μαζί με την επιστολή διαμαρτυρίας στον ΟΗΕ, να αποστείλει τις συντεταγμένες, χωρίς τις οποίες η όποια αντίρρηση/διαμαρτυρία ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΥΠ’ ΟΨΙΝ. Ο λόγος είναι ευνόητος. Ο ΟΗΕ δεν μπορεί και ούτε είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει, χωρίς συντεταγμένες, αν έχεις δίκιο ή όχι. Ερώτημα, λοιπόν, γιατί δεν εστάλησαν; Το υπέδειξαν οι διπλωμάτες στον Δένδια κι αυτός το αρνήθηκε; Δεν έχομε (καθόλου απίθανο) τις συντεταγμένες; Τι συνέβη κι εξακολουθεί, απ’ ό,τι γνωρίζω να συμβαίνει;
Κι όμως, οι τουρκικοί χάρτες, ελλείψει ελληνικών, δημιουργούν τετελεσμένο
κ. Σαββίδη, το σχόλιό σας πιο πάνω έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον – περισσότερο και από το κυρίως κείμενο.
“Δεν προβλέφθηκε απο ελληνικής πλευράς η παρέμβαση του Αλβανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου ώστε να διασφαλιστεί η ισχύς της Συμφωνίας. Η Αλβανία κέρδισε αυτό που ήθελε και η Ελλάδα περιπαίχθηκε.
Και στις δύο δικαστικές διαμάχες με τα Σκόπια στη Χάγη χάσαμε. Υπάρχουν ευθύνες της Δ.Υ. ή οι ευθύνες είναι, μόνο πολιτικές;”
Να σας ρωτήσω κάτι; Πρέπει να υπάρχει ευθύνη…. εν προκειμένω; IMHO οι άλλοι ήταν καλλίτεροι, απλά.
Όλοι θυμούνται το ’87 στο μπάσκετ, αλλά κανένας το ’89. Ο θεός Γκάλης τότε διέλυσε ολόκληρη Σοβιετική Ένωση στον ημιτελικό.
Δεν ήταν ανίκανος ο Κουρτινάιτις το 1989, κ. Σαββίδη. Απλά ο Γκάλης ήταν μια κλάση (μπορεί και δύο) παραπάνω. Έτσι είναι… τι να κάνουμε τώρα.