Δ. Μακροδημόπουλος: γιατί δεν μας μιλούν για την Ευρώπη;

του Δημήτρη Μακροδημόπουλου

Για ποιά Ευρώπη θα ψηφίσουμε στις 9 Ιουνίου; Για ποια Ευρώπη ψηφίζουμε κάθε φορά στις ευρωεκλογές; Από το 1979 που έγιναν οι πρώτες εκλογές για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο κάθε φορά οι ψηφοφόροι βρίσκονται μπροστά σε ένα διαφορετικό ευρωπαϊκό οικοδόμημα που μεταλλάσσεται συνεχώς. Ιδιαίτερα μετά τη συνθήκη του Μάαστριχτ, οι αλλαγές στη σύνθεση και στο θεσμικό πλαίσιό της ΕΕ είναι ραγδαίες αποπροσανατολίζοντας τους ευρωπαίους από τον επιδιωκόμενο στόχο. Η ΕΟΚ των 12, διευρύνθηκε στην ΕΕ των 15, των 25, των 28 για να επανέλθει στους 27, ακυρώνοντας τις αρχικές προσδοκίες για εμβάθυνση, ανατρέποντας τους συσχετισμούς ισχύος και αναθεωρώντας το θεσμικό πλαίσιο, ενώ επίκειται και η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων αλλά και Ουκρανίας, Μολδαβίας και Γεωργίας ανεβάζοντας τον αριθμό των κρατών μελών στα 36! Πέραν της απόφασης των ευρωπαίων να αποφευχθεί ένας τρίτος ευρωπαϊκός πόλεμος, οι συνθήκες που καθόρισαν την πορεία της Ευρώπης από τη Συνθήκη της Ρώμης το 1957 ήσαν κατά κύριο λόγο εξωγενείς: Οι ΗΠΑ ως υποβολέας, με εργαλεία το σχέδιο Μάρσαλ και το ΝΑΤΟ, που επιδίωκαν αρχικά μια συμπαγή ευρωπαϊκή οντότητα απέναντι στην ΕΣΣΔ και στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Η ΚΟΜΕΚΟΝ, η αντίστοιχη οικονομική ένωση  των κρατών του Σύμφωνου της Βαρσοβίας που προηγήθηκε της ΕΟΚ. Όμως, καταλυτική για τη μετεξέλιξη της ΕΟΚ στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση υπήρξε η διάλυση της ΕΣΣΔ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Η σημαντικότερη συνέπεια της διάλυσης της ΕΣΣΔ στην πορεία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, εστιάζεται στο γεγονός ότι τροχοπέδησε δια παντός την εμβάθυνση η οποία ήταν εφικτή στο τότε ολιγομελές σχήμα, το οποίο απαρτίζονταν μόνον από αναπτυγμένες χώρες (πλην Ελλάδας, Πορτογαλίας) με ομοιογενή χαρακτηριστικά. Η ενοποίηση της Γερμανίας ανέτρεψε τους μέχρι τότε συσχετισμούς. Στην ισχύ της ενοποιημένης Γερμανίας προσετέθη και η αύξηση της επιρροής της εντός του ευρωπαϊκού οικοδομήματος με τις συνεχείς διευρύνσεις από το 2004. Με άλλα λόγια, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας ποτέ δεν ψηφίσαμε στις ευρωεκλογές για την ίδια Ευρώπη.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι αυτός που απογύμνωσε την ΕΕ από κάθε ρομαντική ψευδαίσθηση που μας διακατείχε για το μέλλον της. Κατ’ αρχάς απέτυχε στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες Μινσκ 1 και 2, όπου είχε κυρίαρχο ρόλο, να αποτρέψει τον πόλεμο, αντίθετα με την παρελκυστική της πολιτική οδήγησε σε αδιέξοδο. Με την έναρξη του πολέμου δεν ανέδειξε τον διακριτό της ρόλο, ούτε αξιοποίησε την ευκαιρία να απαγκιστρωθεί από τις ΗΠΑ αλλά μεταβλήθηκε σε ενεργούμενο της Ουάσινγκτον πυροβολώντας τα συμφέροντα της. Οι κυρώσεις που λαμβάνει κατά της Μόσχας, καθ’ υπαγόρευση της Ουάσινγκτον, πρωταρχικά στοχεύουν τα δικά της συμφέροντα. Το φθηνό φυσικό αέριο αντικαθίσταται από το πανάκριβο αμερικανικό LNG, ευρωπαϊκές εταιρείες μεταναστεύουν στις ΗΠΑ λόγω φθηνότερης ενέργειας αλλά και του νόμου για τον πληθωρισμό και την κλιματική αλλαγή (IRA) του προέδρου Μπάιντεν που πριμοδοτεί την μετεγκατάστασή τους εκεί. Μάλιστα, ακλουθώντας την Ουάσινγκτον στη διένεξή της με το Πεκίνο διευρύνει το χάσμα με την Κίνα ενισχύοντας περαιτέρω την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ και τη μείωση των επενδύσεων Κυρίως όμως κατέρρευσε ο μύθος της Γερμανίας σε όλα τα επίπεδα ως της ατμομηχανής της Ευρώπης. Το Βερολίνο ανέχθηκε αδιαμαρτύρητα ακόμη και την αμφισβήτηση της κυριαρχίας του με την ανατίναξη των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2. Μπορεί πλέον να ηγείται της ΕΕ;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία απέδειξε ότι η ΕΕ ενεργεί ως προπομπός των σχεδίων των ΗΠΑ δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ένα δυστοπικό ευρωπαϊκό μέλλον. Η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με Ουκρανία και Μολδαβία, όπως και η απόδοση στη Γεωργία καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας, που ανακοινώθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο, δημιουργούν τις προϋποθέσεις περαιτέρω όξυνσης της κρίσης με τη Ρωσία και επέκταση του πολέμου με την απειλή ενός τρίτου παγκόσμιου πολέμου με πεδίο διεξαγωγής για τρίτη φορά την ευρωπαϊκή ήπειρο. Και στα τρία κράτη, περιοχές τους έχουν αποσχιστεί και αυτονομηθεί de facto (Ντονμπάς κ.α. σε Ουκρανία, Υπερδνειστερία σε Μολδαβία και Αμπχαζία και Ν. Οσσετία σε Γεωργία), η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού τους είναι ρωσόφωνοι και εδρεύουν ρωσικές δυνάμεις. Στο επίπεδο της δημοκρατίας, ο μακαρθισμός της μιας άποψης επιβάλλεται με χαρακτηριστικές τις περιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και της ανθρωπιστικής καταστροφής στη Γάζα. Διαφορετικές απόψεις υπέρ της ειρήνης και κατά της γενοκτονίας των Παλαιστινίων δεν καταδικάζονται απλά αλλά ενοχοποιούνται οι εκφραστές τους. Γιαυτή την Ευρώπη θα ψηφίσουμε στις 9 Ιουνίου. Αυτή την Ευρώπη θέλουμε; Αυτή την Ευρώπη μας υποσχέθηκαν; Γιαυτό ίσως η προεκλογική συζήτηση επικεντρώνεται αποκλειστικά στα εσωτερικά θέματα που απασχολούν τους πολίτες.

Η Ευρώπη θα πρέπει να επιστρέψει στις αρχές που ενέπνευσαν τη δημιουργία της: Της ειρήνης, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης για να βαδίσει προς την ολοκλήρωσή της. Είναι εφικτό σήμερα αυτό;

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412

25/5/2024