Δημήτρης Μακροδημόπουλος: Η βάση στην Αλεξανδρούπολη και το LNG προωθούν την ανάπτυξη της Θράκης;

του Δημήτρη Μακροδημόπουλου

Μελέτη που εκπόνησε τον Απρίλη του 2013 η Εθνική Τράπεζα για τα λιμάνια διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων (Ε/Κ), αναδεικνύει τον αντίκτυπο για την εθνική οικονομία και την αγορά εργασίας από την αξιοποίηση ενός μεγάλου λιμένα με την ανάπτυξη των κύριων και παράλληλων οικονομικών δραστηριοτήτων του μέσω της δημιουργίας δικτύου επιχειρήσεων (cluster) στην περιοχή του λιμανιού, που περιλαμβάνει σημαντικές έμμεσες επιδράσεις. Ειδικότερα η έκθεση σημείωνε: «Τα ελληνικά λιμάνια έχουν σημαντικές προοπτικές όσον αφορά τη διέλευση Ε/Κ (transit) προς αγορές της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Βάσει των εκτιμήσεών μας, σημείωνε η έκθεση, για τις μελλοντικές ανάγκες διακίνησης Ε/Κ στη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη (3,3 εκατ. TEUs το 2015), και υποθέτοντας ότι τα ελληνικά λιμάνια θα λάβουν το μερίδιο που αντιστοιχεί στο σχετικό τους μέγεθος έναντι ανταγωνιστικών λιμανιών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η διέλευση Ε/Κ μέσω ελληνικών λιμανιών θα φτάσει τα 1,2 εκατ. TEU το 2015 (από μόλις 45,000 TEU το 2012). Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα δημιουργεί πολύ μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία σε σχέση με την μεταφόρτωση, καθώς συνοδεύεται από τις αντίστοιχες υπηρεσίες χερσαίων μεταφορών Ε/Κ».

Η διέλευση Ε/Κ (transit) αφορά το διαμετακομιστικό εμπόριο, το οποίο, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία που αναφέρθηκαν, ήταν και παραμένει και σήμερα σε εμβρυώδη κατάσταση μέσω των ελληνικών λιμανιών, έχει δηλαδή τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης και είναι αυτό που ενδιαφέρει το λιμάνι της Αλεξ/πολης που είναι 100% λιμάνι διαμετακομιστικού εμπορίου. Σε αντίθεση με το λιμάνι του Πειραιά, που απευθύνεται κυρίως σε υπηρεσίες μεταφόρτωσης. Το 75% της δραστηριότητάς του αφορά τη μεταφόρτωση των Ε/Κ που έρχονται από την Ανατολή και μεταφορτώνονται προς άλλους λιμένες της Μεσογείου. Να σημειωθεί ότι η ένταξη  του άξονα Αλεξ/πολης – Ορμενίου στον Διευρωπαϊκό Άξονα ΙΧ που συνδέει την Αλεξ/πολη με το Ελσίνκι, διαπερνώντας από όλες τις πρώην Ανατολικές χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία, Ρωσία, Λευκορωσία, Βαλτικές χώρες, Φινλανδία) αναδεικνύει τον προνομιακό ρόλο του λιμένα για μεταφορές προς τη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη ενώ στην έκθεση δεν γίνεται καμιά αναφορά στην αναμενόμενη εκτροπή φορτίων από τα Στενά που αποτελεί ένα σημαντικότατο στοιχείο για την ανάπτυξη του διαμετακομιστικού εμπορίου και προς τις χώρες της Μαύρης Θάλασσας.

Για την οικονομική σημασία του λιμένα Αλεξανδρούπολης αρκεί νομίζω η ομολογία του ίδιου του αμερικανού πρεσβευτή Τζέφρι Πάιατ, καίτοι αντιφάσκει ως προς τις προθέσεις του, όπως αποδείχθηκε. Όταν στις 3 Οκτωβρίου 2018 επισκέφθηκε το λιμάνι είχε δηλώσει: «Είναι ένας φανταστικός οικονομικός πόρος. Βλέπεις αυτό το λιμάνι, βλέπεις τη γεωγραφική θέση του και συνειδητοποιείς πόσο αχρησιμοποίητο οικονομικό δυναμικό υπάρχει σε αυτές τις εγκαταστάσεις». Αρκούσε μια και μόνον μία ματιά στον χάρτη για να διαπιστώσει κανείς όλα αυτά.

Όμως αντί της αξιοποίησής του, το λιμάνι στρατιωτικοποιείται αφού σύμφωνα με τον Ν. 4660/2020 (ΦΕΚ 23Α) «…χορηγείται στην Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών καθεστώς προτεραιότητας (ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση) του λιμένα Αλεξανδρούπολης… », γεγονός που θα περιορίσει στο ελάχιστο την ολόπλευρη εμπορευματική του αξιοποίηση ακυρώνοντας τα οικονομικά οφέλη για την Αλεξανδρούπολη, τον Έβρο και τη Θράκη συνολικότερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατα ο κ. Δένδιας απέκλεισε κατά τη συζήτηση στη Βουλή για την συμφωνία αμυντικής συνεργασίας της χώρας μας με τις ΗΠΑ τον εμπορικό χαρακτήρα του λιμένα Αλεξανδρούπολης.

Αντ’ αυτού διαφημίζουν σήμερα τη μετατροπή της Αλεξανδρούπολης σε “ενεργειακό κόμβο” φυσικού αερίου, κυρίως αμερικανικού LNG. Όμως κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει αποσαφηνίσει τί θα αποφέρει αυτό οικονομικά στην περιοχή, πέραν των αρνητικών περιβαλλοντικών και οικονομικών  επιπτώσεων (τουρισμός, αλιεία, ποιότητα ζωής).. Οι εκατοντάδες αγωγοί  που διατρέχουν τα κράτη της Μ. Ανατολής, του Καυκάσου, της Κεντρικής Ασίας δεν συνέβαλαν στην ευημερία και στην ασφάλεια των λαών αλλά αντίθετα τα κράτη αυτά χαρακτηρίζονται για την πολιτική, κοινωνική και οικονομική τους καθυστέρηση και αποτελούν πεδίο σύγκρουσης ανταγωνιστικών συμφερόντων. Παράδειγμα ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης που μονοπώλησε το ενδιαφέρον τη δεκαετία του 1990 για να ακυρωθεί κατ’ απαίτηση της Ουάσινγκτον, του South Stream, του Turkish Stream, και πιο πρόσφατα του Nord Stream II. Εξάλλου η Θράκη εδώ και πολλά χρόνια διαθέτει φυσικό αέριο. Αρχικά με τον αγωγό ITGI που είχε εγκαινιαστεί τον Νοέμβριο του 2007 στους Κήπους από τους Καραμανλή – Ερντογάν αλλά και σχετικά πρόσφατα με τον ΤΑΡ, με αποτέλεσμα πολλές δημόσιες εγκαταστάσεις σε Κομοτηνή και Αλεξανδρούπολη να τροφοδοτούνται  με φυσικό αέριο ενώ τώρα επεκτείνεται το δίκτυο και στον αστικό ιστό των πόλεων της Θράκης. Είναι δηλαδή εφικτή η υλοποίηση οποιασδήποτε επένδυσης που θα προϋπόθετε την ύπαρξη φυσικού αερίου, κατά πολύ φθηνότερου μάλιστα του LNG. Με άλλα λόγια, η μετατροπή της Αλεξανδρούπολης σε “ενεργειακό κόμβο’ δεν θα προσθέσει κανένα κίνητρο για τη συσσώρευση επενδύσεων σε αντίθεση με την ολόπλευρη και απρόσκοπτη εμπορευματική αξιοποίηση του λιμένα.

Όλα αυτά καθορίζουν σήμερα αρνητικά το μέλλον της περιοχής διότι από το 1989 με τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της ΕΣΣΔ οι κυβερνήσεις της πατρίδας μας απεδείχθησαν ανίκανες να αξιοποιήσουν το προφανές, δηλαδή τη γεωπολιτική και γεωοικονομική εκτόξευση της Αλεξανδρούπολης και της Θράκης και να ανταποκριθούν στο άμεσο τότε οικονομικό ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ενέταξε λιμάνι και σιδηροδρομικό άξονα στον Διευρωπαϊκό άξονα ΙΧ και χρηματοδότησε την αναβάθμισή τους χωρίς κανένα, μα κανένα αποτέλεσμα επί τριάντα και πλέον χρόνια

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412

28/5/2022