Δημήτρης Μακροδημόπουλος: Η Αλεξανδρούπολη, η αμερικανική βάση και τα Στενά

του Δημήτρη Μακροδημόπουλου

Ο ΥΠΕΞ κ. Δένδιας, μιλώντας στις 13 Μαΐου κατά τη συζήτηση στη Βουλή για την αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ είπε χαρακτηριστικά: «Φανταστείτε αν δεν υπήρχε αυτή η συμφωνία. Φανταστείτε αν δεν ήταν διαθέσιμη η Αλεξανδρούπολη και οι δίαυλοι επικοινωνίας από την Αλεξανδρούπολη προς την Ανατολική και την Κεντρική Ευρώπη τί σημασία θα είχαν τα Στενά για τη Δύση και πόσο δυσχερέστερη η διαπραγμάτευση για τη δική μας εθνική ασφάλεια, για τη δική μας ανεξαρτησία, για το δικό μας μέλλον θα ήταν». Όλα αυτά είναι αυτονόητο να προσλαμβάνουν διαστάσεις στην εκτίμηση των πολιτών, που λογικά δεν γνωρίζουν τί συνέβαινε με το λιμάνι και τον σιδηροδρομικό άξονα Αλεξανδρούπολη – Ορμενίου επί δεκαετίες, και να εκλαμβάνουν ως τεράστια επιτυχία της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας τη δυνατότητα παράκαμψης των Στενών. Να θεωρούν μάλιστα, πρόσθετα, ότι η μετατροπή της Αλεξανδρούπολης σε στρατιωτική βάση των ΗΠΑ διασφαλίζει τη Θράκη από ενδεχόμενη τουρκική επιβουλή.

Κατ’ αρχήν θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε ότι μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, από την πρώτη ημέρα, από το 1989 θα λέγαμε, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης όπως και ο σιδηροδρομικός άξονας Αλεξανδρούπολης – Ελληνοβουλγαρικών συνόρων ήσαν πάντα διαθέσιμα για μεταφορές προς την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη και προς τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας παρακάμπτοντας τα Στενά. Γιαυτό εξάλλου από το 1992 με τη θεσμοθέτηση από την ΕΕ των «Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών», λιμάνι και άξονας  εντάχθηκαν στον Διευρωπαϊκού άξονα ΙΧ που συνέδεε το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης μέχρι και το Ελσίνκι. Βέβαια μπορεί ο σιδηροδρομικός άξονας να μην είχε ανακαινιστεί ακόμη, αυτό συνέβη μεταξύ 2004 – 2011, αλλά παρόλα αυτά, τότε κυκλοφορούσαν στον άξονα 10 επιβατικές αμαξοστοιχίες και μια εμπορική ενώ υπήρχε δυνατότητα για κυκλοφορία πολύ περισσότερων αμαξοστοιχιών παρά την παλαιότητα της γραμμής. Διότι υπάρχουν 13 σιδηροδρομικοί σταθμοί, οπότε ρυθμίζοντας τη λειτουργία των σταθμών, τον αριθμό των λειτουργούντων σταθμών και το ωράριο λειτουργίας τους, μπορούσες να αυξομειώνεις τη χωρητικότητα της γραμμής στα επιθυμητά επίπεδα, να αυξάνεις δηλαδή και να μειώνεις τον αριθμό των κυκλοφορούντων αμαξοστοιχιών σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες. Η ταχύτητα θα ήταν μικρότερη αλλά αυτό είναι δευτερεύουσας σημασίας για αμαξοστοιχίες εμπορικού και στρατιωτικού χαρακτήρα για τις οποίες επιβάλλεται από τους κανονισμούς μικρή ταχύτητα ως όριο ανώτατης ταχύτητας. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι εφόσον υφίσταται ένας σιδηροδρομικός άξονας, άσχετα από την ποιοτική κατάσταση της επιδομής του και τη χάραξή του, παρέχει πάντα τη δυνατότητα προώθησης μεταφορικού έργου με την επιβολή περιορισμών κυρίως στην ταχύτητα. Δεν ήταν αναγκαίο δηλαδή να προηγηθούν μεγαλεπήβολα έργα για να καταστεί δυνατή η παράκαμψη των Στενών. Κομβική στιγμή γιαυτό ήταν η διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και όχι οι υποδομές. Βέβαια, μετά ακολούθησε και η ανακαίνιση του άξονα για τη βελτίωση των συνθηκών κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών.

Όσοι υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη αμερικανικής βάσης προστατεύει την περιοχή της Θράκης από την τουρκική επιβουλή, το λένε για να εξωραΐσουν την εγκατάσταση στρατιωτικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη επισείοντας τον τουρκικό κίνδυνο και αξιοποιώντας την όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Να θυμίσουμε ότι κατά καιρούς, είθισται, μεγαλόσχημοι αξιωματούχοι να έρχονται στη Θράκη να τρομοκρατούν τους κατοίκους επισείοντας στις ομιλίες τους τον τουρκικό κίνδυνο και αυθημερόν να επιστρέφουν στην ασφάλεια του κλεινού άστεως. Όμως για τη Θράκη αντικειμενικά δεν υφίστατο, ούτε υφίσταται απειλή, γιαυτό η εγκατάσταση της αμερικανικής βάσης δεν εξυπηρετεί θέματα εθνικής ασφάλειας. Γιατί;  Κατ’ αρχήν ο Παναγιώτης Κονδύλης στο βιβλίο “Θεωρία του Πόλεμος” και συγκεκριμένα στο Επίμετρο με θέμα: “Γεωπολιτικές και Στρατηγικές Παράμετροι ενός Ελληνοτουρκικού Πολέμου”, που διδάσκονταν και στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, επισημαίνει την υπεροχή της χώρας μας στη Θράκη έναντι της Τουρκίας, λόγω της ορεινής μορφολογίας του εδάφους στο νομό Έβρου και του πεδινού χαρακτήρα του εδάφους στην Ανατολική Θράκη. Μάλιστα αναφέρει ότι: «Μια γρήγορη προέλαση τεθωρακισμένων μονάδων στην Ανατολική Θράκη, την οποία ευνοεί το πεδινό έδαφος και οι περιορισμένες αποστάσεις, θα μπορούσε να αποφέρει στην Ελλάδα το σημαντικότερο πιθανό αντίβαρο απέναντι σε οποιεσδήποτε εδαφικές απώλειες σε άλλες περιοχές» (Εννοεί Αιγαίο και Κύπρο που θεωρεί εξαιρετικά ευάλωτες). Γιαυτό, σύμφωνα με την εκτίμηση των στρατηγών Πάγκαλου και Μαζαράκη, η Στρατιά του Έβρου, που συγκροτήθηκε στα τέλη του 1922 μπορούσε να φθάσει εντός ολίγων ημερών μέχρι την Τσατάλτζα και την Κωνσταντινούπολη. Αλλά και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, στις 11 Δεκεμβρίου 1984 (Πρόεδρος της Δημοκρατίας τότε) σε κατ’ ιδίαν συνομιλία εντόπιζε τους φόβους του στην περίπτωση μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης μόνον στα νησιά. (Χρήστος Πασαλάρης: “Οι Βαρώνοι των Media”, Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2008, σελ. 304 και 310). Επομένως ποτέ δεν υφίστατο στη Θράκη η απειλή με την οποία προσπαθούν να νομιμοποιήσουν στις αντιλήψεις μας την αναγκαιότητα της βάσης. Αντίθετα ο Έβρος και η Θράκη αποτελούν «το σημαντικότερο πιθανό αντίβαρο απέναντι σε οποιεσδήποτε εδαφικές απώλειες σε άλλες περιοχές».

Η εκτόξευση της γεωπολιτικής και γεωοικονομικής αξίας του λιμένα της Αλεξανδρούπολης και του σιδηροδρομικού άξονα επισημάνθηκε από την πρώτη μέρα της διάλυσης του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της ΕΣΣΔ με υπηρεσιακά έγγραφα και δημοσιεύσεις. Το γεγονός ότι αυτό αγνοήθηκε μέχρι ξένα συμφέροντα να αναδείξουν τη γεωστρατηγική μόνον αξία του, προσάπτει σοβαρές ευθύνες στην πολιτική ηγεσία του τόπου για την οικονομική απαξίωση της Θράκης.

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412

19/5/2022