«Οι μοναχοί δεν είναι υπεράνω της εκκλησίας, ή παρά την εκκλησία, αλλά εν τη εκκλησία, μέσα στη εκκλησία, εντός της εκκλησίας και μάλιστα ως το επίλεκτο σύνταγμα αυτής», υπογράμμισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατά την επίσκεψή του στη μονή Καρακάλλου του Αγίου Όρους, καλώντας τους μοναχούς να διαφυλάττουν τις «βασικές και αναντίρρητες αλήθειες» της αποστολικής διδασκαλίας, ενάντια σε «πειρασμούς» και σε «φωνές» που οδηγούν σε αντίθετη κατεύθυνση από την επιβεβλημένη ενότητα και λειτουργικότητα της εκκλησίας.

«Ατυχώς, επί δύο αφορμών, ως επί παραδείγματι, της παραχωρήσεως της αυτοκεφαλίας εις την εκκλησία της Ουκρανίας και της πανδημίας του κορονοϊού, ακούγονται φωνές, μετά λύπης και πικρίας λέγομεν και εκ του μοναχικού χώρου, αίτινες αμφισβητούν και ανατρέπουν όλη την αγίαν και πνευματέμφορον δομή την εκκλησίας» ανέφερε ο κ. Βαρθολομαίος. Συμπλήρωσε, ότι οι «φωνές» αυτές «εξαπολύουν ύβρεις και συκοφαντίες κατά της εκκλησίας, εξαιρέτως δε, κατά της Μητρός και Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας» και εξέφρασε τη λύπη του για αυτό, λέγοντας: «Ο μοναχισμός είναι εκκλησιαστικός και ουχί ιδιωτικός… Εις την εκκλησία δεν σωζόμεθα μόνοι μας… Η παράδοση και οι πράξεις της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας μας είναι επί του θέματος καθολική, άλλως εκτρεπόμεθα εις μια πεπλανημένη εκκλησιολογία …».

«Όσοι ελαφρά τη καρδία διδάσκουν αντιθέτως προς τα όσα η εκκλησία μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης, συνέσεως, προσευχής, φωτισμού και πολύ κόπου και αγωνίας αποφασίζει και πράττει αναλαμβάνουν βαρία ευθύνη» συνέχισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης και προσέθεσε: «Έχετε εμπιστοσύνη εις την Εκκλησία. Το Πνεύμα, το ‘Αγιον, συγκροτεί τον θεσμό της εκκλησίας και οδηγεί αυτήν εις πάσαν την Αλήθειαν».

Ο κ. Βαρθολομαίος εξήγησε ότι η εκκλησία αποτελεί, σύμφωνα με την αποστολική διδασκαλία, το σώμα του Χριστού «τουτέστιν, σύνολον και οργανισμό ενιαίον και άτμητον, εις τον οποίων τα μέλη δεν δύνανται να υπάρξουν κεχωρησμένα απ’ αλλήλων και αφ’ εαυτόν, ήτις ιθύνει και κυβερνά τα εαυτού μέλη ο Ιησούς Χριστούς» και πρόσθεσε:

«Πάσα παραίτησις, εκ της αποστολικής διδασκαλίας συνιστά επικίνδυνον αλλοίωσιν της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας – δεν πρέπει να λησμονούμε ότι όλες οι αιρέσεις ξεκινούν από μια εσφαλμένη εκκλησιολογία. Η στρεβλή και σκολιά εκκλησιολογία σημαίνει, σε τελευταία ανάλυση, αποκλίνουσα περί του Χριστού δογματική πίστη, δηλαδή, αίρεση».

Ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε, επίσης, ότι η σχέση Οικουμενικού Πατριαρχείου και Αγίου Όρους είναι «οντολογική» και «εκκλησιαστική» και η μνημόνευση του Οικουμενικού Πατριάρχη αποτελεί αναγνώριση αυτής της ενότητας και λειτουργικότητας της εκκλησίας, από την οποία δεν εξαιρούνται οι μοναχοί, ενώ η παραμικρή απόκλιση από την «αρμονία και σύζευξη αυτήν» οδηγεί σε «αυτοαναίρεση» του μοναχισμού.

«Η πράξη μνημονεύσεως του Πατριάρχου με το απλούστατο και κοινόν : “Εν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, του αρχιεπισκόπου ημών” φανερώνει αδιαλείπτως τούτο, ότι επίσκοπος του τόπου (του Αγίου Όρους) ίσταται, αείποτε, ο αρχιεπίσκοπος της Κωνσταντινουπόλεως, ούτως ώστε να διασώζεται η ενότης και η λειτουργικότης του σώματος του Χριστού, δηλαδή της εκκλησίας», τόνισε ο κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε: «Η χαρισματική τάξις των μοναχών ουδόλως εξαιρείται από αυτήν την λειτουργική ενότητα του σώματος, καθώς και η παραμικρά απόκλισις εκ της αρμονίας και συζεύξεως αυτής, θα αποτελούσε αυτοαναίρεση του μοναχισμού».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε ότι «οι κίνδυνοι και οι πειρασμοί για τον μοναχό είναι πολλοί», όπως «να περιβληθεί ευθύνας αντιθέτους προς την εις Χριστόν αφιέρωση του» και υπογράμμισε ότι «οι ενασχολήσεις των μοναχών με τα επιμέρους εκκλησιαστικώς δρώμενα, άνευ της προσκλήσεως των κατά τόπους επισκόπων και μάλιστα εντόνου και θερμής, είναι καταδικαστέες», διότι είναι δυνατόν να επιφέρουν «προβλήματα, κρίσεις, επικρίσεις, ταραχάς και διχοστασίας» και πρόσθεσε:

«Δεν είναι έργο του μοναχού η παράλληλος δράσης του προς την τοπική εκκλησία. Ο μοναχός διδάσκει, φωτίζει και αγιάζει τον περίγυρο του με τη συνεπή του ζωή με τους αγώνες, τη μετάνοια, τα δάκρυα, την άσκηση, την ησυχία, την αφάνεια, την ακατάπαυστο προσευχή».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισκέφθηκε ακολούθως τη μονή Μεγίστης Λαύρας και το βράδυ, επιστρέφοντας στις Καρυές, θα παρακαθίσει σε δείπνο με μαθητές και εκπαιδευτικούς στην Αθωνιάδα Ακαδημία.

Φάνης Γρηγοριάδης

ΑΠΕ-ΜΠΕ