Σε μια µεσαιωνική ιστορία, ένας σοφός γέρος βουδιστής ιερέας ζει στο χωριό του με τη γυναίκα, τον μικρό του γιο και τους μαθητές του. Τους διδάσκει τις μεγάλες λεγόμενες «ευγενείς αλήθειες» του δόγματός τους, ότι ο πόνος είναι ο βασικός νόμος της ζωής, ότι η αιτία του πόνου είναι η επιθυμία και το ότι η θεραπεία του πόνου είναι η κατάργηση της επιθυμίας. Και βέβαια ότι όλος ο κόσμος είναι μάταιος, τα φαινόμενα ψευδαισθήσεις και πίσω και πάνω από αυτά υπάρχει η μία και αιώνια αλήθεια.

Οσοι είχαμε –και ποιος δεν είχε;– το θλιβερότατο προνόμιο να γνωρίζουμε στον κύκλο μας ανθρώπους που έχασαν παιδί τους, καταλαβαίνουμε το νόημα της ιστορίας. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα στον άνθρωπο, και όσοι ξέρω που τους συνέβη αυτό το δράμα έγιναν άλλοι άνθρωποι, λίγοι τρελάθηκαν, μα όλων άλλαξε για πάντα η ζωή και δεν θα ξαναζήσουν ποτέ όπως πριν. Ο θάνατος ενός παιδιού δεν είναι απλώς η μεγαλύτερη τραγωδία στη ζωή, για τους γονείς είναι ίσως το μόνο γεγονός του βίου που είναι πραγματική τραγωδία. Ο Αισχύλος μιλάει για τον «μνησιπήμονα πόνο», αυτόν τον «πόνο της ανάμνησης του πόνου», ο οποίος δεν μας αφήνει ποτέ γιατί ακόμα και να θέλαμε και στον ύπνο ακόμα «στάζει προ καρδίας», σταγόνα σταγόνα στην καρδιά.

Αυτό το συλλογικό πένθος πρέπει να το ζήσουμε όσο μπορούμε και να το μοιραστούμε ως κοινωνία για να μπορέσουμε και να το διαχειριστούμε.

Ετσι κι εγώ, όπως ο κάθε Eλληνας και η κάθε Eλληνίδα έχουμε συγκλονιστεί από την τραγωδία, τις εικόνες, τις ανταποκρίσεις, τις σκέψεις. Προσωπικά, όμως, δεν αντέχω να διαβάζω ειδικά τα ρεπορτάζ για τα θύματα και τις οικογένειες και, μιλώντας σε φίλους, είδα και σε άλλους την ίδια στάση. Είναι ανθρώπινη. Βλέπετε, έχουμε την πολυτέλεια, ως αμέτοχοι άμεσα στο γεγονός, να εξασκούμε την αποφυγή του «μνησιπήμονος πόνου» να μην αφήνουμε τη θύμησή του να μας κυριεύει. Αλλά παρ’ όλα αυτά κυριαρχεί τώρα και θα κυριαρχήσει για πολύ στη ζωή μας. Ο πόνος θέλει χώνεμα και το χώνεμα δεν γίνεται αμέσως.

Αλλά όχι για πάντα – αυτή είναι η μεγάλη μας διαφορά από τους συγγενείς των θυμάτων. Και βέβαια η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της χώρας δεν είναι γονείς θυμάτων.

Μα ειδικά όσοι και όσες έχουμε παιδιά πρέπει να το βιώσουμε ακόμα περισσότερο, γιατί νιώθουμε αυτές τις ημέρες για την υγεία τους, μα πάνω απ’ όλα για την ύπαρξη και τη ζωή τους διπλή ευγνωμοσύνη. Είναι ανθρώπινο κι αυτό. Μα αυτό το διπλό συναίσθημα ίσως θα πρέπει να προσπαθήσουμε να το διατηρήσουμε, ακόμα περισσότερο απ’ όσο θα διαρκέσει η θλίψη για την τραγωδία. Ο δικός μας «μνησιπήμων πόνος» θα σβήσει. Μα τα παιδιά μας αυτή τη διπλή ευγνωμοσύνη που υπάρχουν την αξίζουν και καλό είναι να μην τη χάσουμε. Να τη θυμόμαστε κάθε στιγμή όπως ετούτη την πικρή, πικρότατη της τραγωδίας.

* Ο κ. Απόστολος Δοξιάδης είναι συγγραφέας.

Καθημερινή