Απο το αρχείο των “Ανιχνεύσεων”: Στη δεξίωση Γκλιγκόροφ  

Εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» 12 Απριλίου 1993

Φωτογραφία: Ο δημοσιογράφος Παντελής Σαββίδης με τον Κύρο Γκλιγκόρωφ στη δεξίωση που παρέθεσε ο σκοπιανός πρόεδρος με αφορμή την είσοδο της χώρας του στον ΟΗΕ.

Η Θεσσαλονίκη ήταν εκεί και συνομίλησε με τη σκοπιανή ηγεσία.

Κύρο: “θα χρειαζόταν δεκαετίες για να μάθει ο κόσμος τόσα πολλά για τη χώρα μας”.-

 “Επίθεση ” φιλίας με… διπλωματικούς ελιγμούς.- Τι θα ζητήσουν τα Σκόπια.

[ Στις 8 Απριλίου 1993, τα Σκόπια εντάχθηκαν στον ΟΗΕ ως FYROM. Το γειτονικό κράτος που πριν ανήκε στην ενιαία Γιουγκοσλαβία αναγνωρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Του δίνεται η προσωρινή ονομασία «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» (πΓΔΜ), χωρίς δικαίωμα ανάρτησης σημαίας. Η πΓΔΜ είχε επισήμως αποδεχθεί ότι το όνομα του κράτους αποτελεί αντικείμενο διαπραγματεύσεων.

Με το divertimento Κ 136 του Μότσαρτ άρχισε η δεξίωση που παρέθεσε ο πρόεδρος των Σκοπίων Κίρο Γκλιγκόροφ για να τιμήσει την είσοδο της χώρας του στον ΟΗΕ. Οι ειδικοί περί την κλασική μουσική λένε πως τα divertimenti είναι μουσική χαράς και ακούγονται σε κλειστούς χώρους. Και ο κύριος Γκλιγκόρωφ και η λοιπή σκοπιανή ηγεσία είχαν κάθε λόγο να θέλουν να δώσουν και να δίνουν την εντύπωση πως τους χαροποίησε η είσοδος στον ΟΗΕ.

Στην πολιτική ένα συν ένα δεν κάνουν πάντα δύο. Η πολιτική δηλαδή δεν είναι μαθηματικά. Γι αυτό θα ήταν παρακινδυνευμένο να υποστηρίξει κανείς με μαθηματικούς, άρα λογικούς, συνειρμούς πως αφού τα Σκόπια κέρδισαν, η Ελλάδα έχασε. Αν κάποιος αρρωστημένος νους θέλει να εξηγήσει μαθηματικά τις βαλκανικές σχέσεις μόνο στα μαθηματικά του Χάους μπορεί να καταφύγει.

Ο Κίρο Γκλιγκόροφ, ο Στόγιαν Άντοφ Πρόεδρος της Βουλής και ο Μπράνκο Τσερβένκοφσκι πρωθυπουργός, στάθηκαν, ως είθισται, στην είσοδο της αίθουσας που εδίδετο η δεξίωση και δέχτηκαν τα συγχαρητήρια και τα all the best κάθε καλό των πολλών προσκεκλημένων τους στο προεδρικό μέγαρο.

Αγκαλιές, φιλιά, συγκίνηση, εκδηλώσεις ικανοποίησης ήταν τα κυρίαρχα στοιχεία.

Ο Κίρο Γκλιγκόροφ είχε με όλους τους επικεφαλής των ξένων αντιπροσωπειών σύντομους διαλόγους, κατά την είσοδο τους στην αίθουσα δεξιώσεων.

Αξίζει να σημειωθεί πως στη δεξίωση παραβρέθηκε και ο Έλληνας Πρόξενος στα Σκόπια κ. Δ. Καραϊτίδης, ο οποίος, όσο διάστημα ακούσαμε, είπε στα αγγλικά στον κ. Γκλιγκόρωφ: “Κύριε πρόεδρε τις ειλικρινείς ευχές μας για ένα καλό μέλλον και για την πρόοδο της δημοκρατίας σας “.

Και ο σκοπιανός πρόεδρος του απάντησε: ” Ευχαριστώ, χαίρομαι που σας βλέπω πάλι σήμερα “.

Υπουργοί, υφυπουργοί, κρατικοί υπάλληλοι, εκκλησιαστική αντιπροσωπεία, ηγεσία του στρατού με επικεφαλής τον ναύαρχο Βότση, ξένοι διπλωμάτες, ήταν όλοι παρόντες στη δεξίωση.

Από τις πλέον ένθερμες αγκαλιές του προέδρου Γκλιγκόρωφ ήταν εκείνη με τον πρώην υπουργό εξωτερικών Ντένγκο Μάλεσκι. Ο κύριος Μάλεσκι απέφευγε επιμελώς, μετά την είσοδο του στην αίθουσα δεξίωσης, να πάει στην πρώτη σειρά των επισήμων. Ο υπουργός άμυνας Πόποφσκι, ο υπουργός Εσωτερικών Φρσκόφτσι, και ο Υφυπουργός εξωτερικών Ρίστο Νίκοφσκι ήταν από τους πλέον κινητικούς επισήμους.

Τα ποτά και τα εδέσματα ανταποκρίνονταν πλήρως στην οικονομική κατάσταση της χώρας.

Σε σύντομες συνομιλίες που είχαμε με τους σκοπιανούς επίσημους μας είπαν:

– Ο πρωθυπουργός Μπράνκο Τσερβένκοφσκι είπε πως αισθάνεται πολύ καλά και πως δεν θα ήθελε να πει τίποτε περισσότερο εκείνη τη στιγμή.

– Ο πρόεδρος της βουλής Στόγιαν Άντωφ είπε πως θα πρέπει η Ελλάδα και η” Μακεδονία ” να γίνουν οι ισχυρότεροι φίλοι στα Βαλκάνια.

– ο Υφυπουργός εξωτερικών Ρίστο Νίκοφσκι πώς θα πρέπει τώρα να στραφούμε σε θετικές ενέργειες και να ψάξουμε για λύσεις.

– Και ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών Ντένγκο Μάλεσκι αφού τόνισε πως αισθάνεται εξαιρετικά γιατί η χώρα του αναγνωρίστηκε από τον ΟΗΕ και την παγκόσμια κοινότητα πρόσθεσε πως “τώρα θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στο εσωτερικό της χώρας “.

Ο κύριος Μάλεσκι είπε ακόμη πως” αν μπορέσουμε να ζήσουμε σε αρμονία με τους γείτονές μας και κυρίως με την Ελλάδα αυτό θα είναι μία συνεισφορά για μία καλύτερη κατάσταση στα Βαλκάνια. Όταν υπάρχει ένας πόλεμος 150 km από δω, είναι επικίνδυνο και για μας αλλά και για σας κατέληξε ο κ. Μάλεσκι.

Πέραν, όμως, των πολιτικών που παντού φαίνεται να είναι ίδιοι, υπάρχουν και οι υπάλληλοι των υπουργείων, όπως ότι ο διπλωμάτης του σκοπιανού Υπουργείου Εξωτερικών Ν’ικολα Τοντορτσέφσκι, υπεύθυνος για τις βαλκανικές υποθέσεις που σε τόνο νηφάλιο και διάθεση αναλυτική μας είπε:” Ήταν μία καλή αρχή. Και το ευτύχημα είναι πως οι εξελίξεις βρίσκονται κάτω από έλεγχο “. Στη δεξίωση ήταν παρών και ο ειδικός απεσταλμένος του κ. Γκλιγκόρωφ στον ΟΗΕ Ντίμιταρ Μίρτσεφ ο οποίος φέρεται ως ο πιθανότερος επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας των Σκοπίων.

Ο κύριος Μίρτσεφ ήταν ο άνθρωπος που έδωσε τη διπλωματική μάχη των Σκοπίων στον ΟΗΕ και θα είναι πιθανώς και ο νέος Υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων.

Ο κύριος Γκλιγκόρωφ

Στη σύντομη ομιλία του στην αίθουσα της δεξίωσης ο πρόεδρος Γκλιγκόρωφ τόνισε μεταξύ άλλων πως μετά από 15 μήνες σκληρών αγώνων το κράτος του εισήλθε στον ΟΗΕ.

Ο δρόμος για την αναγνώριση, είπε ο σκοπιανός Πρόεδρος, ήταν πολύ μακρύς. Και ανέφερε χαρακτηριστικά: «Εξεγέρσεις, αντιπαραθέσεις, πολύ συχνά άνισες, διαμοιρασμοί, γενοκτονίες. Αλλά και σφυρηλάτηση της ενότητας και του πνεύματος του λαού μας “.

Ο σκοπιανός Πρόεδρος είπε ακόμη πώς ” η αδικία να περιμένουμε 15 μήνες για την αναγνώρισή μας είχε και την καλή πλευρά: Ποτέ δεν έγινε τόσος λόγος για την «Μακεδονία». Θα χρειαζόταν δεκαετίες για να μάθει ο κόσμος τόσα πολλά για τη χώρα μας”.

Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις που αρχίζουν σήμερα στον ΟΗΕ, ο Πρόεδρος Γκλιγκόρωφ προέβλεψε ότι θα είναι σκληρές και πως η χώρα του είναι έτοιμη για ” ανοιχτές και τίμιες διαπραγματεύσεις για όλα τα εκκρεμή ζητήματα που θα τεθούν και από τις δύο πλευρές. Έχει τεράστια σημασία για μας η επιτυχής λήξη των διαπραγματεύσεων αυτών” πρόσθεσε ο σκοπιανός Πρόεδρος και συνέχισε:” Με τις καλές γειτονικές σχέσεις με την Ελλάδα, με την παραπέρα αύξηση και διεύρυνση των καλών σχέσεων με τη Βουλγαρία και την Αλβανία και με την επιθυμία μας για καλές σχέσεις με την Γιουγκοσλαβία, στα Βαλκάνια δημιουργείται η πρώτη προϋπόθεση για την ειρήνη και τη σταθερότητα “.

Τόνισε δε, ακόμη, πώς ” ένα από τα τρία ζητήματα στα Βαλκάνια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πόλεμο, η αναγνώριση δηλαδή της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας ” έχει βγει από τη λίστα “. Για τον κ. Γκλιγκόροφ τα άλλα δύο ζητήματα είναι το πρόβλημα της ειρήνης στη Γιουγκοσλαβία και το πρόβλημα του Κοσόβου.

Ωστόσο ο κ. Γκλιγκόροφ λίγο αργότερα σε συνέντευξη του κάλυψε πλήρως τον υφυπουργό Εξωτερικών Ρίστο Νίκοφσκι, σε όσα ο τελευταίος είχε πει πριν τρεις ημέρες για την ονομασία και τη λεγόμενη” μακεδονική μειονότητα”

Ο κ. Γκλιγκόρωφ επανέλαβε πώς ” όνομα έχουμε, έχουμε Σύνταγμα στο οποίο είναι γραμμένο το όνομα” Δημοκρατία της Μακεδονίας “. Φρονώ, πρόσθεσε, ότι γύρω από το ζήτημα αυτό πρέπει να κατεβάσουμε τα πάθη. Τίποτε δεν πήραμε τώρα σαν όνομα. Το όνομα αυτό υπάρχει στο κράτος σχεδόν μισό αιώνα. Τα άλλα θέματα πρέπει να εξετάσουμε καλά και να ανταποκριθούμε ο ένας στον άλλον”.

Και σε ερώτηση σχετική με την διαφαινόμενη πρόθεση των Σκοπίων να θέσουν θέμα μειονότητα, ο κ. Γκλιγκόροφ είπε προσεκτικά και διπλωματικά: ” το έχω πει πολλές φορές, αυτό είναι ζήτημα της Ελλάδας και της συμπεριφοράς της έναντι της ΕΟΚ. Από την άποψη αυτή, κάθε κράτος είναι κυρίαρχο, λύνει τα προβλήματά του στο έδαφός του και εννοείται ότι από μόνο του σέβεται τα ντοκουμέντα του Ελσίνκι, του Παρισιού, της ΔΑΣΕ κ.κ.κ. Έτσι βλέπουμε εμείς το ζήτημα “.

Πολιτικοί και διπλωματικοί παρατηρητές εκτιμούν πως τόσο από όσα υποστήριξε ο κ.Νίκοφσκι, όσο και από τις παραπάνω δηλώσεις του κ. Γκλιγκόρωφ, εξάγεται ότι τα Σκόπια:

– Για λόγους διαπραγματευτικής τακτικής εμφανίζονται εξαρχής με σκληρές θέσεις στο θέμα της ονομασίας όπου δεν πρέπει να αποκλείεται κάποιας μορφής συμβιβασμός.

-Εμφανίζονται εξαιρετικά αδύναμα στο θέμα της σημαίας με το αστέρι της Βεργίνας.

Εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» 12 Απριλίου 1993