του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ
Η Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας -Γαλλίας, παράλληλα με την αγορά πολεμικών πλοίων, προκάλεσε ενθουσιασμό στην κοινή γνώμη διότι και ενισχύονται οι Ένοπλες Δυνάμεις και υπάρχει στη συμφωνία αναφορά σε ένοπλη υποστήριξη σε περίπτωση απειλής κατά της εδαφικής επικράτειας των μερών.
Μετά απο χρόνια αδράνειας και υποχωρήσεων που συνεχίζονται, ακόμη και σήμερα, η κοινή γνώμη αισθάνθηκε μια ανακούφιση.
Υπάρχουν ορισμένα όμως, τα οποία πρέπει να δούμε ψύχραιμα. Διότι η στρατιωτική προετοιμασία της χώρας δεν είναι παιχνιδάκι, ούτε μέσον για άσκηση εσωτερικής πολιτικής.
1.-Το πρώτο είναι η συνειδητοποίηση της ανυπαρξίας της Ελλάδας ως κράτους. Η αγορά και η συμφωνία κατέστησαν δυνατές μετά απο “άδεια” των ΗΠΑ, λόγω AUKUS. Η Ουάσιγκτον θέλησε να εξευμενίσει το Παρίσι απο την ακύρωση της Συμφωνίας με την Αυστραλία και έδωσε το ΟΚ στην Ελλάδα να αγοράσει τις ψηφιακες φρεγάτες Bellhara. Αν δεν συνέβαινε το γεγονός που προκάλεσε την Γαλλική αντίδραση η Ελλάδα θα προμηθευόταν αμερικανικά πλοία κατάλληλα για ακτοφυλακή. Όχι ανοικτές θάλασσες. Οι ΗΠΑ διαθέτουν πολύ καλές φρεγάτες, τις Arleigh Burke αλλά αρνούντο να τις προμηθεύσουν στην Ελλάδα για να μην στεναχωρήσουν την Τουρκία. Και οι Bellhara είναι η δεύτερη καλύτερη επιλογή και ενισχύουν την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας. Άλλωστε, εκεί αποβλέπει και η ελληνική πολιτική. Στην αποτροπή. Αποτροπή, όμως, σημαίνει να μην επιτραπεί στον αντίπαλο να αμφισβητήσει. Η Ελλάδα, όμως, έχει διεκδικήσεις. ΑΟΖ, 12 μίλια, απελευθέρωση της Κύπρου. Στην περίπτωση αυτή δεν αρκεί η αποτροπή, δεν αρκούν τα όπλα. Και κρισιμα όπλα δεν είναι, μόνο, οι Bellhara αλλά και τα Rafale. Χρειάζεται και αποφασιστικότητα. Και αυτή, προς το παρόν, δεν υπάρχει. Ίσως, φανεί όταν ολοκληρωθεί η αγορά των εξοπλισμών. Χρειάζεται, δηλαδή, μια νέα ελληνική πολιτική. Φοβάμαι πως για να εξαγγελθεί και υλοποιηθεί χρειάζεται η έγκριση των Δυνάμεων. Και για να είμαι σαφής των ΗΠΑ. Άρα, μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο. Καλές οι αγορές εξοπλισμών αλλά χωρίς στρατηγικό σχέδιο-που δεν θα μπορέσει να αποκτήσει η Ελλάδα λόγω της εξάρτησής της- η σημασία τους περιορίζεται. Ενδεικτικό της άδειας που χρειαζόταν η Ελλάδα για την αγορά απο τη Γαλλία και την συμφωνία μαζί της είναι και η σημερινή ανακοίνωση του State Department που την χαιρετίζει.
2.-Το State Department στον χαιρετισμό του κάνει αναφορά
και στην πρόοδο που σημειώνεται στην Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ και μιλά για επ αόριστον ισχύ της (Μέχρι τώρα ανανεωνόταν κάθε χρόνο).
Οι πληροφορίες λένε πως οι ΗΠΑ αρνούνται οποιαδήποτε δέσμευση αμυντικής συνδρομής. Αρνούνται, ακόμη, και την ελληνική προσφορά δραστηριοποίησης των Ενόπλων Δυνάμεών τους σε περιοχές που θα παρουσίαζαν ενδιαφέρον για την Ελλάδα, όπως η Σκύρος. Δηλαδή, οι ΗΠΑ ζητούν χωρίς να δίνουν. Κανείς πολιτικός στην Ελλάδα δεν έχει το εκτόπισμα να τους αρνηθεί.
3.-Έχουν καμιά σημασία τα κείμενα των Συμφωνιών; Μάλλον περιορισμένη. Δεν μπορεί να πει κανείς ότι δεν είναι τίποτε, δεν μπορεί, όμως, να πει ότι είναι και το άπαν. Ο τρόπος που είναι διατυπωμένες αφήνουν περιθώρια υλοποίησης ή μη υλοποίησης των δεσμεύσεων.
Για παράδειγμα, η Συμφωνία με τη Γαλλία, στο μεγαλύτερο μέρος της είναι μια έκθεση ιδεών. Έχει δύο κρίσιμα σημεία. Δεσμεύουν περισσόερο την Ελλάδα να συνδράμει τη Γαλλία παρά τη Γαλλία να συνδράμει την Ελλάδα.
Το κρίσιμο άρθρο είναι το 2 το οποίο λέει επι λέξη:
“Τα Μέρη παρέχουν το ένα στο άλλο βοήθεια και συνδρομή, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στην διάθεσή τους, κι εφόσον υφίσταται ανάγκη με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο, σύμφωνα με το ‘Αρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών”. Δείτε το προσεκτικά: “εάν διαπιστώσουν απο κοινού ότι μια ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας…” Τα περιθώρια να μην υπάρξει κοινός τόπος εκτίμησης, δηλαδή συμφωνίας, σε μια κρίσιμη στιγμή είναι μεγάλα. Αλλά, κακά τα ψέμματα, έτσι γίνεται σε τέτοιες συμφωνίες. Τα κράτη δεσμεύονται αλλά αφήνουν πάντα περιθώρια να εκτιμήσουν την στιγμή.
Αξίζει να σημειωθεί και το εξής: Το άρθρο 2 μιλά για επικράτεια. Επικράτεια είναι το έδαφος και τα χωρικά ύδατα. Αν ένα ελληνικό πλοίο δεχθεί επίθεση στα διεθνή ύδτα, βρίσκεται εκτός επικράτειας. Και η παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να γίνεται σε χωρικά ύδατα. Λεπτομέρεια αλλά ενδιαφέρουσα. Και σε μια ανάλυση πρέπει να επισημανθεί.
Το ενδιαφέρον των δύο χωρών στους χώρους που αναφέρεται η Συμφωνία (Μεσόγειος, Μέση Ανατολή, Βαλκάνια) συγκλίνει. Η Συμφωνία προσθέτει στην αποτροπή. Δεν είναι, όμως, για επανάπαυση.
Άλλωστε, υπάρχει και η παρασκηνιακή πληροφορία ότι ένα απο τα προβλήματα που δεν επήρχετο μέχρι τώρα συμφωνία με τη Γαλλία (πέραν της αμερικανικής εμπλοκής) ήταν και ότι το Παρίσι δεν δεχόταν τέτοια αναφορά, όπως αυτή του άρθρου 2. Οι ίδιες πληροφορίες υποστηρίζουν πως οι αμερικανοί τους παρότρυναν να την δεχθούν.
4.-Και ενώ το σημείο που μας αφορά έχει αυτά τα προβληματικά σημεία, το άρθρο 18 παραγραφος ι που αφορά τη Γαλλία είναι πιο σαφές και δεσμευτικό.
Λέει: “ι) Συμμετοχή σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή αναπτύξεις σε θέατρα επιχειρήσεων προς υποστήριξη κοινών συμφερόντων, όπως, για παράδειγμα, τις υπό γαλλική διοίκηση επιχειρήσεις στο Σαχέλ”.
Δηλαδή, κατονομάζει ρητά μια περιοχή πιθανής ελληνικής συμμετοχής που ενδιαφέρει τη Γαλλία. Βεβαίως, θα μπορούσε να δοθεί και η ερμηνεία, πριν γίνει σαφές, τι εννοεί η παράγραφος του άρθρου ότι οι κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή τα θέατρα επιχειρήσεων μπορεί να είναι και αυτά που ενδιαφέρουν την Ελλάδα. Αποφεύγει, όμως, το άρθρο να είναι σαφές σε θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος, είναι σαφές σε θέματα γαλλικού ενδιαφέροντος.
Τέλος, θα ήθελα επιγραμματικά να κάνω τις εξής επισημάνσεις:
1.-Η συμφωνία έχει την αμερικανική έγκριση. Που σημαίνει πως η σύγκλιση Ελλάδας-Γαλλιας υποστηρίζεται απο τις ΗΠΑ.
2.-Η Γαλλία δεν το κρύβει ότι έχει μια μεσογειακή πολιτική την οποία θέλει να υλοποιήσει. Δεν το επέτρεπε ως σήμερα η Γερμανία της Μέρκελ. Θα αλλάξει κάτι με τη νέα γερμανική κυβέρνηση; Θα είναι μια αδύναμη κυβέρνηση, μέχρι να αναδειχθεί μαι ηγετική προσωπικότητα αναγνωρισμένη σε ευρωπαίκό επίπεδο. Πιθανώς, όπως έγραψε η Ουάσιγκτον Πόστ να υπάρξει ηγετική τριανδρία στην Ευρώπη (Γερμανός καγκελάριος, Μακρόν και Ντράγκι). Σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να υπάρξουν περιθώρια στην ανάπτυξη μιας μεσογειακής πολιτικής. Αλλά, όσοι γνωρίζουν τη Γερμανία λένε πως οι οικονομικές επιχειρήσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της γερμανικής πολιτικής. Ο Λαφοντέν εξαφανίστηκε σε μια βραδιά όταν το γερμανικό κεφάλαιο τον απέρριψε απο υπουργό οικονομικών.
3.-Οι ΗΠΑ λέγεται πως αποχωρούν απο την περιοχή και θα αφήσουν τοποτηρητές. Στην Μεσόγεο που μας αφορά ποιόν θα προκρίνουν; Τη Γαλλία, την Τουρκία, ή τη Βρετανία; Και αν η Γαλλία αναπτύξει μια ευρωπαίκή πολιτική στη Μεσόγειο μήπως υπάρξει μια σύγκλιση Βρετανίας-Τουρκίας; Θα έχει την υποστήριξη των ΗΠΑ; Τι θα σημαίνει για την ισορροπία στην περιοχή;
Αυτά είναι μερικές σημαντικές λεπτομέρειες μετά τον χθεσινό ενθουσιασμό που θα πρέπει να μας προβληματίσουν.
Πολύ μεστή ανάλυση, αν λάβουμε υπόψη ότι και ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων πιθανόν δεν έμεινε ικανοποιημένος γράφοντας στο twitter “και τα καλύτερα έρχονται”, ίσως υπονοώντας ότι η συμφωνία με τους Αμερικανούς θα είναι καλύτερη από τη συμφωνία των φρεγατών με τους Γάλλους, εκτός αν εμμέσως εκφράζει προβληματισμό που δεν πήρε η Ελλάδα τις Αμερικάνικες φρεγάτες.
Η φράση στο άρθρο “χρειάζεται αποφασιστικότητα” τα λέει όλα. Όσες συμφωνίες και να γίνουν αν δεν υπάρχει η πολιτική βούληση (δεν φαίνεται να υπάρχει) τα οφέλη μειώνονται.
1.- Σύμφωνα με το Αμερικανικό Πεντάγωνο ο στόλος της Κίνας αποτελείται από 350 σκάφη, ενώ ο στόλος των ΗΠΑ από 293. Τα Αμερικανικά είναι διάσπαρτα παντού, ενώ τα Κινέζικα επιχειρούν όλα στον Ειρηνικό. Η δε Κινέζοι κατασκευάζουν ένα νέο σκάφος κάθε 15μηνες. Εκεί που υπερτερούν οι ΗΠΑ είναι στην τεχνολογία , στο ανθρώπινο δυναμικό (επιπλέον 100χιλ άντρες) και στην εμπειρία.
Μάλλον το έλλειμμα που θα εμφανίζονταν στην Μεσόγειο, βρέθηκαν Γαλλία- Ελλάδα να το αναπληρώσουν, προς τούτο κι ο χχαιρετισμός των ΗΠΑ.
2- Η βιομηχανία όπλων της Γαλλίας φαίνεται πως δοκιμάζει δραματική πτώση εσόδων τα τελευταία χρόνια. Το 2019 δοκίμασε μείωση της τάξης του 8,9%. Το 2020 της τάξης του 41% (!!!) . Τα έσοδα της για το 2019 ήταν 8,3δις ευρώ και το 2020 κατρακύλησαν στα 4,9δις Ευρώ. Αυτά όλα πριν την ζημιά που της προκάλεσε η AUKUS.
3- Aναμφιβολα η συμφωνία ήταν μία επιτυχία γιατί κατάφερε αυτό που εδώ και 13 χρόνια οι Ελληνικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν να τους βγει επί ματαίω.Επιπροσθετως κι ίσως το πιο σημαντικό, διότι ενισχύει το ηθικό του ΠΝ μας και του δίνει την προσδοκία αναβάθμισης της επιχειρησιακής του ικανότητας από το 2025.
4- Στα “μείον” της συμφωνίας, κατά προσωπική μου εκτίμηση :
Α) Η 5ετης διάρκεια της . Τα αντισυμβαλλόμενο μέρη μπορούν να την λήξουν καταγγέλοντας την 6 μήνες πρίν την λήξη της.
Ωστόσο, μπορούν να την καταγγείλουν οποτεδήποτε και να την λήξουν πρόωρα μετά από ένα χρόνο, από την ημέρα της καταγγελίας και μάλιστα χωρίς ποινικές ρήτρες .
Κοινώς, εμείς όταν θα παίρνουμε το 2025 την πρώτη και το 2026 τις υπόλοιπες από τις Belhara, η 5ετης συμφωνία θα κινδυνεύει να λήξει !
Ούτε μέχρι τους χρόνους αποπληρωμής των δόσεων δεν έφτασε ο χρόνος της στο αρχικό κείμενο ! Αυτός τελεί υπό την αίρεση, τυχόν ανανέωσης της ισχύουσας ή τυχόν νέας συμφωνίας.
Β) Εντωμεταξυ, στο μεσοδιάστημα 2021-2025 τα Ελληνόπουλα , αντί να μένουν να υπερασπίζονται τον τόπο μας , μπορεί να τρέχουν στις χώρες του Σαχέλ, όπου ο Isis κάνει πάρτυ, για να συνδράμουν την Γαλλία (άρθρο 18 εδώ ι’ ) Κατά πως δείχνουν τα πράγματα στην παραπάνω περιφέρεια ορίστηκε η δικαιοδοσία της στο πρόσφατο τηλεφώνημα Μπάιντεν-Μακρον.
Προσωπικά δεν βρίσκω κανέναν λόγο να συνδράμουμε την Γαλλία σε πιθανούς πόλεμους που θα διεξάγει σε περιφέρειες εκτός δικαιοδοσίας ΕΕ κι ελπίζω να χρησιμοποιήσουμε δημιουργικά την διατύπωση του άρθρου 2 “..εάν διαπιστώσουν από κοινού..” ώστε να το αποφύγουμε.
Δεν θα ήθελα επουδενί το κορμάκι ενός Ελληνοπουλου να πέσει σε ξένη γη διεξαγοντας ξένους πολέμους κι ας με πουν και λαϊκίστρια που το λέω αυτό.
Γ) Η “επικράτεια” της Γαλλίας περιλαμβάνει και τις υπερπόντιες κτήσεις της Γαλλίας ,τα 5 Dom, που σύμφωνα με την νομοθεσία της ΕΕ θεωρούνται ευρωπαϊκό έδαφος. Αναρωτιέμαι, θα τρέχουμε κι εκεί ?
Δ) Κι ειλικρινά ,ούτε κι εγώ κατάλαβα την διατύπωση στο άρθρο 2 : “… εάν διαπιστώσουν από κοινού ..” ?
Δηλαδή θα μας επιτίθενται οι Τούρκοι και θα περιμένουμε την Γαλλία να το διαπιστώσει !?
Δηλαδή εαν η Γαλλία δεν διαπιστώσει ότι αυτό. που εμείς λέμε ότι είναι είτε κυρίαρχο είτε κυριαρχικό μας δικαίωμα που προσβάλλεται κι όταν εμείς της ζητήσουμε την συνδρομή της, εκείνη μας απαντήσει ότι δεν συμφωνεί κι ότι το προς προστασία δικαίωμα μας για το οποίο εμείς θα την καλούμε ,αυτή θεωρεί πως , είναι αμφισβητουμενο , τότε εμείς τί κάνουμε ? Γιατί άντε να στο πει ο εχθρός σου, αν το ακούσεις όμως από τον σύμμαχο σου, οι συνέπειες γίνονται δυσβάσταχτες έως κι ολέθριες.!
Ε) Κανείς δεν μας διαβεβαιώνει ότι ο τρόπος που την εννοούμε εμείς διαβάζοντας την συμφωνία, είναι ίδιος με αυτόν που την διαβάζουν οι Γάλλοι και κυρίως ο επόμενος Γάλλος Πρόεδρος.Μακαρι ο κος Μακρόν να συνεχίσει την θητεία του , αλλά εάν τυχόν δεν εκλεγεί στις Προεδρικές του 2022 , εμάς ποιος μας διαβεβαιώνει ότι ο/η επόμενος/η θα την τηρήσει ?
ΣΤ) Ουσιαστικές δεσμεύσεις, εάν εξαιρέσεις το Σαχέλ και την δυνατότητα του Γαλλικού ΠΝ να ελλιμενίζεται στα λιμάνια μας, ειλικρινά εγώ άλλες δεν βλέπω . Συνεχώς τονίζεται ότι όλα τα υπόλοιπα είναι θέμα “διαβούλευσης”. Δηλαδή η Τουρκία θα εισβάλει, υποθετικά μιλώντας τώρα, στις θάλασσες μας και στα εδάφη μας κι εμείς θα διαβουλευομαστε με την Γαλλία εάν και τους όρους που θα μας προστρέξει ?
Έχω την αίσθηση ότι το όλο πράγμα μοιάζει με τις Διομολογησεις που υπέγραψε η Οθωμανική αυτοκρατορία. Παρεμπιπτόντως την 1η από αυτές την υπέγραψε ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής στα 1536 με τους Φράγκους…
Ζ) Εντωμεταξυ το “πανηγυρακι” με την Τουρκία το πιο πιθανόν είναι να διαρκέσει μέχρι το 2023 μέχρι τα 100 χρόνια από την ίδρυση της κι ύστερα νλσιγα σιγά να ξεφουσκώσει. Εμείς μέχρι το 2025, που θα πάρουμε την 1η Belhara, θα εξαρτωμαστε από αυτό που εξαρτωμασταν πάντα, την ναυτοσύνη και την αγάπη για την πατρίδα των ανθρώπων μας που στελεχώνουν το ΠΝ μας κι αν ευαρεστηθουν οι Γάλλοι, αν ποτέ τους καλέσουμε ,ας έρθουν να μας συνδράμουν…
Όπως ήδη θα καταλάβατε κύριε Σαββιδη οι επιφυλάξεις σας ως μια απλή Ελληνίδα πολίτη, με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνη .
Οι όροι των Συμφωνιών είναι το ήμισυ του παντός και καθορίζουν τα επόμενα βήματα . Πρέπει να προνοούν , να ρυθμίζουν και να προλαμβάνουν όλα τα μελλοντικά ενδεχόμενα.
Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ένα κείμενο που το χαρακτηρίζουν οι ασάφειες . Επομένως με την τέτοιο ασαφή βηματισμό πορευόμαστε..
Ας είμαστε λοιπόν προσγειωμένοι.
Το πραγματικά καλό,προς το παρόν, είναι πως μένουν ικανοποιημένοι οι άνθρωποι μας στο Ελληνικό ΠΝ ,που τόσα χρόνια αγωνίζονται για εμάς , ξεκρεμαστοι από εμάς. Καιρός ήταν…Εγώ προσωπικά, σε αυτούς και μόνον εξακολουθώ να στηρίζομαι και να νιώθω απόλυτα ασφαλής!
Συγχαρητήρια, κ. Σαββίδη, για το εξαίρετο άρθρο και κ. Παπαδοπούλου για τγο μεστό σχόλιο.
Ωραία ανάλυση.
Ας υπενθυμισθεί ακόμη ότι η Γαλλία στο Μικρασιατικό μας πούλησε. (Προφανώς το ιστορικό αυτό ζήτημα είναι εξαιρετικώς σύνθετο, αλλά σίγουρα η Γαλλία δεν στάθηκε στο πλευρό μας).
“Σμύρνη δεν ήσουν του πασά,
δεν ήσουν του Κεμάλη,
μόνο σε παραδώσανε
οι Ιταλοί κι οι Γάλλοι”
(λαϊκό στιχούργημα της εποχής)
Φοβάμαι ότι οι διμερείς αμυντικές συμφωνίες πάντα μένουν στα χαρτιά, εκτός αν δυο κράτη δεχθούν συγχρόνως επίθεση από τον ίδιο εχθρό -πράγμα αδύνατον για την περίπτωσή μας.
Και η καλή και λεπτομερής ανάλυση σας κ.Σαββίδη ,-αλλά και τα σχόλια των φίλων αναγνωστών- εκφράζουν μια δυσπιστία για τις προθέσεις της Γαλλίας για την υλοποίηση της -πάντως- μοναδικής- ιδιαίτερης Αμυντικής Συμφωνίας μεταξύ δύο μελών του ΝΑΤΟ για αντιμετώπιση επιθέσεως από χώρα μέλος του ΝΑΤΟ -λέγε με Τουρκία-. Τέτοια δυσπιστία δεν καταγράψαμε ούτε για την κακίστη Συμφωνία των Πρεσπών . Γενικώς δεν υπαναχωρούν εύκολα τα κράτη διαχρονικώς, όπως απεδείχθη και με τις Συμφωνίες που είχαμε υπογράψει με τα Βαλκανικά κράτη μετά το 1910, μερικές από τις οποίες μας δίχασαν κιόλας.
Εδώ έχουμε να κάνουμε με την Γαλλία ,-ναι που μας εγκατέλειψε από το 1919 στην Μικρά Ασία-, με την οποίαν είμαστε σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ από το 1952, δημιουργήσαμε ιδιαίτερη φιλία από το 1962-με τον Στρατηγό Ντε Γκώλ στην Θεσ/νίκη-την επαναλάβαμε και την παγιώσαμε στη συνέχεια αυτήν την φιλία από τον Ιούλιο του 1974 επί Ζισκάρ Εσταίν και αργότερα επί Μιτεράν ,αλλά και επί Σαρκοζύ και Ολάντ, γίναμε μέλη της ΕΟΚ το 1979 με το πείσμα του Καραμανλή ,αλλά και την βοήθεια αυτής και της Γερμανίας του Χέλμουτ Σμιτ, με ποια δεδομένα τώρα αμφιβάλλουμε ότι δεν θα μας βοηθήσει ,όταν μάλιστα έχουμε γιαυτήν την Συμφωνία και την” ευλογία ”των ΗΠΑ , που μέχρι τώρα -μαζί με το ΝΑΤΟ -θεωρούσαν ενιαίο χώρο το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο;;;.
Ήταν μια φιλική Συμφωνία -όχι μετά από ήττα- και φαίνεται ότι αυτό που ονομάζουμε Δύση αποφάσισε να τιμωρήσει την Τουρκία ,που έγινε από πιστός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ Ιανός με την Ρωσία- και όχι μόνο-, εφόσον φυσικά απλώσει τα πόδια της περισσότερο από το πάπλωμά της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο( Αμερικανός γερουσιαστής Μενέντεζ έφα περίπου).
Σημασία έχει ότι και η δύναμη μας αποτροπής μεγενθύνθηκε διεθνώς και στρατιωτικώς και θα το σκεφθούν πολλές φορές οι Τούρκοι να ”άρξουν χειρών αδίκων” στα κυριαρχικά μας δικαιώματα , τα οποία μη ξεχνάμε ότι βάσει των Διεθνών Συνθηκών περιλαμβάνουν πέραν των εδαφικών συνόρων στον Έβρο δέκα μίλια στον αέρα και έξι ναυτικά μίλια στην θάλασσα ,γιατί δεν έχουν οριοθετηθεί ούτε η υφαλοκρηπίδα ,ούτε η ΑΟΖ -μάλλον στην Χάγη θα οριοθετηθούν-).
Μεγάλη σημασία έχει ότι το ΤουρκοΛιβυκό Σύμφωνο για την ΑΟΖ τους δεν έχει αναγνωρισθεί και είναι σε εκκρεμότητα μέχρι τις Λιβυκές εκλογές του Δεκεμβρίου.
Όσο για το όντως ”σμπαραλιασμένο” από το 1987- και τα Ίμια κυρίως -ηθικό μας με τέτοιες Συμφωνίες και με ”Καστανιές ” εμείς θα το ανακτήσουμε και θα το χάσουν οι Τούρκοι\ με μάλιστα και γενική διεθνή κατακραυγή.
Η Βρετανία έχει τις βάσεις της στην Κύπρο, αλλά τώρα έχει το νέο Σύμφωνο με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία και δεν θα εισακουσθεί όσο έχουν κυβέρνηση στις ΗΠΑ οι Δημοκρατικοί.
Ενδιαφέρον το σχόλιό σας και σωστές οι ευρύτερες επισημάνσεις σας, αλλά ειδικά η άποψη ότι “γενικώς δεν υπαναχωρούν εύκολα τα κράτη διαχρονικώς…” δυστυχώς διαψεύδεται από την ίδια την ιστορία της AUKUS, με την υπαναχώρηση της Αυστραλίας από την παραγγελία των γαλλικών υποβρυχίων…