Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Η υποβάθμιση της αξιολόγησης των Ηνωμένων Πολιτειών από τον οίκο Fitch ανακοινώθηκε αμέσως μετά τη μαζική προς τα πάνω αναθεώρηση των εκδόσεων χρέους των ΗΠΑ για το τρέχον τρίμηνο. Προκάλεσε δε κάποια ανησυχία στις αγορές μετοχών.
Η Τζάνετ Γέλεν, υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, αποδοκίμασε την απόφαση του Fitch, χαρακτηρίζοντάς την «αυθαίρετη και βασισμένη σε ξεπερασμένα δεδομένα», σύμφωνα με την Sophie Rolland, στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Les Echos, 3-8-2023.
Δώδεκα χρόνια μετά τον οίκο αξιολόγησης S&P, ο οίκος Fitch αποφάσισε με τη σειρά του να αποσύρει το αριστοκρατικό «τριπλό A» των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή η βαθμολογία (ή αξιολόγηση) κορυφώνει τους πιο αξιόπιστους εκδότες χρέους, αυτούς δηλαδή με τις λιγότερες πιθανότητες αθέτησης των υποχρεώσεών τους. Και, πάνω απ’ όλα, τους επιτρέπει να δανείζονται χρήματα υπό εξαιρετικές προϋποθέσεις από τους διεθνείς επενδυτές.
Όμως, όπως ανακοινώθηκε μετά το κλείσιμο της Wall Street την περασμένη Τρίτη, η είδηση προκάλεσε πολύ μερικές ανασηκώσεις των ώμων μεταξύ των επαγγελματιών της χρηματοπιστωτικής αγοράς. Ο Mohamed El–Erian, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz SE, εκτίμησε, όπως κι πολλοί άλλοι ότι η ανακοίνωση αυτή είναι απίθανο να ενοχλήσει τους επενδυτές. Το 2011, η απόφαση του οίκου S&P, που ελήφθη κατά το προηγούμενο ψυχόδραμα γύρω από το ανώτατο όριο του αμερικανικού χρέους, είχε απορροφηθεί γρήγορα από τους επενδυτές, παρόλο που συνέβη για πρώτη φορά.
Κυριαρχία του δολαρίου
Δεν λείπουν οι λόγοι σχετικοποίησης του εν λόγω θέματος. Ο οίκος Fitch είχε προειδοποιήσει πριν από δύο μήνες αυτό που επρόκειτο να κάνει τώρα. Βέβαια ο οίκος αυτός έχει την μικρότερη επιρροή σε σχέση με τους «μεγάλους τρεις οίκους» (ή αγγλιστί «Big Three»). Η επιδείνωση των δημοσιονομικών προοπτικών των ΗΠΑ είναι γνωστή. Επετεύχθη βέβαια μια πολιτική συμφωνία για αναβολή της προθεσμίας για το ανώτατο όριο του χρέους τους (31,4 τρις δολάρια).
Και πάνω από όλα, η χώρα διατηρεί το τριπλό της A από τον οίκο αξιολόγησης Moody‘s και εξακολουθεί να απολαμβάνει πολύ καλή βαθμολογία (AA+, με σταθερή προοπτική) από τους οίκους S&P και Fitch. Η κυριαρχία του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές, ως αποθεματικό νόμισμα, καθιστά εξαιρετικά απίθανο οι διεθνείς επενδυτές να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τα ομόλογα των ΗΠΑ, παρόλο που χθες και προχθές υπήρξε μια αναταραχή στις αγορές.
Αναταραχή στις αγορές
Οι μακροπρόθεσμες αμερικανικές αποδόσεις, οι οποίες είχαν ήδη αρχίσει να αυξάνονται πριν από την παρέμβαση του Fitch, συνέχισαν να ανεβαίνουν την περασμένη Τετάρτη 2-8-2023). Οι αποδόσεις του 10ετούς και του 30ετούς ομολόγου εξακολουθούσαν να αυξάνονται κατά 6 και 7 μονάδες βάσης, δηλαδή στο 4,09% και 4,17% αντίστοιχα στο τέλος των ευρωπαϊκών συναλλαγών. Δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδό τους εδώ και εννέα μήνες.
Η υποβάθμιση της βαθμολογίας των Ηνωμένων Πολιτειών προκάλεσε επίσης κάποια ανησυχία στις αγορές μετοχών. Στο κόκκινο βρίσκονταν όλα τα χρηματιστήρια την Τετάρτη. Στην Ευρώπη προχθές, ο παρισινός CAC 40 έχασε 1,26%, ο DAX της Φρανκφούρτης και ο FTSE του Λονδίνου, 1,36%. Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ολοκλήρωσε με πτώση τη συνεδρίαση της Τετάρτης : ο Dow Jones επέστρεψε στο 0,98%, ο δείκτης Nasdaq, με μεγάλη στάθμιση σε μετοχές τεχνολογίας – των οποίων οι αποτιμήσεις είναι πολύ ευαίσθητες στο επίπεδο των επιτοκίων – υποχώρησαν κατά 2,17% και ο ευρύτερος δείκτης S&P 500 υποχώρησε κατά 1,38%.
Θα δούμε τι θα σημάνει η εν λόγω υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ…
