του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ.
Ο καθηγητής του Harvard Γκράχαμ Άλισον έγραψε ένα βιβλίο, το οποίο κυκλοφόρησε το 2017, με τίτλο «Η παγίδα του Θουκυδίδη». Με δύο λόγια, έλεγε πως όταν η Σπάρτη αντιλήφθηκε πως η Αθήνα ήταν ανερχόμενη δύναμη, επιδίωξε τον πόλεμο ώστε να αναχαιτίσει τη δυναμική της. Αν την άφηνε, δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει σε μια σύγκρουση μαζί της.
Με λίγα λόγια, μας λέει πως ο πόλεμος μεταξύ μεγάλων δυνάμεων για την κυριαρχία είναι κάποια στιγμή αναπόφευκτος.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ηλίας Κουσκουβέλης απάντησε με ένα δικό του βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε στα αγγλικά με τίτλο Thucydides on choice and decision making: Why war is not inevitable. Επισημαίνει μια σειρά οφθαλμοφανών λαθών, όπως ότι η κυρίαρχη δύναμη της εποχής δεν ήταν η Σπάρτη αλλά η Αθήνα, αλλά το ζήτημα δεν βρίσκεται εκεί. Η ουσία της προσέγγισης του Άλισον, ότι δηλαδή οι δυνάμεις κάποια στιγμή συγκρούονται για την κυριαρχία, είναι σωστή. Η μορφή της σύγκρουσης διαφέρει.
Όλα συγκλίνουν ότι μια νέα παγκόσμια τάξη διαμορφώνεται. Απλώς, η μετάβαση από την παλιά στη νέα δεν γίνεται απότομα και ηχηρά αλλά σταδιακά, και πολλές φορές χωρίς να γίνεται αντιληπτό.
Η τάξη που αποχαιρετούμε διαμορφώθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και βασίστηκε στον Ψυχρό Πόλεμο και το Φιλελευθερισμό. Η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, το 1989, θα μπορούσε να ήταν έτος καμπής της νέας τάξης. Ίσως και να είναι, αν αποδεχθούμε ότι το νέο γεννιέται μέσα από τους σπασμούς του παλιού.
Μετά το ’89, οι φερόμενοι ως νικητές του Ψυχρού Πολέμου έκαναν το ίδιο λάθος που έγινε την επαύριον του Α΄ 
ΠΠ όταν ταπεινώθηκε και εξαντλήθηκε η Γερμανία. Λάθος που δεν επαναλήφθηκε με το τέλος του Β΄ ΠΠ.
Το λάθος του ’89 είναι ότι οι Δυτικές δυνάμεις δεν επιδίωξαν, όσο χρειαζόταν, να εντάξουν τη Ρωσία –και τώρα την Κίνα– στο διεθνές σύστημα. Και η Ρωσία και η Κίνα ανακάμπτουν και απειλούν την πρωτοκαθεδρία των νικητών.
Ουάσινγκτον και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αναζητούν μια νέα διεθνή αρχιτεκτονική, αλλά δεν μπορούν να την πετύχουν. Επιδιώκουν να βασιστούν στα προνόμια που διέθεταν, αλλά τα προνόμιά τους αυτά αμφισβητούνται.
Και όμως, υπάρχουν προηγούμενα που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Το ένα είναι ο Πελοποννησιακός Πόλεμος και η σύγκρουση Αθήνας-Σπάρτης. Μπορεί να τους οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα.
Το άλλο, και σημαντικότερο, είναι η Συναυλία της Ευρώπης. Η τάξη που διαμορφώθηκε στο Συνέδριο της Βιέννης το 1815. Ένα πρότυπο που μπορεί να λειτουργήσει στην υπό διαμόρφωση νέα περίοδο. Μια συμφωνία η οποία θα αποτρέπει οποιοδήποτε κράτος να ξεφύγει σε ισχύ και δύναμη από τα άλλα, ώστε να μην καταστεί απειλητικό, αλλά και που θα περιλαμβάνει όλους. Και δεν θα επιδιώκει την εξασθένηση κανενός. Η Αγγλία της εποχής της Συναυλίας είχε κάθε λόγο να εξασθενήσει τη Γαλλία. Δεν το επιδίωξε, όμως, διότι την ήθελε να μπορεί να σταθεί σε περίπτωση που η Ευρώπη απειλείτο από τη Ρωσία.
Για να πετύχει μια νέα ευφυής παγκόσμια τάξη χρειάζονται και τα πρόσωπα που θα διαχειρίζονται τις εξωτερικές –και εσωτερικές– υποθέσεις. Αν φύγουμε από το 1815 (Μέτερνιχ, Ταλεϊράνδος) και έρθουμε στις μέρες μας, είναι εμφανής η διαφορά των πολιτικών ηγετών που διαμόρφωσαν την Ευρώπη, ακόμη και της εποχής Κολ-Μιτεράν, από τους σημερινούς διαχειριστές της.
Πού καταλήγουμε;
- Η ανάδυση μιας νέας τάξης φαίνεται να είναι νομοτελειακή.
- Όσοι είχαν τη δύναμη και την επιρροή μέχρι σήμερα θέλουν να αγνοήσουν ότι δεν μπορούν να τις κατέχουν μονοπωλιακά. Αυτό δυσκολεύει τη διαμόρφωση μιας παγκόσμιας ισορροπίας που θα περιορίσει τις πολεμικές αντιπαραθέσεις και θα αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις (κλιματική αλλαγή, κυβερνοχώρος κτλ.).
- Από το πολιτικό σκηνικό, κυρίως της Δύσης, λείπουν οι μεγάλες προσωπικότητες που θα μπορούσαν να διαχειριστούν σύνθετες υποθέσεις.
Και με την Ελλάδα;
- άθε νέα τάξη ευνοεί, καθώς διαμορφώνεται, τον γεωπολιτικό ανασχηματισμό.
- Η Ελλάδα, με δύσκολους όρους, έχει να αντιμετωπίσει τον τουρκικό αναθεωρητισμό. Η Ελλάδα είναι μια παρακμάζουσα δημογραφικά και πολιτισμικά χώρα. Η Τουρκία εμφανίζεται ως σφριγηλή δύναμη που διεκδικεί ό,τι δεν μπόρεσε να πετύχει μετά τον Α΄ ΠΠ. Έχει, όμως τις αδυναμίες της. Δεν θα μπορέσει να καταστεί περιφερειακή δύναμη.
- Η επιλογή, από την πολιτική τάξη, της Ελλάδας ως χώρας που παράγει σταθερότητα και έχει προβλέψιμη πολιτική δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τις διαφαινόμενες προκλήσεις, παρά μόνο με συνεχείς υποχωρήσεις. Αλλά οι υποχωρήσεις μέχρι πού μπορεί να φτάσουν; Χρειάζεται μια σύνθετη πολιτική ανάκαμψης. Διαφορετικά, το τέλος θα είναι οδυνηρό.
Αφου ευχαριστησουμε τον κ. Σαββιδη γιατι ”επεκοινωνησε” στους συνανινευτας τις αποψεις των δυο καθηγητων , μαζι με τις δικες του σκεψεις για την επικρατουσα παγκοσμια πολιτικη κατασταση θα προσθεσουμε και τις παρακατω σκεψεις , για να αποτελεσουν ισως την αφετηρια για διευρυνση της συζητησεως για μια κατασταση , που μας αφορα ιδιαιτερα στις σχεσεις μας με την γειτονα -Οθωμανικη πια- Τουρκια.
Ας ξεκινησουμε με την επιβεβαιουμενη προαιωνιως αρχη του δικου μας πανσοφου Ηρακλειτου οτι ” ο πολεμος εστιν παντων πατηρ”, οποτε δικην φυσικου φαινομενου ο πολεμος θα επαναλαμβανεται , πραγμα που καθιερωνει τους απανταχου ειρηνοφιλους ως ουτοπιστες και αυταπατωμενους ,την στιγμη μαλιστα που και οι ιδιοι στην προσωπικη τους ζωη ειναι τα μαλα εριστικοι και ”φιλοπολεμοι”και παντως οχι οπαδοι της αβιαιης βιας – αχιμσα -του Γκαντι ,για να επιβιωσουν .
Η αρχη αυτη του Ηρακλειτου συμπληρωθηκε επι Ρωμαικης Αυτοκρατοριας-παντοκρατοριας με την αρχη ” εαν επιθυμεις την ειρηνην να προετοιμαζεσαι για πολεμο”, που υλοποιειται με την επιτευξη της ισορροπιας του τρομου, που ζησαμε 45 ολοκληρα χρονια μετα τον Β’Π.Π.
Με αυτα ως δεδομενα πως θα συγκρατηθουν οι πληθυσμιακα , οικονομικα και στρατιωτικα Μεγαλες Δυναμεις σε διαρκη ειρηνη , οταν μαλιστα δεν μπορουν να ελεγχουν τα διακοσια τοσα κρατη του Κοσμου , με την πανσερμια των κυβερνησεων τους,- που ανα 4ετιαν εναλλασσονται ,οπου επικρατει η Δημοκρατια με τις ελευθερες πολυκομματικες εκλογες- , η, το χειροτερο οταν εχουν προσωποπαγη δικτατορικα καθεστωτα , τυπου Κουβας, Βορειου Κορεας , Βενεζουελας , Ιραν , των περισσοτερων της Αφρικης και σιγα-σιγα και της Τουρκιας, στον σημερινο παγκοσμιοποιημενο κοσμο , με την ελευθερια κινησεων ανθρωπων, κεφαλαιων και προιοντων;;;.
Στην αρχαιοτητα με τα στοιχειωδη μεσα και οπλα ειχαμε αντιδικιες και πολεμους -η Σπαρτη δεν ανεχθηκε την πρωτοκαθεδρια των Μακεδονων βασιλεων στον ομαιμον , ομοδοξον και ομογλωσσον Ελληνισμο- και θα δεχονταν,η, θα δεχθουν ενταξη στο Διεθνες συστημα οι Ρωσικη αρκουδα και ο Κινεζικος δρακος , οταν γενεες επι γενεων γαλουχηθησαν με επαναστατικες ιδεες κατα παντων των φιλελευθερων ιδεων , καθεστωτων και οικονομιων;;;.
Εδω ”βγαζουν γλωσσα” και οι ολιγιστοι ”επαναστατες” των Αθηνων και θα αυτσυγκρατηθουν οι γιγαντες Ρωσια και Κινα ,με την κομμουνιστικη προιστορια τους;;;.
Εχουν τους Σταλιν και Μαο τους, που ειχαν και πολεμικες επιτυχιες και αυτοι κατα βαθος τους καθοδηγουν, μετα την πληρη εξουδετερωση των σκληρων ανταγωνιστων τους Χιτλερ της Γερμανιας και Χιροχιτο της Ιαπωνιας το 1945 ,που ηταν στις αρχες του προηγουμενου αιωνος ο φοβος και ο τρομος των Ρωσων και των Κινεζων .
Τελος για την Τουρκια και τις διαθεσεις της εναντι ημων των Ελληνων και της Ευρωπης , ας θυμηθουμε το γραπτο του Αμερικανου προξενου στην Οθωμανικη και Κεμαλικη Τουρκια ΧΟΡΤΟΝ .
Απο την στιγμη που η Κωνσταντινουπολη ,-που ηταν για αιωνες μεχρι την πτωση της το 1453 ο προμαχωνας της Ευρωπης εναντι των Ασιατικων ορδων-κατοχυρωθηκε στους Τουρκους θα αρχισουν οι επιθετικοι πολεμοι κατα των Βαλκανικων χωρων και η ειρηνη στην Ευρωπη θα βρισκεται πλεον σε διαρκη κινδυνο,γιατι η τουρκικη φυλη δεν εχει κανενα ενδιαφερον προς τις τεχνες της ειρηνης -ξερει μονο απο πολεμο και κατακτησεις και βδελυσσεται τον χριστιανισμο ,γιαυτο και ”εξαφανισε” τους αυτοχθονες χριστιανους παντος δογματος στην κοιτιδα του Χριστιανισμου και αγιοτοκο Μ.Ασια μεχρι το 1955.
Η Ελλας , που σημερα ταλανιζεται με τα όποια χαμερπη και διχαστικα , αργα,η, γρηγορα θα αποτελεσει την Ιφιγενεια της Δυσεως εναντι σοβαρων ανταλλαγματων της Τουρκιας και προς στις τρεις Μεγαλες Δυναμεις ΗΠΑ ,Ρωσιας και Κινας.
Δυστυχως η Βαλκανικη , με τα εκατομυρια των μουσουλμανων και τις χιλιαδες των μιναρεδων ειναι η ενδοχωρα της Τουρκιας , που δεν ανακοπτεται με καμια Συμφωνια των Πρεσπων στην μικροσκοπικη χωρα των Σκοπιων, που εχει και σοβαρο προβλημα υπογεννητικοτητος των σλαβοχριστιανων και την οικονομια της να ελεγχεται σε μεγαλο βαθμο απο την Τουρκικη .
Απλως εαν γινουν δεκτα τα Σκοπια στο ΝΑΤΟ θα εχει η Τουρκια ,περαν της Αλβανιας-μεγαλης εν καιρω-και τα Σκοπια με βετο σε προσπαθειες αυτοπροστασιας της Ελλαδος μεσα στο ΝΑΤΟ .
Ψιλα γραμματα για τους συγκυβερνωντες κ.κ.Τσιπρα και Καμμενο και φυσικα τον ”μαστορα” κ. Κοτζια , που ακομη ”ψαχνει” επιχειρηματα υπερ της Συμφωνιας απο τα παραπολιτικα και τα κοσμοπολιτικα , με την Βενιζελικη οιηση του 1916 ,που αμφοτεροι παρεσυραν και πατριωτες Ελληνοθοδοξους και δη Μακεδονες και τοτε με το Κινημα της Θεσ/νικης και τωρα ,με την Συμφωνια των Πρεσπων.
Επειδη παντα η ελπιδα πεθαινει τελευταια , ας ελπισουμε -συν ΘΕΩ-σε ευοιωνο μελλον.