Ο Ερντογάν ως σύμβουλος του Τραμπ

του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι κοινό μυστικό πως ο Ερντογάν ήταν που επηρέασε τον Ντόναλντ Τραμπ να πάρει την απόφαση αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων από τη Συρία. Δεν μπορεί να ερμηνευθεί πώς ένας Αμερικανός πρόεδρος, που δεν γνωρίζει τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, παίρνει μια απόφαση μείζονος σημασίας για τα συμφέροντα και την αξιοπιστία της υπερδύναμης χωρίς να συμβουλευθεί τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, που γι’ αυτό υπάρχει, τον υπουργό Άμυνας και τον υπουργό Εξωτερικών.

Και όμως, ο Τραμπ το έκανε, οδηγώντας αναγκαστικά τον υπουργό άμυνας Τζέιμς Μάτις σε παραίτηση.

Ο γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας ρεπουμπλικανός Λίντσεϊ Γκράχαμ χαρακτήρισε ανέντιμη την Αμερική μετά την επίμαχη απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ. Μια απόφαση που προκάλεσε την αντίδραση, εκτός των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, και του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, ακόμη και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου.

Γίνεται προσπάθεια –και στις ΗΠΑ– να ερμηνευθεί η απόφαση Τραμπ, και υπάρχουν δημοσιεύματα που την αποδίδουν σε ρωσικό εκβιασμό. Φαίνεται πως ο Αμερικανός πρόεδρος είναι ευάλωτος στους εκβιασμούς της Μόσχας και βάζει το προσωπικό του συμφέρον πάνω από το συμφέρον της χώρας του. Πρώτα ο Τραμπ. Η Αμερική έπεται όταν διακυβεύεται το συμφέρον του προέδρου της. Προφανώς, τα μηνύματα τα μετέφερε στον Τραμπ ο Τούρκος πρόεδρος.

Η απόφαση έχει πολλές παρενέργειες.

• Πρώτον, καθιστά τις ΗΠΑ αναξιόπιστη δύναμη. Γιατί να εμπιστευτεί κανείς τις ΗΠΑ στις συμμαχίες που προσφέρονται σε διάφορες περιοχές του κόσμου όταν δεν αποκλείεται να τον εγκαταλείψουν με την παραμικρή ευκαιρία; Οι συμμαχίες υποτίθεται ότι συνάπτονται μετά από πολλή σκέψη και έχουν μια διαχρονικότητα που ξεπερνά την παρουσία, στην κυβέρνηση, ενός κόμματος ή ενός προέδρου.
• Δεύτερον, στην περίπτωση της Συρίας, η αποχώρηση των ΗΠΑ αφήνει έκθετους τους συμμάχους τους Κούρδους στη βούληση της Τουρκίας. Οι ΗΠΑ αναμίχθηκαν στη συριακή κρίση (στην ουσία την δημιούργησαν) για να νικηθεί το Ισλαμικό Κράτος – η επιβίωση του οποίου απειλούσε, πρωτίστως, τις ίδιες. Η μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους δεν τελείωσε. Το Ισλαμικό Κράτος υπάρχει στη Συρία, ελέγχει κάποιες περιοχές και σε άλλες επιτίθεται για να τις ανακτήσει. Οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν με τους Κούρδους στην καταπολέμηση των τζιχαντιστών. Από αυτήν τη σύγκρουση οι Κούρδοι είχαν 10.000 νεκρούς. Αφού, υποτίθεται, πέτυχαν το στόχο τους, οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τους συμμάχους τους στη βουλιμία των Τούρκων οι οποίοι απειλούν να τους εξαφανίσουν. Μετά από αυτό, ποιος θα εμπιστευτεί τις ΗΠΑ για συνεργασία μαζί τους;
• Τρίτον, η απόφαση είναι ακατανόητη από την άποψη των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή. Η αμερικανική κυβέρνηση παραδίδει ως δώρο τη Συρία στους Ρώσους, τους Ιρανούς και τους Τούρκους, με σημαντικά επακόλουθα στην ισορροπία δυνάμεων. Αν μπορεί ένας Αμερικανός πρόεδρος να παίρνει αποφάσεις που ευνοούν αποκλειστικά τον ίδιο, ποια είναι η ασφάλεια που μπορεί να νιώθει η διεθνής κοινωνία από τις συμφωνίες που συνάπτει με τις ΗΠΑ;
• Τέταρτον, σε ό,τι μας αφορά, ποια εμπιστοσύνη μπορεί να έχει η Ελλάδα στις διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ είτε σε ό,τι αφορά τον στρατηγικό διάλογο είτε τη συμμετοχή της στις τριμερείς συνεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο; Γιατί να μην εγκαταλείψει τις δεσμεύσεις της η Ουάσινγκτον στην πρώτη ευκαιρία που η Τουρκία της κλείσει το μάτι;
• Πέμπτο και τελευταίο. Φαίνεται ότι για να πετύχεις κάτι δεν πρέπει να είσαι πιστός σύμμαχος, αλλά εκβιαστής. Η Τουρκία δείχνει το δρόμο. Εκβίασε και πέτυχε. Αυτό είναι το συμπέρασμα της αμερικανικής συμπεριφοράς.

Με βάση όλα αυτά, η Αθήνα δεν μπορεί να εμπιστεύεται τις αμερικανικές διαβεβαιώσεις. Είναι καλοδεχούμενες όσο εξυπηρετούν τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, αλλά δεν μπορεί να λαμβάνονται απολύτως υπόψη. Ανά πάσα στιγμή, όπως βεβαιώνει το ρευστό αυτήν τη στιγμή περιβάλλον, ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί να αλλάξει πολιτική «για μια χούφτα δολάρια». Και τότε;

Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ευάγγελος Αποστολάκης προέβη, προχθές, σε μια βαρυσήμαντη δήλωση. Είπε πως η Ελλάδα αγωνίζεται να μη φθάσουν τα πράγματα σε επικίνδυνο σημείο, αλλά αν οι Τούρκοι καταλάβουν μια βραχονησίδα «θα την ισοπεδώσουμε».

Ο ναύαρχος Αποστολάκης είναι προσεκτικός στις δηλώσεις του, και γι’ αυτό τα όσα σχετικά δήλωσε, αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα. Γιατί προέβη στη δήλωση αυτήν; Προφανώς κάτι θα έχει υπόψη του. Αν οι Τούρκοι παγιώσουν τις θέσεις τους στη Συρία, και ιδιαιτέρως αν καθήσουν στο τραπέζι της διανομής των ιματίων της, τότε θα έχουν καταπατήσει τη Συνθήκη της Λοζάνης όσον αφορά τις προβλέψεις της στη Μέση Ανατολή. Ο Ερντογάν ήταν πολλές φορές σαφής σε ό,τι αφορά τη συνθήκη αυτή και στην αναθεώρηση των άρθρων της που αναφέρονται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Προφανώς, κάτι συμβαίνει.

Είπε και κάτι άλλο ο Αρχηγός. Πως αν χρειαστεί να πολεμήσουμε, θα το κάνουμε μόνοι μας. Κανείς δεν πρόκειται να συμπολεμήσει μαζί μας.

Για να μην έχουμε αυταπάτες, είναι μια οδυνηρή αλήθεια. Αλλά την ύστατη αυτή στιγμή οι συμμαχίες και συνεργασίες είναι απαραίτητες. Μπορεί να λειτουργήσουν αποτρεπτικά.

Οι τριμερείς συνεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο εξυπηρετούν τα αμερικανικά συμφέροντα και θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως εναλλακτική λύση στην περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει να απομακρύνεται από τη Δύση. Αλλά με τον Τραμπ στην αμερικανική ηγεσία, τίποτε δεν είναι σίγουρο.

Η Τουρκία έχει διαβρώσει –σε επικίνδυνο βαθμό για την αμερικανική ασφάλεια– τα αμερικανικά κέντρα στην Ουάσινγκτον.

pontos-news.gr