PETER KORZUN | STRATEGIC CULTURE, 06.08.2018 |
[Προϊόν επίπονης και σχολαστικής μελέτης, το πιο κάτω άρθρο σοβαρού στρατηγικού αναλυτή είναι κυριολεκτικά αποκαλυπτικό των όσων αινιγματικών συντελούνται στον άμεσο γειτονικό μας περίγυρο και όσων πυρετωδώς ετοιμάζονται (ή και βυσσοδομούνται) -όλων καθόλου χαρμόσυνων για την χώρα μας. Ο αρθρογράφος παραπέμπει σε εκθέσεις, ανακοινώσεις και εισηγήσεις κρατικών και Ατλαντικών συμμαχικών φορέων και συμβουλευτικών οργανισμών που προανήγγειλαν την σημερινή επιχείρηση συμμόρφωσης της περιοχής σε μιαν αρχιτεκτονική συμπαγούς στρατοπέδου. Τα στοιχεία που επικαλείται ήσαν βέβαια προσιτά και διαθέσιμα στις υπηρεσίες υπουργείων των Εξωτερικών, προς μελέτην και χάραξιν γραμμής πορείας. Αυτά ασφαλώς ισχύουν για χώρες σοβαρές, με κυβερνήσεις, υπουργούς και υπηρεσίες υπό κυρίαρχη την φροντίδα προστασίας της χώρας, των συμφερόντων της και του λαού που υπηρετούν.]
Ανάδειξη: Μιχαήλ Στυλιανού
Το ΝΑΤΟ πιστεύει ότι τα Δυτικά Βαλκάνια είναι μια περιοχή στρατηγικής σπουδαιότητας. Η Διάσκεψη Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις 11 και 12 Ιουλίου εξέφρασε ειδική υποστήριξη για τις ατλαντικές φιλοδοξίες των βαλκανικών χωρών. Η Μακεδονία προσκλήθηκε επίσημα να ενταχτεί στην συμμαχία.
Την παραμονή της διάσκεψης, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ RoseGottemoeller εξέφρασε την υποστήριξή του στην διαδικασία μεταρρύθμισης του Κοσσόβου, περιλαμβανόμενης της συγκρότησης των δικών του τακτικών ενόπλων δυνάμεων. Αυτή η ιδέα απολαμβάνει ισχυρής υποστήριξης στην Ουάσιγκτον, μολονότι με τη δημιουργία δικού του στρατού το Κόσσοβο θα διέπραττε βαριά παραβίαση των ισχυουσών διεθνών συμφωνιών. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με την απόφαση 1244 δηλώνει απερίφραστα ότι εκτός της KFOR (Δύναμης για το Κόσσοβο, εντολοδόχου του ΟΗΕ) και του Σερβικού Στρατού, δεν επιτρέπεται η παρουσία καμιάς άλλης στρατιωτικής δύναμης χωρίς την εντολή του ΟΗΕ.
Και η Συμφωνία της Φλωρεντίας (άρθρο 4 των Συμφωνιών ειρήνης του 1996 στο Νταίητον) τονίζει ότι η σταθερότητα στην περιοχή θα πρέπει να διατηρείται με την βοήθεια της Οργάνωσης Ασφαλείας και Συνεργασίας στην Ευρώπη –Όχι του ΝΑΤΟ. Η συγκρότηση στρατού του Κοσσόβου θα σήμαινε πως μια στρατιωτική δύναμη εγκαθίσταται στην επικράτεια της Σερβίας, που είναι μια από τις συμβαλλόμενες χώρες στην Συμφωνία της Φλωρεντίας.
Το ΝΑΤΟ επέτρεψε ήδη στο Κόσσοβο να έχει την δική του επαγγελματική Δύναμη Ασφάλειας, η οποία πρόκειται να ενταχτεί στο πρόγραμμα Συνεταιρισμός για την Ειρήνη και στην συνέχεια να εξελιχτεί σε κανονικές ένοπλες δυνάμεις στα μέτρα του ΝΑΤΟ.
Αυτή η ιδέα προτείνεται σε μια περίοδο όπου βαθμιαία διαμορφώνεται ένα σχέδιο Μεγάλης Αλβανίας, η οποία θα περιλαμβάνει το Κόσσοβο, τμήματα της Μακεδονίας, όπως το Τέτοβο, η Κοιλάδα Πρέσεβο της Σερβίας και τμήματα του Μαυροβουνίου, όπως η Μαλεσίγια.
Στην επίθεση έχει επίσης περάσει και η Ε. Ε. Η Κροατία εντάχτηκε το 2013. Η Αλβανία, η Μακεδονία, το Μαυροβούνιο, και η Σερβία είναι υποψήφια κράτη. Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη και το Κόσσοβο έχουν υπογράψει συμφωνίες Σταθεροποίησης και Συνεργασίας με την Ε.Ε. Η Βοσνία- Ερζεγοβίνη υπέβαλε επίσημα αίτηση ένταξής το 2916.
Αναπτύσσονται επίσης προσπάθειες μείωσης της ενεργειακής «εξάρτησης» των Βαλκανίων από την Ρωσία, ως στοιχείο της πολιτικής έξωσης της Μόσχας από την περιοχή. Το πρόγραμμα του Δια-Αδριατικού Αγωγού (ΤΑΡ) είναι στο στάδιο της κατασκευής και μελλοντικά θα εκτείνεται από την Κασπία Θάλασσα στην Αλβανία και βορειότερα σε άλλες Δυτικό-Βαλκανικές χώρες -όπως και στην Ιταλία. Το επόμενο βήμα είναι η εγκατάσταση ενός πλωτού τερματικού σταθμού μεταφοράς αμερικανικού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου σε νήσο της Κροατίας, που θα καταστήσει τις χώρες της περιοχής πελάτες αμερικανικής ενέργειας, μεταφερόμενης διά θαλάσσης, πολύ ακριβότερης από το ρωσικό αέριο πού φέρνει ο αγωγός. Το πρόγραμμα του πλωτού σταθμού μεταφοράς αμερικανικού υγραερίου στην κροατική νήσο Κρκ προβλέπει τον εφοδιασμό της Σλοβενίας, Ουγγαρίας, Βοσνίας και Σερβίας.
Η Ανακοίνωση ΝΑΤΟ-Ε.Ε. για την εφαρμογή της Κοινής Διακήρυξης (Statement on theImplementation of the Joint Declaration) προβλέπει την στενή συνεργασία μεταξύ των δύο συγκροτημάτων, η οποία θα ενισχύσει την Δυτική επιρροή στην περιοχή. Σε αυτό η Ρωσία αντιτίθεται. Απορρίπτει την λογική (rejects the wisdom )* μιας προσέγγισης που βλέπει την περιοχή ως πεδίο μάχης μεταξύ Δύσης και Ρωσίας (η οποία υποτίθεται πως συναγωνίζεται για επιρροή), αναγκάζοντας τα έθνη της περιοχής να διαλέξουν με ποιον θα πάνε .Η αλήθεια είναι πως δεν είναι υποχρεωμένα να διαλέξουν. Για παράδειγμα, η Σερβία μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικά οφέλη, αναπτύσσοντας συμπληρωματικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση και με την υπό ρωσική ηγεσία Ευρασιατική ΄Ενωση (EAEU.)
Η έκθεση του Ατλαντικού Συμβουλίου ( report ) , με τίτλο «Βαλκάνια Εμπρός: Μια Νέα Αμερικανική Στρατηγική για την Περιοχή», που εκδόθηκε στα τέλη του 2017, προκάλεσε μεγάλη προσοχή. Καλεί την Δύση να διπλασιάσει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιρροής στην περιοχή, με μέσα που περιλαμβάνουν την μόνιμη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στα Βαλκάνια, η οποία «θα προσδέσει σταθερά την αμερικανική ικανότητα ελέγχου των εξελίξεων». Το «Στρατόπεδο Χαλύβδινος Δεσμός» (.” Camp Bondsteel») , το οποίο συγκροτήθηκε σε σερβικό έδαφος, χωρίς να ερωτηθεί η κυβέρνηση της χώρας, δεν είναι αρκετό. Αυτή την άποψη διατυπώνει η αμερικανική συμβουλευτική Οργάνωση ΄Ιδρυμα της Κληρονομιάς (Heritage Foundation) και προσφέρει συμβουλευτικές οδηγίες για την εντατικοποίηση των αμερικανικών διπλωματικών, οικονομικών και στρατιωτικών προσπαθειών για να θέσουν την Ρωσία εκτός (Βαλκανίων) και να φέρουν τις ΗΠΑ Εντός. Οι «δεξαμενές σκέψης», από την Εθνική Πολιτική Αμερικανικής Εξωτερικής Πολιτικής και το Ινστιτούτο Ανατολής-Δύσης συντονίστηκαν στην ίδια γραμμή με την κοινή έκθεσή τους «Καιρός για Δράση στα Δυτικά Βαλκάνια» (“Time for Action in the Western Balkans,”)που δημοσιεύτηκε τον Μάιο.
Οι συστάσεις των «δεξαμενών σκέψεις» ακολουθούνται από προτάσεις κυβερνήσεων. Να και το τελευταίο παράδειγμα: Στις 4 Αυγούστου, ο Αλβανός πρωθυπουργός ΄Εντι Ράμα ανακοίνωσε ότι το ΝΑΤΟ αποφάσισε να εγκαταστήσει την πρώτη αεροπορική βάση του στα Δυτικά Βαλκάνια ( first air base) πλησίον του Δήμου Κούτσοβε, στην νότιο-κεντρική Αλβανία. Τα έργα κατασκευής θα αρχίσουν εντός του χρόνου. Η νέα βάση θα χρησιμεύσει για αεροπορικό εφοδιασμό, οργανωτική υποστήριξη, αεροπορικές περιπολίες και εκπαίδευση. Η βάση θα χρησιμοποιείται επίσης από τις αλβανικές αεροπορικές δυνάμεις. Η αμερικανική βάση «Χαλύβδινος Δεσμός» στο Κόσσοβο χρησιμοποιείται από την Νατοϊκή Δύναμη για το Κόσσοβο αλλά στερείται διαδρόμου προσγείωσης αεροπλάνων.
Στις 2 Αυγούστου ο Πρόεδρος του Κοσσόβου Χασίμ Θάτσι δήλωσε σε συνέντευξη στη αλβανική εκπομπή της Φωνής της Αμερικής: « Τα σύνορα του Κοσσόβου με την Σερβία πρέπει να επανακαθοριστούν, ή να διορθωθούν.» Ότι και να εννοούσε, καμιά αναφορά δεν έγινε σε συγκατάθεση της Σερβίας η σε διαδικασίες έγκρισης των Ηνωμένων Εθνών. Ο κ Θάτσι αισθάνεται άνετος να κάνει τέτοιες δηλώσεις επειδή νοιώθει πίσω του την αμέριστη υποστήριξη της Δύσης.
Στο μεταξύ αυξάνονται οι εντάσεις στο Βόρειο Κόσσοβο, μετά την εκπνοή στις 4 Αυγούστου της προθεσμίας για την καθιέρωση Δημαρχιών Σερβικής Πλειοψηφίας στο Κόσσοβο, με εξουσίες περιορισμένης αυτονομίας. Η επαρχιακή διοίκηση του Κοσσόβου δεν τήρησε τις υποσχέσεις της. Αυτό το μέτρο ήταν αναγκαίο για την τήρηση της Συμφωνίας των Βρυξελών του 2013, που επιτεύχθηκε υπό την διαιτησία της Ε.Ε. για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου.
Οι Σέρβοι του Κοσσόβου δηλώνουν πως θα κηρύξουν αυτονομία, εάν οι κυβερνώντες το Κόσσοβο δεν παρουσιάσουν ένα σχέδιο καθεστώτος για την κοινότητα των Σερβικών δήμων. Αυτή η συμφωνία ( agreement) προβλέπει την συγχώνευση των τεσσάρων σερβικών δήμων του βορρά ( Βόρεια Μιτρόβιτσα, Ζβέκαν, Ζούμπιν Πότοκ και Λεπόσαβιτς), που υπόκεινται στους νόμους του Κοσσόβου. Αυτός ο αστικός τομέας θα είχε εξουσίες στην οικονομική ανάπτυξη, την εκπαίδευση, την ιατρική περίθαλψη και τον αστικό σχεδιασμό.
Στις 4 Αυγούστου, ο Κοσσοβάρος πρωθυπουργός Ραμούς Χαραντινάϊ προειδοποίησε τους Σέρβους του βόρειου τμήματος της επαρχίας ότι η ενδεχόμενη «απόπειρα να κηρύξουν αυτονομία» θα αντιμετωπιστεί, προφανώς εννοώντας την χρήση βίας. Ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς υποσχέθηκε δράση (vowed action) για την προστασία των συμπατριωτών του που ζουν στο Κόσσοβο. Η Στρατιωτική Δύναμη για το Κόσσοβο KFORβρίσκεται σε κατάσταση ετοιμότητας, επειδή το ΝΑΤΟ αμέλησε να εμποδίσει μια σύγκρουση Κοσσόβου-Σερβίας.
Η KFOR μπήκε στο Κόσσοβο το 1999. Η αλβανική κυβέρνηση της σερβικής επαρχίας εξαρτάται πλήρως από την Δύση. Όπως πειστικά αποδεικνύουν τα πρόσφατα γεγονότα, όλα αυτά τα χρόνια δεν έγινε τίποτα για την λύση των προβλημάτων της Σερβικής μειονότητας, ή έστω για την προσέγγιση λύσης τους. Οι εθνικές διαιρέσεις στην Μακεδονία και στο Μαυροβούνιο μένουν ανεπίλυτες. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη παραμένει μια χώρα διαιρεμένη, στο χείλος μιας ένοπλης σύρραξης. Τα Δυτικά Βαλκάνια δεν έγιναν ένα δεύτερο ΧογκΚόγκ ή Σιγκαπούρη, ακόμη και όταν ορισμένες από τις χώρες αυτές εντάχτηκαν στην Ε.Ε. Ούτε οι εθνικές, ούτε οι θρησκευτικές διαιρέσεις αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία, μετά την ένταξη αρκετών βαλκανικών χωρών στο ΝΑΤΟ. Εάν υπάρχει κάποια εξωτερική απειλή για την ασφάλεια αυτών των χωρών, αυτή προέρχεται από την Βόρειο-Ατλαντική Συμμαχία, η οποία απέδειξε πως είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει την βία για να επιτύχει τους σκοπούς της στην περιοχή.
Μια αεροπορική βάση του ΝΑΤΟ στην Αλβανία ασφαλώς δεν πρόκειται να κάνει καλύτερη ή ασφαλέστερη τη ζωή των απλών ανθρώπων που ζουν στα Δυτικά Βαλκάνια. Αλλά ασφαλώς θα φέρει πιο κοντά στην πραγματοποίηση το σχέδιο μιας Μεγαλύτερης Αλβανίας.
Σημειώσεις:
1.-Φράσεις με κόκκινα στοιχεία, εντός παρενθέσεων υποδεικνύουν δυνατότητα πρόσβασης στο σχετικό επίσημο κείμενο ή πηγή.
2.-Η επισήμανση με αστερίσκο* οδηγεί σε σχετική ομιλία του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου.
