«Ο,τι μαθαίνει ο σκύλος, δεν το ξεμαθαίνει»

Του Αλκη Καλλιαντζίδη Οικονομολόγου  [email protected]  www.kalkis.eu

Αυτό λέει μεταφορικά μια θυμόσοφη ποντιακή ρήση για να δείξει ότι οι κακές συνήθειες μας δεν εγκαταλείπονται : «ο σκύλον ντο μαθάν κι απομαθάν». Εν προκειμένω η φράση αφορά τον Recep Tayyip Erdogan και την δήθεν άρση του καθεστώτος «έκτακτης ανάγκης», στη μια η ώρα της 18^ης προς 19^η Ιουλίου, που ίσχυε στην Τουρκία εξαιτίας του αποτυχόντος εκεί πραξικοπήματος, όπως μετέδωσε το τουρκικό κρατικό πρακτορείο Anadolu.

Τυπικά η Τουρκία ήρε πράγματι  την Πέμπτη την κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» που ισχύει για δύο χρόνια στη χώρα. Αυτό το έκτακτο καθεστώς επέτρεψε στην κυβέρνηση Ερντογάν να εκτελέσει εκτεταμένες εκκαθαρίσεις μετά από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα. Το εν λόγω έκτακτο καθεστώς επέκτεινε σημαντικά τις ήδη τεράστιες εξουσίες του προέδρου και των δυνάμεων ασφαλείας, τέθηκε δε σε εφαρμογή στις 20 Ιουλίου 2016. Δηλαδή λίγες ημέρες μετά από μια αιματηρή προσπάθεια πραξικοπήματος που έπληξε την Τουρκία τη νύχτα της 15ης προς 16η  του ίδιου μήνα. Κάτω από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, οι τουρκικές αρχές διεξήγαγαν για 2 χρόνια ένα αμείλικτο κυνήγι των πραξικοπηματιών και των θεωρούμενων συμπαθούντων τους, αλλά και των αντιφρονούντων φιλοκούρδων που κατηγορούνται για «τρομοκρατία», των αντιπολιτευόμενων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των ΜΚΟ. Ενεργοποιημένη για αρχική περίοδο 3 μηνών, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επεκτάθηκε 7 φορές και η τελευταία παράταση έληξε την περασμένη Πέμπτη το βράδυ. Η κυβέρνηση είχε δηλώσει ότι δεν θα υπάρξει νέα παράταση.

Στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης διετούς διάρκειας, η Τουρκία γνώρισε μια «ριζική μεταμόρφωση», κυρίως με την «φίμωση των κριτικών φωνών», όπως κατήγγειλε  η Διεθνής Αμνηστία σε ένα δελτίο τύπου της. Η άρση αυτού του έκτακτου καθεστώτος είναι «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», λέει η ΜΚΟ, η οποία ωστόσο επιμένει στην ανάγκη «αποκατάστασης του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας της κοινωνίας των πολιτών να ευδοκιμήσει πάλι και της διάλυσης του κλίματος φοβίας».

Ατελείωτες εκκαθαρίσεις

Αυτός ο δικτατορικός μηχανισμός επέτρεψε στον Ερντογάν να εκδώσει για δύο χρόνια διατάγματα που έχουν αλλάξει βαθιά την τουρκική νομοθεσία. Και σύμφωνα με τους όρους της συνταγματικής μεταρρύθμισης, ο πρόεδρος της Τουρκίας θα διατηρήσει αυτό το προνόμιο.

Για τα τελευταία δύο χρόνια, η Τουρκία έζησε αδιάλειπτες εκκαθαρίσεις που οδήγησαν στη φυλάκιση περίπου 80.000 άτομα, ύποπτα για διασυνδέσεις με το πραξικόπημα ή την «τρομοκρατία». Περισσότεροι από 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι έχουν απολυθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα. Μεταξύ των 34 νομοθετικών διαταγμάτων που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης βρίσκεται  και η εφαρμογή της ενιαίας στολής για άτομα φυλακισμένα σε σχέση με το πραξικόπημα – ένα μέτρο που δεν είχε εφαρμοστεί μέχρι σήμερα – ή η δικαστική ασυλία για τους πολίτες που συγκρούστηκαν με τους πραξικοπηματίες, όπως μετέδωσε χθες το γαλλικό ειδησεογραφικό κανάλι France24.

Η «άρση» της κατάστασης έκτακτης ανάγκης έρχεται τη στιγμή που ένα νομοσχέδιο, προωθούμενο από το κόμμα του Ερντογάν, εισάχθηκε στο τουρκικό Κοινοβούλιο αυτή την εβδομάδα. Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, το κείμενο του νομοσχεδίου επιτρέπει στις τουρκικές αρχές να συνεχίσουν, για τα επόμενα 3 χρόνια, να απομακρύνουν κάθε υπάλληλο που συνδέεται με μια «τρομοκρατική οργάνωση». Το κείμενο του εν λόγω νομοσχεδίου το  συμβουλεύτηκε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων Agence France-Presse (AFP), και διαπίστωσε ότι περιέχει διάφορα μέτρα εμπνευσμένα από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως :  η επέκταση των αρμοδιοτήτων των επαρχιακών διοικητών, οι οποίοι θα μπορούσαν να περιορίσουν την κυκλοφορία ορισμένων ατόμων ή να απαγορεύσουν την πρόσβασή τους σε ορισμένες περιοχές, όπως αναφέρουν στην ηλεκτρονική τους έκδοση στις 19-07-2018 ο Le Monde.fr μαζί με το AFP. Επιπλέον, οι διοικητικοί υπάλληλοι του Ερντογάν που διορίστηκαν κατά την περίοδο κατάστασης έκτακτης ανάγκης, επικεφαλής επιχειρήσεων, ύποπτων για διασυνδέσεις με μια «τρομοκρατική οργάνωση», θα μπορούν να παραμείνουν στη θέση τους για άλλα 3 χρόνια.

Άλλα μέτρα ;

Οι διαδηλώσεις και οι συγκεντρώσεις θα απαγορεύονται μετά το ηλιοβασίλεμα, εκτός κι αν έχουν  ειδική άδεια. Οι τοπικές αρχές θα μπορούν να περιορίζουν την πρόσβαση σε ορισμένες περιοχές και η προφυλάκιση θα μπορεί να διαρκεί έως και 12 ημέρες, ανάλογα με τη φύση του εγκλήματος.

«Διαιώνιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης»

Οι Τούρκοι ηγέτες επέμειναν στην ανάγκη, σύμφωνα με τους ίδιους, να δημιουργήσουν ένα νομοθετικό πλαίσιο για να συνεχίσουν να «καταπολεμούν αποτελεσματικά» τις «τρομοκρατικές ομάδες». Το νομοσχέδιο συζητείται  στο τουρκικό Κοινοβούλιο τις προσεχείς ημέρες. Αλλά η αντιπολίτευση του Ερντογάν αντιτίθεται ήδη  στο εν λόγω νομοσχέδιο. Το κύριο αντιπολιτευόμενο τον Ερντογάν κόμμα, το Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι επιθυμεί να «διαιωνίσει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης» με μέτρα «αντίθετα προς το Σύνταγμα». «Με αυτό το νομοσχέδιο, με τα μέτρα που περιλαμβάνει, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν θα παραταθεί κατά τρεις μήνες, αλλά κατά 3 χρόνια», δήλωσε τη Δευτέρα ο Ozgür Ozel, αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του CHP. Η Άγκυρα αναφέρει ότι τέτοια μέτρα είναι απαραίτητα για να μην αποδυναμωθεί ο αγώνας κατά της «τρομοκρατίας» μετά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ibrahim Kalin, δήλωσε επίσης πρόσφατα ότι θα μπορούσε να επανέλθει η κατάσταση αυτή σε περίπτωση «πραγματικά εξαιρετικής κατάστασης», σύμφωνα με την παραπάνω ίδια δημοσιογραφική πηγή.

Ιδού λοιπόν γιατί ισχύει η παραπάνω ποντιακή ρήση στη δημοκρατία γιαλαντζί του Ερντογάν.