του Γιώργου Μουρουζίδη, ταξιάρχου ε.α.
Η τελική φάση της μικτής άσκησης « Έφεσος -2018», η οποία ξεκίνησε εχθές 7 Μαϊ και θα ολοκληρωθεί 11 Μαϊ, στην περιοχή Serefihisar της Σμύρνης, αποτελεί την πρώτη σοβαρή αξιολόγηση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ), μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος του μεγάλου ενδιαφέροντος, τόσο της τουρκικής ηγεσίας, όσο και των ξένων παρατηρητών, των στρατιωτικών ακολούθων και των διεθνών ΜΜΕ. Σημειώνεται ότι την αντίστοιχη « Έφεσος -2016», η οποία πραγματοποιήθηκε δύο μήνες πριν την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, την είχαν παρακολουθήσει 255 εκπρόσωποι από 79 χώρες.
Το σενάριο της « Έφεσος -2018» προβλέπει, κατάληψη παραθαλάσσιας περιοχής με συνδυασμένη ενέργεια αποβατικών και αεροκίνητων δυνάμεων, αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις διάσωσης και ανθρωπιστικής βοήθειας προσφύγων, ενώ αναμένεται να επιβεβαιωθεί μέρος του σεναρίου, σύμφωνα με το οποίο, η φανταστική χώρα που δέχεται την επίθεση προσφεύγει άμεσα στον ΟΗΕ (συμπεριλαμβανόταν στην « Έφεσος -2016»).
Τα σχέδια αυτά είναι προφανές ότι αφορούν την Ελλάδα, αφού η Τουρκία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με άλλη χώρα, απέναντι στην οποία έχει εκδηλώσει επιθετικές διαθέσεις.
Στην άσκηση συμμετέχουν στρατιωτικές μονάδες ή στοιχεία από το Αζερμπαϊτζάν, το Μπαχρέϊν, το Μπαγκλαντές, την Βοσνία- Ερζεγοβίνη, την Γεωργία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αμερική, την Ιταλία, το Κατάρ, το Καζακστάν, το Κόσσοβο, την Ουγγαρία, τα Σκόπια, την Μογγολία, το Ουζμπεκιστάν, το Πακιστάν, την Ρουμανία και την Σαουδική Αραβία.
Επίσης συμμετέχουν πολλοί πολιτικοί φορείς και διάφορες εταιρείες που εξειδικεύονται σε συναφείς στρατιωτικούς τομείς όπως της κυβερνοασφάλειας , της πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών, κ.ά.
Στην άσκηση δεν συμμετέχουν τρείς κύριες Νατοϊκές δυνάμεις, η Γερμανία, η Γαλλία και η Πολωνία.
Το σενάριο της « Έφεσος -2018» είναι απλούστερο από το αντίστοιχο της « Έφεσος -2016» και ο αριθμός των μέσων που θα συγκεντρωθούν και θα χρησιμοποιηθούν ανάλογα μικρότερος, λόγω : α) Της ανάπτυξης σημαντικών δυνάμεων των ΤΕΔ στην Συρία, β) Της οικονομικής κατάστασης στην Τουρκία, γ) Της ανησυχίας για τις αντιδράσεις των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, και δ) των μαζικών εκκαθαρίσεων επιτελικών αξκών (1400 από 1800), καθώς επίσης πολλών πιλότων Α/Φ και Ε/Π.
Η ηγεσία του Τουρκικού Στρατού θα επιχειρήσει να αποδείξει, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στους διεθνείς παρατηρητές ότι εξακολουθεί να διαθέτει έναν ισχυρό και καλά εκπαιδευμένο στρατό, στηριζόμενο σε μεγάλο ποσοστό στα οπλικά συστήματα που κατασκευάζονται από την εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
Η τουρκική κυβέρνηση δίνει μεγάλη διάσταση στην άσκηση, προκειμένου να επηρεάσει τους διεθνείς παρατηρητές και τα διεθνή ΜΜΕ, για την νομιμοποίηση των επεκτατικών της διεκδικήσεων στο Αιγαίο. Με το δεδομένο αυτό έχει ενδιαφέρον να δούμε τις αντιδράσεις των διεθνών παρατηρητών, αν θα ανεχθούν δηλαδή την τακτική του γκριζαρίσματος, στην οποία επιμένει η Τουρκία ή θα υπερασπιστούν το διεθνές δίκαιο στην θάλασσα και τον αέρα.
Η Άσκηση « Έφεσος -2018» αποτελεί επίσης μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία, για την τουρκική πολεμική βιομηχανία να παρουσιάσει την πρόοδο την οποία σημείωσε τις τελευταίες δεκαετίες. Ουσιαστικά αποτελεί πέραν των προαναφερόμενων και μια ανοικτή έκθεση πολεμικού υλικού στο πεδίο των ασκήσεων, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η τουρκική κυβέρνηση επιθυμεί να ενισχύσει περαιτέρω τις εξαγωγές της. Συνολικά 35 τουρκικές εταιρείες θα εκθέσουν παράλληλα με την διεξαγωγή της άσκησης τα προϊόντα τους, ορισμένα από τα οποία για πρώτη φορά όπως το θωρακισμένο όχημα Cobra II της Otokar.
Στο σημείο αυτό αξίζει να δούμε λίγο την εξέλιξη της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας.
Το 1985 νομοθετείται η τουρκική Υπογραμματεία Αμυντικών Βιομηχανιών (SSM) υπό το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, η οποία χρηματοδοτείται παγίως με το 10 % του φόρου των τσιγάρων και των ποτών και με το 5% του φόρου των εταιρειών και των φυσικών προσώπων. Την τελευταία δεκαπενταετία που το κόμμα του Ερτογκάν βρίσκεται στην εξουσία, έχουν επενδυθεί περισσότερα από 60 δις δολάρια στην ανάπτυξη της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας. Η παραγωγική ικανότητα των εταιρειών πολεμικού υλικού ξεπερνά τα 6 δις δολάρια ετησίως. Οι εξαγωγές κυμαίνονται περί τα 2 δις δολάρια σε ετήσια βάση.
Το 2017 με προεδρικό διάταγμα ο Ερτογκάν έθεσε την SSM υπό τον άμεσο έλεγχο του.
Η στρατηγική που ακολουθήθηκε από την SSM για την ανάπτυξη των κρατικών εταιρειών παραγωγής, επισκευής ή εκσυγχρονισμού πολεμικού υλικού, πέραν της κρατικής χρηματοδότησης στηρίχθηκε, στην εντατικοποίηση της συστηματικής έρευνας , στην εισαγωγή, αφομοίωση και ενσωμάτωση ξένων τεχνολογιών, στην συνεργασία με τα Τουρκικά Πανεπιστήμια αλλά και με τις λοιπές εκφάνσεις της επιχειρηματικής εξωστρέφειας του Τουρκικού παραγωγικού ιστού, στην διαρκή αναζήτηση και δημιουργία κοινοπραξιών και συμπαραγωγών, και τέλος στην εργασιακή πειθαρχίας του προσωπικού.
Mεγάλες πολεμικές βιομηχανίες είναι οι, ASESLAN, TAI, BITES και η ROKETSAN, οι οποίες και συγκαταλέγονται μεταξύ των 100 πρώτων αμυντικών βιομηχανιών παγκοσμίως.
Ορισμένα από τα οπλικά συστήματα που κατασκευάζονται ή πρόκειται να ολοκληρωθούν από τις τουρκικές πολεμικές βιομηχανίες είναι: επιθετικά ελικόπτερα ATAK 129, Μη Επανδρωμένα Αεροπορικά Συστήματα (UAVs) BAYRAKTAR, της εταιρείας Baykar του γαμπρού του Ερτογκάν, πολεμικά πλοία MİLGEM, αντιαεροπορικοί πύραυλοι HİSAR, Μini drone τροχοφόρα, έξυπνες βόμβες, άρμα Altay, κ.ά.
Η ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας και της ενίσχυσης της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας, αποτέλεσαν στρατηγική επιλογή, προκειμένου να καταστεί περιφερειακή δύναμη.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί και η αύξηση των δαπανών των ΤΕΔ όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα.
Κάθε σύγκριση με τα δικά μας αμυντικά προγράμματα και τις σκόπιμες ψυχολογικές υπερβολές των Τούρκων, επιβάλει στην Ελλάδα την υποχρέωση για την ανάπτυξη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
