Του Αλκη Καλλιαντζίδη Οικονομολόγου [email protected] www.kalkis.eu
Στο άρθρο μου στις Ανιχνεύσεις στις 13-09-2017, αναφορικά με την 1η αντικυβερνητική διαδήλωση που διοργάνωσε πρωταγωνιστικά η φιλοκομμουνιστική συνδικαλιστική οργάνωση CGT, φάνηκε ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ του ΚΚ Γαλλίας και του νεόδμητου κόμματος «Ανυπότακτη Γαλλία» του Jean-Luc Mélenchon https://www.anixneuseis.gr/?p=174887. Ήδη διενεργήθηκαν άλλες δυο διαδηλώσεις, μια στις 21 πάλι από την CGT
(που ήταν μικρότερη από την 1η ) και η δεύτερη στις 23 Σεπτεμβρίου από το κόμμα του Mélenchon που πρέπει να ήταν ικανοποιητική, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Hervé Gattegno της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας Le journal de dimanche 24-09-2017. Όμως το ερώτημα που θέτει ο δημοσιογράφος είναι αν μπορεί να αλλάξει κάτι ; «Ακόμα και οι χθεσινοί διαδηλωτές μιλούσαν ήδη για άλλους αγώνες, εναντίον των νέων μεταρρυθμίσεων που έχει ήδη εξαγγείλει η κυβέρνηση, π.χ για την επαγγελματική κατάρτιση, την ασφάλιση της ανεργίας και τη στέγαση». Θέματα που δεν έχουν σχέση πλέον με τα Διατάγματα στον κώδικα εργασίας τα οποία ο Μακρόν, έσπευσε να τα υπογράψει την παραμονή της διαδήλωσης της «Ανυπότακτης Γαλλίας». Και επειδή ο Μακρόν έχει τεράστια πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, δεν υπάρχει καμία αγωνία για την επικύρωση των Διαταγμάτων τα οποία ήδη δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα της κυβερνήσεως.
Βέβαια είναι αλήθεια ότι υπάρχουν εντάσεις, διαμαρτυρίες, ακόμη και θυμός, σίγουρα. Για αυτό και υπήρχε κόσμος στη διαδήλωση χθες. Αλλά όλοι συνειδητοποιούν ότι αυτό δεν θα είναι αρκετό. Η μεταρρύθμιση δρομολογήθηκε. Αυτό είναι μια πραγματικότητα την οποία ακόμα και οι Ανυπότακτοι θα τη συνηθίσουν.
Ο Jean-Luc Mélenchon αντιμετώπισε τρεις προκλήσεις :
@ στο κοινωνικό μέτωπο. Όφειλε να δείξει ότι ήταν σε θέση να κινητοποιήσει περισσότερο κόσμο από τη συνδικαλιστική οργάνωση CGT. Το πέτυχε, έστω κι αν έβαλε 150 πούλμαν μεταφερόμενων διαδηλωτών. Αυτό αποδεικνύει ότι η ορμή είναι από τη δική του πλευρά. Όχι από την πλευρά της CGT.
@ μέσα στην αντιπολίτευση: εδώ τα πράγματα ήταν πάρα πολύ εύκολα, αφού το Εθνικό Μέτωπο και η δεξιά των Ρεπουμπλικάνων είναι εντελώς άφωνοι για το ζήτημα του εργατικού δικαίου . Έτσι, ναι, ο Jean-Luc Mélenchon καπέλωσε την αντιπολίτευση του Μακρόν με μόνο 17 έδρες στην Εθνοσυνέλευση.
@ η τρίτη πρόκληση είναι αυτή που απεύθυνε ο Mélenchon στον Macron. Ήθελε να αποδείξει ότι η εξουσία μπορεί να παγιδευτεί στο πεζοδρόμιο. Είναι αυτός όμως που βρίσκεται προς το παρόν στο αδιέξοδο του δρόμου. Για αυτό και εξήγγειλε ήδη την προσεχή διαδήλωση στα Ηλύσια Πεδία με 1.000.000 διαδηλωτές! Είπε στην ομιλία του χθες ότι «η μάχη μόλις αρχίζει». Έτσι θα υπάρξουν και άλλοι γύροι …
Ο Mélenchon έκανε ένα ωραίο λογοπαίγνιο προς τον Μακρον : «Μας εμποδίζετε να ονειρευτούμε, έτσι κι εμείς θα σας εμποδίσουμε να κοιμηθείτε», καλώντας τους οπαδούς του να κατέβουν στους δρόμους με τις «κατσαρόλες». Αλλά μάλλον υπερεκτιμά τις δυνάμεις του. Με τους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς που έχει επιτύχει ο Μακρόν δεν δυσκολεύεται να κοιμηθεί. Και δείχνει προφανώς αποφασισμένος να προχωρήσει περισσότερο. Και αν ένας Πρόεδρος μπορεί να κοιμάται ενώ προχωρεί, είναι ίσως διότι υπάρχουν στην πολιτική αρετές και κατά την υπνοβασία!
«Οι επαναλαμβανόμενες εκκλήσεις για διαδηλώσεις, η άρνηση συμμαχίας με οποιονδήποτε από την αριστερά … Οι μέθοδοι και η ρητορική του Jean-Luc Mélenchon θυμίζουν εκείνες του Λένιν, σύμφωνα με την ανάλυση του Jean-Christophe Buisson». Για αυτόν, «η ανάληψη της εξουσίας από τους Μπολσεβίκους στοιχειώνει και εμπνέει τον ηγέτη των Ανυπότακτων», σύμφωνα με τη σχετική συζήτηση που είχε μαζί του στις 22-09-2017 ο δημοσιογράφος Vincent Tremolet de Villers της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας Le Figaro. Ο Jean Christophe Buisson είναι συγγραφέας και αναπληρωτής διευθυντής του περιοδικού Figaro. Το τελευταίο του βιβλίο, «1917, το έτος που άλλαξε τον 
κόσμο», δημοσιεύθηκε από τις εκδόσεις Perrin. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το κίνημα που οδήγησε ο Λένιν εκείνο το έτος θα μπορούσε να εμπνεύσει τον Jean-Luc Mélenchon. Υπάρχουν αντιστοιχίες;
Τροτσκιστής ακτιβιστής στα νεότερα χρόνια του, ο Jean-Luc Mélenchon παίζει στα δάχτυλα τις λεπτομέρειες της ρωσικής επανάστασης του 1917. Δεν είναι πιστευτό ότι δεν φαντασιώνεται, αυτήν τη περίοδο που εορτάζεται ως η εκατονταετηρίδα της επανάστασης (κατά άλλους του πραξικοπήματος του καθεστώτος) των Μπολσεβίκων, τον τρόπο με τον οποίο ο Λένιν κατάφερε να καταλάβει την εξουσία.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 1917, στη Ρωσία γεννήθηκε ένα μεγάλο κίνημα του «παρτεδρομισμού» (dégasisme) : κόπωση από τον πόλεμο και εξέγερση ενάντια σε μια εξουσία συχνά ανίκανη και βάναυση (η χώρα αριθμεί περίπου ένα εκατομμύριο φυγόστρατους, «ανυπότακτους», αρνούμενους να συνεχίσουν να υπηρετήσουν κάτω από τις αυτοκρατορικές σημαίες), απόρριψη ενός αυταρχικού πολιτικού συστήματος προς το τέλος του, επιθυμία για πραγματική αλλαγή, ειδικά στην ύπαιθρο όπου επικρατεί μια οιονεί φεουδαρχική οργάνωση κ.ο.κ. Αυτό το κίνημα αποκρυσταλλώθηκε τον Φεβρουάριο-Μάρτιο του 1917 με δημοφιλείς διαδηλώσεις που οδήγησαν στην ανατροπή της ρωσικής μοναρχίας. Επιτυγχάνει μια προσωρινή κυβέρνηση που διατηρεί την επανάσταση, η γη αναδιανέμεται, οργανώνεται μια τεράστια χαλάρωση των θεσμών, η Ρωσία διατηρεί τις παραδοσιακές στρατιωτικές συμμαχίες της συνεχίζοντας να πολεμά ενάντια στις κεντρικές αυτοκρατορίες παράλληλα με τους συμμάχους, κ.λπ. Η επανάσταση με μικρά βήματα, κατά κάποιο τρόπο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τι έπραξε ο Λένιν, του οποίου όλα τα γραπτά δείχνουν ότι είχε εμμονή με τη φιγούρα του Ροβεσπιέρου και είχε πειστεί ότι μόνο με μια ακραία βία μπορεί να γεννήσει έναν νέο κόσμο; Ανέλαβε ως πρώτος αντίπαλος της ρεφορμιστικής εξουσίας, υποστηρίζοντας μια πραγματική επανάσταση, θεωρώντας ότι το καθεστώς κατά τη διαδικασία της εγκατάστασής του δεν πάει αρκετά μακριά στις αλλαγές. Μέσα από τα σοβιέτ των στρατιωτών, των εργατών και των αγροτών που εκλέχθηκαν την άνοιξη, οι ηγέτες των μπολσεβίκων, αν και μειοψηφία στη χώρα (είχαν μόνο μερικές χιλιάδες υποστηρικτές), παρενοχλούν την κυβέρνηση και καπελώνουν τις κοινωνικές δυσαρέσκειες που αναδύονται στη χώρα. Αυτό πάει να κάνει κατά κάποιο τρόπο ο Jean-Luc Mélenchon στη Γαλλία το καλοκαίρι του 2017, λέει ο Jean-Christophe Buisson …
Η ρητορική της «Ανυπότακτης Γαλλίας» θυμίζει εκείνην του 1917 στη Ρωσία;
Η βίαιη ορολογία, την οποία περιγράφει λεπτομερώς ο Stéphane Courtois στην βιογραφία του Λένιν, «εφευρέτη του ολοκληρωτισμού», είναι γνωστή. Συνοψίζεται σε μερικές ιδέες που ακούγονται εξοικειωμένες με τα αυτιά μας. Είναι καιρός για τον λαό, είπε, να «σαρώσει» όλη τη Ρωσία για να τερματίσει την αστική προσωρινή κυβέρνηση. Ο στόχος είναι να «κατακτήσει την εξουσία» – με τη βία, αν είναι απαραίτητο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η δημοκρατική νομιμότητα που γεννήθηκε από την επανάσταση του Φεβρουαρίου-Μαρτίου 
1917 πρέπει να δώσει τη θέση της στο πεζοδρόμιο, που εκδηλώνεται καθημερινά με διαδηλώσεις τις οποίες ενθαρρύνουν οι μπολσεβίκοι ενάντια στην πείνα, τον πόλεμο, τις κοινωνικές ανισότητες, κ.λπ. Σύμφωνα με τον Λένιν, υπήρξε ένα είδος δήμευσης της επανάστασης που δεν τήρησε τις κοινωνικές της υποσχέσεις. Ένα «Κοινωνικό Πραξικόπημα» (για coup d’Etat social μιλάει και ο Mélenchon) , κατά κάποιο τρόπο …Πέρα όμως από τη ρητορεία που μοιάζει μεταξύ τους, οι καταστάσεις ωστόσο στην Ρωσία του 1917 και στη Γαλλία του 2017 δεν έχουν καμία σχέση. Έτσι είναι.
Αλλά ας ρίξουμε μια προσεκτικότερη ματιά στα πράγματα.
Ο άνθρωπος που ήρθε στην εξουσία μετά την επανάσταση του «παρτεδρομισμού» του Φεβρουαρίου-Μαρτίου 1917 
ονομάζεται Αλέξανδρος Kerensky. Δεν είναι ούτε 40 ετών, προέρχεται από την κοινωνία των πολιτών (είναι δικηγόρος), γοητεύει τα πλήθη με τα νιάτα του, την ομορφιά του, το χάρισμα του, τη ρητορική του δεινότητα, τον ρομαντισμό του. Αφού διορίστηκε αρχηγός της προσωρινής κυβέρνησης στις αρχές του καλοκαιριού του 17, επιχειρεί την μεταρρύθμιση της χώρας, αρνούμενος όμως τον σοσιαλιστικό εξτρεμισμό.
Από την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος, τι συμβαίνει; Επικεφαλής μιας πολύ μικρής μειονότητας, ο Λένιν ακολουθεί μια στρατηγική που μπορεί να φαίνεται εκπληκτική: κανένας φίλος στα αριστερά. Αντί να επιτεθεί μετωπικά στον Kerensky, ποτέ δεν έπαψε να επιτίθεται στους αντιπάλους του στρατοπέδου του (μενσεβίκοι, σοσιαλιστές-επαναστάτες κλπ.). Ο σκοπός του ; Να είναι ο μόνος που θα ενσαρκώσει μια πραγματική αντίθεση με τον Kerenski. Ο,τι επιχειρεί να κάνει στη Γαλλία και ο ο Mélenchon. Όταν ο Mélenchon ξοδεύει το χρόνο του για να εξοβελίσει τους ανταγωνιστές του μέσα στην αριστερά (π.χ. Hamon, Laurent, κλπ.), τούτο σημαίνει ότι ακολουθεί μια στρατηγική πολύ λενινιστική.
Ποιος είναι ο στόχος αυτής της στρατηγικής;
Πρώτον, για να γίνει ο μόνος αντάξιος αντίπαλος της εξουσίας του Μακρον. Η δεξιά των Ρεπουμπλικάνων είναι ήδη σαστισμένη και ψάχνει για νέο πρόεδρο τον Δεκέμβριο. Η άκρα δεξιά διασπάστηκε ήδη τη βδομάδα που πέρασε. Οι σοσιαλιστές είναι άφαντοι και αποφάσισαν να πουλήσουν το κτήριο του κόμματός, κάτω από το βάρος των χρεών τους. Άρα δεν του έμενε παρά να επιβάλει την ηγεμονία του (έστω και προσωρινή) στην αριστερά: και αυτό γίνεται.
Ενθάρρυνση της κοινωνικής αναταραχής σε όλους τους τομείς της οικονομίας (δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι, εργάτες, νέοι, κλπ.), χωρίς να είναι απαραίτητα ο διοργανωτής της : αυτό γίνεται. Ακόμη και αν η προσπάθειά του να καπελώσει την ένωση φοιτητών UNEF πριν από λίγες εβδομάδες απέτυχε.
Αλλά είναι αναμφισβήτητα το όνειρο του Mélenchon, 66 ετών, που σίγουρα δεν θέλει να περιμένει 4 χρόνια για να διοικήσει τη Γαλλία (Είναι έτοιμος να κυβερνήσει δήλωσε). Δεν είπε ο ίδιος ότι δεν θα κατέβει ξανά το 2022 στις προεδρικές εκλογές; Σε αυτήν την περίπτωση, πώς σκοπεύει να έχει πρόσβαση στην ανώτατη εξουσία, αν όχι προς όφελος μιας κατάστασης παρόμοιας με εκείνη της Ρωσίας το φθινόπωρο του 1917, αναρωτιέται ο Jean-Christophe Buisson ;
Επί του πιεστηρίου : όπως είχα γράψει ότι θα ήταν απίθανο να πάει καλά στις εκλογές για τη Γερουσία, https://www.anixneuseis.gr/?p=175363 το κόμμα του Μακρόν υπέστη απόψε την 1η του κοινοβουλευτική ήττα από τους «μεγάλους εκλέκτορες» της γαλλικής αυτοδιοίκησης. Έλαβε μόνο 23 έδρες. Με θρίαμβο των Ρεπουμπλικάνων.
