Γράφει ο Δημήτρης Ι. Μανακανάτας
Ο κ. Γεώργιος Παπανδρέου. Φωτογραφία EPA, DAPD, ANA-MPA SEPTEMBER 24, 2017
Αν κάποιος έλεγε στον οποιοδήποτε έλληνα ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει ζητήσει από την Κύπρο, να αυτοεξαιρεθεί από το Διεθνές Δίκαιο με σκοπό να μετατρέψει μια εθνική επιτυχία σε εθνική αποτυχία για να μην αντιδράσει η Τουρκία τότε θα απαντούσε ότι πρόκειται για φαιδρότητες.
Σίγουρα το να προσπαθήσει από μόνη της η πολιτική ηγεσία της χώρας να υπονομεύσει μια τεράστια επιτυχία για τον Ελληνισμό στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής μόνο και μόνο για να μην δημιουργηθεί πρόβλημα με την Τουρκία, ακούγεται τουλάχιστον προσβλητικό για την τότε ελληνική κυβέρνηση.
Ωστόσο σύμφωνα με τον πρώην υπουργού Εξωτερικών Νίκο Ρολάνδη της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 2003 η Αθήνα ζήτησε από τη Λευκωσία να αλλάξει μια συμφωνία με την Αίγυπτο, η οποία εάν ολοκληρωνόταν όπως προβλεπόταν αρχικά, το Κάιρο θα είχε αποδεχτεί πως το Καστελόριζο έχει ΑΟΖ.
Με απλά λόγια, σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Ρολάνδη η Κύπρος είχε προετοιμάσει το έδαφος για να πραγματοποιήσει η Ελλάδα μια κίνηση ματ έναντι της Τουρκίας σε σχέση με την ΑΟΖ, αλλά η τότε ηγεσία του ΥΠΕΞ με επικεφαλής τον Γιώργο Παπανδρέου δεν στάθηκε αντάξια των περιστάσεων…
Ως γνωστόν στις 17 Φεβρουαρίου του 2003, υπεγράφη συμφωνία μεταξύ της Αιγύπτου και της Κύπρου σχετικά με την εκμετάλλευση των δυνητικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου. Η υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ των δυο κρατών πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο και για την κυπριακή πλευρά επικεφαλής ήταν ο τότε υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανία και Τουρισμού Νίκος Ρολάνδης.
Ο κ. Ρολάνδης είχε χρηματίσει και ως υπουργός Εξωτερικών από το Μάρτιο του 1978 έως το Σεπτέμβριο του 1983 και θεωρείται ο κύριος χειριστής της ενεργειακής συμφωνίας με την Αίγυπτο. Υπενθυμίζεται ότι μετά από πολύμηνες μυστικές διαβουλεύσεις με τις αιγυπτιακές αρχές, λίγο πριν από την πτώση της κυβέρνησης του προέδρου Γλαύκου Κληρίδη, ο κ. Ρολάνδης ολοκλήρωσε τη διακρατική συμφωνία.
Ειδικότερα, η κυπριακή πλευρά εκπροσωπήθηκε από τον Νίκο Ρολάνδη, ενώ από την αιγυπτιακή πλευρά υπέγραψε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Αχμέτ Μάχερ.
Η κυπριακή πλευρά με μία άκρως επιτυχημένη διαπραγματευτική τακτική κατάφερε αυτό που επεδίωκε εξ’ αρχής, δηλαδή να πείσει την Αίγυπτο να υπογράψει μία ισορροπημένη συνθήκη που δεν θα δημιουργούσε επικοινωνιακό θόρυβο που πιθανόν να έκανε την Τουρκία να αντιδράσει με τον γνωστό τρόπο της αμφισβήτησης των πάντων.
Η κυπριακή πλευρά ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένη από την όλη διαπραγμάτευση διότι είχε καταφέρει το Κάιρο να αποδεχθεί τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ της κυπριακής και της αιγυπτιακής ΑΟΖ και να ακολουθεί τον κανόνα της μέσης χάραξης από τις ακτογραμμές των δύο χωρών.
Τα χωρικά ύδατα ανάμεσα στην Τουρκία και το Καστελόριζο
Η πραγματική δύναμη της διπλωματίας
Θα πρέπει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη πρακτική δεν είναι και τόσο αυτονόητη, διότι υπάρχει η τάση όταν το ένα κράτος διαθέτει πολύ μεγαλύτερη ακτογραμμή σε σχέση με το άλλο κράτος, όπως φυσικά συμβαίνει στην περίπτωση της Αιγύπτου με την Κύπρο, να ευνοείται το κράτος με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή.
Έτσι, ενώ η θέση της Αιγύπτου ήταν να ακολουθηθεί ο συγκεκριμένος κανόνας και η Λευκωσία δεν φαινόταν να έχει κάποια δεδομένα για να το αποτρέψει, τελικά αυτό δεν ίσχυσε, διότι για ακόμα μια φορά αποδείχθηκε πως η πραγματική δύναμη της διπλωματίας έγκειται στην συνεχή ενημέρωση και την σωστή αποκωδικοποίηση και σύνθεση των πληροφοριών από τους χειριστές της.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση η διπλωματική υπηρεσία της Κύπρου ενημέρωσε την κυβέρνηση, πως την ίδια περίοδο το Κάιρο διαπραγματευόταν μία αντίστοιχη συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία για την Ερυθρά Θάλασσα. Η λεπτομέρεια που έκανε τη διαφορά ήταν πως στη συγκεκριμένη περίπτωση η ακτογραμμή της Σαουδικής Αραβίας είναι τριπλάσια από αυτήn της Αιγύπτου. Κατά συνέπεια, εάν η Αίγυπτος επέμενε στη διαπραγμάτευση με την Κύπρο, δεν μπορούσε να μη δεχθεί την ανάλογη εξέλιξη (εις βάρος της, όμως, αυτή τη φορά), διότι υπήρχε νομικό προηγούμενο σε σχέση με την διαπραγμάτευσή της με τη Σαουδική Αραβία.
Μετά την κατάλληλη επεξεργασία των νέων στοιχείων η Λευκωσία έθεσε με διπλωματικό αλλά σαφή τρόπο το ζήτημα στη σωστή του βάση στην αιγυπτιακή πλευρά, με αποτέλεσμα το Κάιρο να αποδεχτεί τη μέση χάραξη.
Με άλλα λόγια, απεφεύχθη η επανάληψη της περίπτωσης του δίπολου Μάλτας-Λιβύης, στην οποία η Βαλέτα αναγκάστηκε λόγω του μεγέθους των ακτογραμμών της Τρίπολης σε σχέση με τη δική της να μεταφερθεί η χάραξη των εκατέρωθεν ΑΟΖ στα κατά 30% περίπου βορείως από τη μέση γραμμή.
Επιπροσθέτως, η Λευκωσία, ακολουθώντας την ίδια πετυχημένη συνταγή, κατάφερε να διαπραγματευτεί με βάση τον κανόνα της μέσης γραμμής τα όρια της ΑΟΖ τόσο με το Ισραήλ όσο και με το Λίβανο.
Ωστόσο όλα τα προαναφερθέντα είναι λίγο πολύ γνωστά και ο κύριος λόγος που αναφέρθηκαν ήταν αφενός για να καταστεί σαφές ότι ο κ. Ρολάνδης είναι ένα έμπειρος πολιτικός που έχει φέρει επιτυχώς εις πέρας δύσκολα διπλωματικά εγχειρήματα και αφετέρου για να γίνει κατανοητό πως επιτυχημένο διπλωματικό σώμα, είναι εκείνο που διαθέτει ενημερωμένη, αναλυτική και συνδυαστική σκέψη σε συνδυασμό με τολμηρές κινήσεις σε ένα πλαίσιο χαμηλών τόνων.
Η πολιτική της υποχωρητικότητας
Δημιουργεί λοιπόν έντονα ερωτηματικά σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη ώστε ο Ν. Ρολάνδης να δηλώνει δημοσίως πως η Ελλάδα έχασε μια μεγάλη ευκαιρία, φοβούμενη την αντίδραση της Τουρκίας. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του πρώην υπουργού (σε εκπομπή στο PIK 1), η Αθήνα λίγο πριν από την επικείμενη υπογραφή της Κύπρου με την Αίγυπτο αναφορικά με την οριοθέτηση της οριογραμμής των μεταξύ τους ΑΟΖ, επέδειξε διστακτικότητα και επενέβη ζητώντας από τη Λευκωσία να μετακινήσει τη γραμμή που έχει συμφωνήσει με το Κάιρο λίγο ανατολικότερα.
Ακολουθεί το απόσπασμα με τη δήλωση του Νίκου Ρολάνδη:
Συγκεκριμένα ο κ. Ρολάνδης αναφέρει ότι η Κύπρος το 2003 είχε συμφωνήσει με την Αίγυπτο σε μία οριογραμμή η οποία εκτεινόταν ακριβώς μέχρι το σημείο που αρχίζει η ελληνική ΑΟΖ εάν συνυπολογιστεί σε αυτή το Καστελόριζο. Με απλά λόγια η Κύπρος είχε καταφέρει να πείσει την Αίγυπτο να αναγνωρίσει το Καστελόριζο ως έχων ΑΟΖ με αποτέλεσμα, εάν η συγκεκριμένη συμφωνία υπογραφόταν ως είχε, η Αίγυπτος να μην μπορούσε μετά να διαπραγματευτεί τίποτα με την Τουρκία που θα αφορούσε την ελληνική και την κυπριακή ΑΟΖ.
Μια άλλη πιο απλή αλλά ουσιαστική προσέγγιση του θέματος, δείχνει ότι η Κύπρος είχε προετοιμάσει το έδαφος για να περιφρουρήσει η Ελλάδα τα δικαιώματα της στην περιοχή, διότι στην περίπτωση που υπογραφόταν η συμφωνία η Τουρκία δεν θα μπορούσε σήμερα να προκαλεί ασύστολα στο Αιγαίο επικαλούμενη δήθεν το δίκαιο της θάλασσας. Σύμφωνα πάντα με τον Νίκο Ρολάνδη, ο οποίος επικαλείται πρακτικά συνεδριάσεων στο γραφείου του γενικού εισαγγελέα, αντιπροσωπία του ελληνικού ΥΠΕΞ «παρακάλεσε» την κυπριακή πλευρά να μην υπογράψει την οριογραμμή έως εκεί που άρχιζε η ελληνική ΑΟΖ, κατά τις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά να μεταφέρει τη γραμμή κατά 8 ν.μ. ανατολικότερα, ήτοι 15 χιλιόμετρα περίπου, για να μην δημιουργηθούν επιπλοκές με τις γείτονες χώρες.
Με απλά λόγια η τότε ελληνική κυβέρνηση και ειδικότερα το ΥΠΕΞ ακολουθώντας την πολιτική της υποχωρητικότητας με την κίνηση της αυτή δίδει πάτημα στην Άγκυρα ώστε στην περιοχή του Καστελορίζου να δημιουργηθεί μία de facto «γκρίζα ζώνη».
Εάν κάποιος προσπαθήσει να αντιληφθεί το μέγεθος των αποκαλύψεων του κ. Ρολάνδη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση του Γλαύκου Κληρίδη είχε καταφέρει ήδη από το 2003, την οριοθέτηση της ΑΟΖ κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επωφελούνταν και η Ελλάδα εφόσον, εάν η Αίγυπτος υπέγραφε την αρχική συμφωνία τότε δεν θα υπήρχε περίπτωση η Τουρκία να μπορεί να σύρει το Κάιρο αργότερα σε ατραπούς οι οποίες θα δημιουργούσαν σοβαρά θέματα σε ότι αφορούσε τα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή.
Η άλλη όμως δυστυχώς αρνητική διαπίστωση που προκύπτει από τα λεγόμενα του κ. Ρολάνδη είναι η έλλειψη αποφασιστικών κινήσεων της ελληνικής διπλωματίας. Η Αθήνα φοβισμένη πως η επιτυχία της Κύπρου που θα αντανακλούσε και στην ίδια – ίσως μια μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε διότι εάν υπογραφόταν η συμφωνία η Αθήνα θα αναγκαζόταν να ενεργήσει επιτέλους ως κράτος και όχι ως …αποικία-, ουσιαστικά όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός μας, «έβαλε τα χέρια της και έβγαλε τα μάτια της».
Η «απόσταση» της εθνικής επιτυχίας από την εθνική αποτυχία….
Ειδικότερα, με το να ζητήσει από την Κύπρο να αυτοεξαιρεθεί από το διεθνές δίκαιο ουσιαστικά οδήγησε να καταστεί επί της ουσίας «γκρίζα» μία μεγάλη περιοχή 8 περίπου ναυτικών μιλίων, η οποία εάν η Λευκωσία δεν «κατανοούσε» την «έκκληση» της Αθήνα θα ήταν τώρα κυπριακή και επιπρόσθετα η γραμμή που δυνητικά πιθανόν να διαχωρίζει την ελληνική από την κυπριακή ΑΟΖ!
Σε κάθε περίπτωση τα 15 αυτά χιλιόμετρα που «γκρίζαρε» ο Γιώργος Παπανδρέου και το επιτελείο του προ 14ετίας στην Ανατολική Μεσόγειο αντανακλούν την «απόσταση» της εθνικής επιτυχίας από την εθνική αποτυχία. Υπενθυμίζουμε ότι τα τελευταία 40 χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις αποφεύγουν να κάνουν γεωτρήσεις στο Αιγαίο για να μην «ταράξουν» την Τουρκία.
Υπενθυμίζουμε ότι ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου όταν το 1975 επί πρωθυπουργίας του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή είχε πει την ιστορική πλέον φράση «βυθίσατε το Χόρα», όταν το ερευνητικό σκάφος «Χόρα» είχε βγει για έρευνα σχετική με υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου, στην ελληνική υφαλοκρηπίδα την οποία και παραβίασε.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου με τη δήλωση του αυτή, ήθελε να υποδηλώσει την αδυναμία της τότε κυβέρνησης να απειλήσει την Τουρκία με μια δυναμική αντίδραση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την επόμενη χρονιά η Άγκυρα να αναγγείλει εκ νέου την έξοδο του «Χόρα» για σεισμικές έρευνες και σε ζώνες του Αιγαίου που ανήκουν στην υφαλοκρηπίδα των ελληνικών νησιών.
Ωστόσο όταν Ανδρέας Παπανδρέου έγινε ο ίδιος πρωθυπουργός και το «Χόρα» με την νέα του ονομασία ΜΤΑ Sismik Ι το οποίο θεωρητικά είχε μετατραπεί σε ερευνητικό σκάφος γεωλογικού χαρακτήρα, εμφανίστηκε εν δράσει μεταξύ Λήμνου και Μυτιλήνης και προκάλεσε τη μεγάλη κρίση του Μαρτίου του 1987, παρότι αρχικά χειρίζεται δυναμικά το θέμα και εμπλέκει το ΝΑΤΟ σε μια πιθανή σύρραξη στο Αιγαίο, τελικά κάνει τακτική οπισθοχώρηση διακηρύσσοντας την αρχή «μη πόλεμος».
Αυτή την τακτική ακολούθησαν σε γενικές γραμμές όλες οι μετέπειτα ελληνικές κυβερνήσεις με τα γνωστά αποτελέσματα. Ελπίζουμε κάποια στιγμή οι ιθύνοντες της πολιτικής σκηνής να κατανοήσουν τη λαϊκή ρήση «τα παθήματα να γίνονται μαθήματα»…
Πηγή: «Εξαιρέστε το Καστελόριζο από την ΑΟΖ» ήταν η παράκληση του ΥΠΕΞ και του Παπανδρέου στους Κύπριους (βίντεο) http://mignatiou.com/2017/09/exereste-to-kastelorizo-apo-tin-aoz-itan-i-paraklisi-tou-ipex-tou-papandreou-stous-kiprious-vinteo/
Η δικαιοσύνη για εφιάλτες όπως τον Τζέφρι και τον Καραμανλή (η Κύπρος κείται μακράν), σε κάποιες άλλες εποχές θα είχε όνομα. Θα ονομαζόταν 7.62μμ!
Εδω εχουμε ηχητικο ντοκουμεντο για την αποφαση της κυβερνησεως του κ. Σημιτη (2000-2004), χωρις να αναφερεται το ονομα του παρεμβαντος στην Κυπριακη κυβερνηση με γραπτο μηνυμα Ελληνος κυβερνητικου αξιωματουχου , για να μη υπολογισθει το Καστελλοριζο στην οριοθετηση της Αιγυπτο-Κυπριακης ΑΟΖ και εσεις καταφυγατε , ετσι ”για το δικηο ,που λεμε” και στο ουδεποτε λεχθεν απο τον ιδιον ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ το 1974 ”οτι η Κυπρος κειται μακραν” . Το ειπε καποιος σε κανενα ΚΑΠΗ μετα το 1981 και μετα αρχισε η αναπαραγωγη του ”σε δισκους”χιλιοπαιγμενους με αλλοιωμενα λογιθα και τραγουδια”. Το σημερινο βιντεοντοκουμεντο του κ.Ρολανδη στο ΡΙΚυπρου μπορειτε να το στειλετε στους Πασοκο-ανθρωπους ,πρωην και νυν και αφηστε τα μιλιμετρ. Κατι τετοια ομως δεν βγηκαν προ των εκλογων του 2009 , που ψηφισαν τον κ. ΓΑΠ ,καπου 3,5 εκατομυρια συνελληνων.
Τι ηλικία έχετε κ. ΣΑΝ; Αν είστε μικρός, ηλικιακά, ρωτήστε κανέναν μεγαλύτερο. Εγώ το άκουσα απο τον ίδιο τον Καραμανλή στο διάγγελμα που απηύθυνε στον ελληνικό λαό, τότε. Σας αρκεί;
Με αιφνιδιασατε με το σχολιο σας. Αλλα επειδη ολες οι δηλωσεις και τα μηνυματα του πρωθυποτργου τοτε -διαγγελματα απευθυνει προς τον Ελληνικο λαο ,συμφωνα με το πρωτοκολλο μονο ο Ανωτατος Αρχων-τοτε ηταν ο Σρατηγος Γκιζικης- εκρατηθησαν και ευρισκονται στο αρχειο της ΕΡΤ ,παρακαλεστε -αν εσεις δεν μπορειτε να το εντοπισετε και να μας το ”παιξετε”, οπως την συνεντευξη του ανεψιου του κ. Κωστα Καραμανλη – την εκπομπη ”μηχανη του χρονου” να ”ξαναπαιξει” το βιντεο , για να το ξανακουσουν ολοι οι ”φιλοΚαραμανλικοι” συνελληνες και να πεισθω και εγω ο απιστος Θωμας, που τοτε και ηλικιαν ειχα και ακουγα και διαβαζα ενδελεχως τις πυκνες και ενδιαφερουσες πολιτικες ειδησεις, ενω εσεις εισαστε μαλλον εφηβος. ΔΥΟ μονο σας γραφω τωρα. ΕΝΑ- Οτι εκτιμω πως, και αν ακομη το σκεφθηκε και το ειπε -ας πουμε στον Αβερωφ- ως πιστος στο δογμα του ”στην πολιτικη αλλα λεγονται και αλλα γινονται” δεν θα το ελεγε σε μηνυμα του προς τον Ελληνικο λαο, που συν τοις αλλοις θα τον πικραινε πολυ εκεινη την εποχη και αυτον τον λαο τον αγαπουσε πολυ. ΚΑΙ -ΔΥΟ. Αν πραγματι εχει λεχθει αυτη η φραση σε μηνυμα του προς τον Ελληνικο λαο , θα κυκλοφορουσε σε κασετες στην Ομονοια απο το 1981 ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ και καθε τρεις και λιγο θα διανεμετο δωρεαν με την ΑΥΡΙΑΝΗ, κυριως μετα το 1985, η οποια πατριαρχη της Δεξιας τον αναβαζε και βασιλικο κηπουρο τον κατεβαζε. Με την ευκαιρια θα σας παρακαλουσα να μελετησετε τα βιβλια Ελληνων και ξενων συγγραφεων γιαυτον τον μεγαλο Ελληνα πατριωτη πολιτικο απο την Πρωτη-Σερων, που μεσουρανησε στον ουρανο της Ελλαδος απο το 1955-1995. Δεν θα χασετε σιγουρα. ΧΑΙΡΕΤΕ.
Κύριε Σαββίδη, σάς εκτιμώ και δεν αμφισβητώ την σοβαρότητά σας. Εντούτοις, θα μού επιτρέψετε να αμφισβητήσω ότι ακούσατε το “η Κύπρος κείται μακράν”, διότι ουδέποτε ελέχθη. Το έχουμε ξανακουβεντιάσει αυτό.
«η Κύπρος κείται μακράν» αλλά η ημιμάθεια κοντά…
Η κατάσταση έγινε καθημερινότητα και τα εγκλήματα εναντίον του έθνους βαφτίστηκαν πολιτικες .
Αν κάποιος μιλήσει για εθνικά θέματα θεωρείται άρρωστος ,οκ Σαββίδη ,και περίεργος.
Αλλά κι εμείς καναπές και internet.
Ο Καραμανλής το είπε κ ΣΑΝ δεν γίνεται να χτίζουμε αγίους και μάλιστα αναμάρτητος.Υπ όψιν ότι και οι άγιοι είναι αμαρτωλοί στην πίστη μας αλλά ο εγωισμός μεγάλος και δεν δεχόμαστε το είδωλο μας να κάνει λάθη.
Απο το να μη ”αγιοποιουμε” – τους όποιους συνανθρωπους μας -πολιτικους θρησκευτικους κλπ ηγετες – μεχρι του σημειου να μη τους αναγνωριζουμε οσα αποδεδειγμενως υπερ,η,κατα της Πατριδος και των Ελληνων επραξαν και πραττουν υπαρχει αβυσσος και εγω δεν αντεχω την αβυσσον και το αβυσσαλεον μισος, που εχουν και εκπεμπουν οι περισσοτεροι των συνελληνων σημερα, ετσι για να επιβεβαιωνεται η παροιμια” να ψοφησει η κατσικα του γειτονα” και να ψαλιδιζουν οσα σταχυα υπερεχουν , που εκ ΘΕΟΥ και φυσεως υπερεχουν . Πως να το κανουμε.