«Δόθηκαν στη δημοσιότητα τα Διατάγματα μεταρρύθμισης του γαλλικού Κώδικα Εργασίας»

Του ‘Αλκη Καλλιαντζίδη Οικονομολόγου [email protected]  www.kalkis.eu

Μετά από δύο μήνες διαβουλεύσεων κατά τις οποίες καμία συμμετέχουσα κοινωνική οργάνωση δεν αποχώρησε βροντώντας την πόρτα πίσω της (που σημαίνει ότι οργανώθηκαν με έξυπνο τρόπο), η Υπουργός Εργασίας Muriel Pénicaud,  και ο Πρωθυπουργός Edouard Philippe ανακοίνωσαν επισήμως την Πέμπτη 31 Αυγούστου 2017 (άλλη μια τήρηση με θρησκευτική ευλάβεια της προθεσμίας της κυβέρνησης Μακρόν) «36 συγκεκριμένα μέτρα» για τη μεταρρύθμιση του γαλλικού Κώδικα Εργασίας. Το σχετικό κείμενο θα υποβληθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο στις 22 Σεπτεμβρίου για γρήγορη εφαρμογή του.

Τι είναι ο Κώδικας Εργασίας ;

Μια συλλογή νόμων, διαταγμάτων και κανονισμών που διέπουν τις εργασιακές σχέσεις στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ο γαλλικός Κώδικας Εργασίας έχει περίπου 11.000 άρθρα, ομαδοποιημένα σε 8 μέρη, από τις «ατομικές εργασιακές σχέσεις» έως τη «δια βίου επαγγελματική κατάρτιση», περνώντας από την απασχόληση, την υγεία και την κοινωνική ασφάλεια στην εργασία. Αυτό το ογκώδες βιβλίο με το κόκκινο εξώφυλλο που υπερασπίζονται με μαχητικότητα τα συνδικάτα, γρήγορα αναφλέγεται όταν οι κυβερνήσεις, της αριστεράς ή της δεξιάς (με την κυβέρνηση Μακρόν θα δούμε), μιλούν για τη μεταρρύθμισή του. Κάτι που οι βουλευτές της «Ανυπότακτης Γαλλίας» του Jean-Luc Mélenchon (αντιπολίτευση της αριστεράς) κράδαιναν συμβολικά τον Ιούλιο του 2017 κατά τη διάρκεια των κοινοβουλευτικών συζητήσεων.

Η μεταρρύθμιση του Κώδικα Εργασίας ανησυχεί σχεδόν 2 στους 3 γάλλους

Σχεδόν τα δύο τρίτα των Γάλλων (το 60%) ανησυχούν για τη μεταρρύθμιση του εργασιακού δικαίου, σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας δημοσκοπήσεων  Elabe για το τηλεοπτικό κανάλι BFM TV που είδε το φως της δημοσιότητας την Τετάρτη 30 Αυγούστου 2017. Ωστόσο, πάνω από 9 στους 10 Γάλλους πιστεύουν ότι ο Κώδικας Εργασίας πρέπει να τροποποιηθεί (αντίφαση) !  Για το 40% των ερωτηθέντων η μεταρρύθμιση πρέπει να γίνει σε βάθος, όταν το 52% θα ήθελε μόνο «τη διευθέτηση ορισμένων πτυχών του». Η έρευνα δείχνει ότι οι Γάλλοι είναι λιγότερο ευνοϊκοί για τα συμβολικά μέτρα του νόμου σε σύγκριση με την επομένη της εκλογής του Emmanuel Macron. Έτσι, ενώ το δημοψήφισμα εντός της επιχείρησης (61% των θετικών γνωμών) και η προβλεπόμενη  συγχώνευση των συνδικαλιστικών  οργανώσεων των εργαζομένων (60%) εξακολουθούν να υποστηρίζονται ευρέως, οι ίδιες προτάσεις υποχώρησαν κατά 3% και 5% αντίστοιχα μέσα σε 3 μήνες.

Σύμφωνα όμως με μια νεότερη δημοσκόπηση της Odoxa-Dentsu consulting για λογαριασμό της εφημερίδας Le Figaro και Franceinfo, που διενεργήθηκε  στις 30 και 31 Αυγούστου, μία πλειοψηφία 52% των Γάλλων εκτιμάει ότι η μεταρρύθμιση θα έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων και στην απασχόληση. Έξι στους δέκα θεωρούν μάλιστα ότι ο Emmanuel Macron θα την πάει μέχρι το τέρμα και νομίζουν ότι ο πρόεδρος είχε δίκαιο που είπε ότι «οι Γάλλοι απεχθάνονται τις μεταρρυθμίσεις».

Η μεταρρύθμιση στοχεύει στην «αλλαγή του πνεύματος του Κώδικα Εργασίας»

Αυτή η μεταρρύθμιση «δεν αλλάζει μόνο τον Κώδικα Εργασίας, αλλά το διακύβευμα είναι να αλλάξει το πνεύμα του», ιδίως δίνοντας στις επιχειρήσεις μεγαλύτερη ευελιξία να «προβλέπουν» και να «προσαρμόζονται», μέσα από έναν ισχυρότερο διάλογο με τους μισθωτούς και τους εκπροσώπους των εργαζομένων, ισχυρίζεται η Muriel Pénicaud. «Ο Κώδικας Εργασίας ορίζει τις αρχές και θέτει το πλαίσιο, και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, από τώρα και στο εξής, οι διαπραγματεύσεις θα καθορίσουν τους κανόνες λειτουργίας μέσα στην επιχείρηση και μέσα στον κλάδο της» συνεχίζει η υπουργός. Η αρχή είναι να «εμπιστευτούμε τους επιτόπιους Δρώντες για να μάθουμε τι είναι καλό για τις επιχειρήσεις, τι είναι καλό για τους εργαζόμενους». «36 συγκεκριμένα και επιχειρησιακά μέτρα» για την «αλλαγή» του νόμου και των «συμπεριφορών» περιλαμβάνουν τη δυνατότητα της απευθείας διαπραγμάτευσης συμφωνιών με μη εκλεγμένους ή εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους μέσα στις επιχειρήσεις με λιγότερους από 20 υπαλλήλους.

Τα υφιστάμενα σήμερα 3 όργανα εκπροσώπησης προσωπικού  θα συγχωνευθούν σε ένα, «το κοινωνικό και οικονομικό συμβούλιο».

Τα μισθολογικά πριμ θα μπορούν να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης εντός των επιχειρήσεων. Όποιο και αν είναι το μέγεθος της επιχείρησης.

Αυξημένες οι νόμιμες αποζημιώσεις απόλυσης

Οι νόμιμες αποζημιώσεις απόλυσης θα αυξηθούν στο ¼ μηνιαίου μισθού ανά έτος αρχαιότητας του εργαζομένου. Μέχρι σήμερα αυτές καθορίζονται στο 1/5 του μηνιαίου μισθού ανά έτος αρχαιότητας. Προβλέπονται 3 μήνες αποζημίωση για μέχρι 2 χρόνια αρχαιότητας του μισθωτού, 20 μήνες για 30 χρόνια αρχαιότητας. Έτσι η οροφή αποζημίωσης αυξάνεται κατά ένα μηνιαίο μισθό για κάθε χρόνο παλαιότητας, μέχρι τα 10 χρόνια, και μισό μηνιαίο μισθό για την περίοδο μέχρι τους 20 μήνες μισθού. Το κατώφλι της αποζημίωσης καθορίζεται στις 15 μέρες μισθού στις Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις, ένας μήνας για τις άλλες επιχειρήσεις και θα αυξάνεται μέχρι τους 3 μήνες, ανάλογα με την παλαιότητα, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Η προθεσμία προσφυγής των απολυμένων εργαζομένων στα εργατικά δικαστήρια περιορίζεται σε ένα έτος για όλους τους τύπους των απολύσεων. Σήμερα, η περίοδος προσφυγής στα ίδια δικαστήρια είναι ένα έτος για τις οικονομικές απολύσεις και δύο έτη για άλλες απολύσεις.

Οι Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις, με λιγότερους από 20 υπαλλήλους, θα μπορούν να διαπραγματεύονται με έναν μη εκλεγμένο μισθωτό κι άρα μη εξουσιοδοτημένο από συνδικάτο υπάλληλο. Στις επιχειρήσεις από 20 έως 50 εργαζόμενους, θα είναι δυνατή η διαπραγμάτευση με ένα εκλεγμένο από το προσωπικό, μη εξουσιοδοτημένο.

Οι αντιδράσεις στην μεταρρύθμιση της κυβέρνησης ; Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας Le Figaro, οι αντιδράσεις χωρίζονται ως ακολούθως :

Οι ικανοποιημένοι, όπως :  ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων (CPME), François Asselin, που χαιρέτισε τα Διατάγματα για τον Κώδικα Εργασίας, θεωρώντας την μεταρρύθμιση «ιδιαίτερα πραγματιστική». Είναι ένα «πολύ ισχυρό μήνυμα, ένα μήνυμα ελπίδας» υπέρ των επιχειρηματιών δήλωσε η  Ένωση των Επιχειρήσεων Εγγύτητας (U2P), προσθέτοντας την «πλήρη ικανοποίησή της». Ο πρόεδρός της, Alain Griset, εκτιμά ότι «εισακούστηκε σχεδόν σε όλες τις προτάσεις του», και συγκεκριμένα «στο γεγονός ότι μεταξύ 0 και 20» υπαλλήλων, έχουν λιγότερους περιορισμούς. Η οργάνωση των βιομηχάνων Medef χαιρετίζει «ένα σημαντικό πρώτο βήμα στην οικοδόμηση ενός εργατικού νόμου περισσότερο σύμφωνου με την καθημερινή πραγματικότητα των επιχειρήσεων». Ο πρόεδρός της, Pierre Gattaz, ζήτησε να «παραμείνουν σε επαγρύπνηση» τα μέλη του, ιδίως όσον αφορά στην εφαρμογή των Διαταγμάτων, «επειδή οι λεπτομέρειες θα είναι καθοριστικές για την ορθή εφαρμογή αυτής της μεταρρύθμισης». Οι επιφυλακτικοί : Το εργατικό συνδικάτο FO εξέφρασε την συγκρατημένη ικανοποίησή του για τη μεταρρύθμιση του κώδικα εργασίας. «Υπάρχουν τρεις στήλες: τι κερδίζουμε, αυτό που έχουμε αποφύγει και με τι διαφωνούμε. Υπάρχουν στοιχεία και στις τρεις στήλες», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του Jean-Claude Mailly. Εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την ενίσχυση του κλάδου της επιχείρησης και την αύξηση της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης, εξέφρασε όμως την ανησυχία του για τους τρόπους των διαπραγματεύσεων στις Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις, ελλείψει εκπροσώπου του προσωπικού της. Η επιφυλακτικότητα εκφράστηκε και από την συνδικαλιστή οργάνωση CFTC, για την οποία «το στοίχημα είναι ο επιχειρηματικός κλάδος να διατηρήσει τα προνόμιά του». «Κάτι που συμβαίνει». Παρ ‘όλα αυτά, ο πρόεδρός της Philippe Louis  «θα προτιμούσε το ελάχιστο» στα δικαστήρια εργατικού δικαίου, σε περίπτωση παράνομης απόλυσης, να είναι 6 μισθοί αντί για τρεις. Η συνδικαλιστική οργάνωση Unsa υπενθυμίζει ότι «δεν ζήτησε νέα μεταρρύθμιση του κώδικα εργασίας», αλλά «διαπιστώνει ότι έχουν απορριφθεί αρκετές μαξιμαλιστικές προτάσεις  εναντίον των οποίων είχε τοποθετηθεί κι έτσι απομακρύνθηκαν».

Οι απογοητευμένοι

Η συνδικαλιστική οργάνωση CFDT, μέσω του Γενικού Γραμματέα της, Laurent Berger, εξέφρασε τη «βαθιά απογοήτευσή της για την ευκαιρία να καταστεί ο κοινωνικός διάλογος κεντρικό στοιχείο της επιχειρηματικής διακυβέρνησης». «Η  κυβέρνηση πρόκρινε την ευελιξία σε  βάρος της κοινωνικής δικαιοσύνης» και «νομιμοποίησε τις πιο συντηρητικές προσδοκίες ενός τμήματος της εργοδοσίας», ανέφερε το συνδικάτο σε ένα Δελτίο Τύπου.

 Οι αντίπαλοι :  «Όλοι οι φόβοι που είχαμε επιβεβαιώθηκαν και ο πρόσθετος φόβος είναι προφανής και είναι γραμμένος: είναι το τέλος της σύμβασης εργασίας», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας της συνδικαλιστικής οργάνωσης  CGT Philippe Martinez. «Αυτό που μας παρουσιάστηκε ως επανάσταση είναι η συνέχεια αυτού που είχε γίνει προηγουμένως», πρόσθεσε ο Martinez, αναφερόμενος στον νόμο El Khomri (νόμος του Ολάντ), επισημαίνοντας ότι «η δυσάρεστη έκπληξη είναι η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας». Η συνδικαλιστική οργάνωση CFE-CGC θεωρεί επίσης αυτά τα Διατάγματα ως «πολλά μέσα για την ευελιξία της αγοράς εργασίας» και «πιθανώς μια μεγαλύτερη επισφάλεια των εργαζομένων». Η συνδικαλιστική οργάνωση Solidaires επισημαίνει σε ένα Δελτίο Τύπου «την διευκόλυνση των ατομικών και ομαδικών απολύσεων» και «την αμφισβήτηση της συλλογικής προστασίας των εργαζομένων». Η  CGT και οι Solidaires καλούν τα μέλη τους σε διαδήλωση στις 12 Σεπτεμβρίου 2017 ενάντια σε αυτό που αποκαλούν το «εργατικό δίκαιο XXL».

Συμπερασματικά :

Είναι πολύ νωρίς ακόμα να βγάλουμε πρόωρα συμπεράσματα για την τύχη αυτής της μεταρρύθμισης που σε προηγούμενο άρθρο μου είχε αποκληθεί ως «η Μητέρα των Μαχών» στις 12-07-2017 στις Ανιχνεύσεις : https://www.anixneuseis.gr/?p=171087

Προς ώρας πάντως τα συνδικάτα των εργαζομένων δεν φαίνονται να είναι στο ίδιο μήκος κύματος. Και η στάση του κόμματος του Jean-Luc Mélenchon λειτουργεί διασπαστικά, αφού καλεί τους Γάλλους σε διαδηλώσεις στις 23 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να επιχειρήσει να ηγεμονεύσει συνολικά επί της αντιπολίτευσης.

Το βέβαιο είναι ότι ο Μακρόν τηρεί το χρονοδιάγραμμά του και επί αυτού του μείζονος θέματος, δίχως να δείχνει τάση πισωγυρίσματος εξαιτίας της ραγδαίας πτώσης της δημοτικότητάς του.