“Εκεί που φυτρώνει ο κίνδυνος, εκεί
φυτρώνει κι αυτό που θα μας σώσει”
Φρίντριχ Χαίντερλιν
“Η ελληνική φυλή ήταν πάντα, είναι ακόμα
η φυλή που έχει το επικίνδυνο μέγα
προνόμιο να κάνει θάματα. ΄Οπως όλες οι
δυνατές, μεγάλης αντοχής φυλές, κι η
ελληνική μπορεί να φτάσει στον πάτο του
γκρεμού, κι ακριβώς εκεί, στην πιο κρίσιμη
στιγμή, όπου οι αδύνατες ράτσες
γκρεμίζουνται, αυτή δημιουργεί το θάμα.
Επιστρατεύει όλες τις αρετές και πετιέται
μονομιάς, χωρίς διάμεσους σταθμούς, στην
κορυφή της λύτρωσης. Το απότομο τούτο,
απρόβλεπτο από το λογικό, ανατίναγμα
προς τ’ απάνω ονομάζεται θάμα. ‘Ολη μας η
Ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα
βίαιο επικίντυνο δρασκέλισμα από το χαμό
στην σωτηρία”
Νίκος Καζαντζάκης, Ταξίδι στον
Μωριά
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Αποφάσισα τώρα, που μπάζει από παντού το ευρωπαϊκό καράβι, να κάνω το αντίθετο από τα ποντίκια. Πριν πέσω, ή με πετάξουν στο νερό, όπου δεν με περιμένει ο παράδεισος του “εθνικού νομίσματος”, αλλά μάλλον οι καρχαρίες, να εκμεταλλευθώ τον ελάχιστο χρόνο που απομένει και ότι υλικά βρω, να φτιάξω μια σχεδία πριν βρεθώ στο πέλαγος.
‘Εβαλα τον τίτλο για να προκαλέσω σκέψη, όχι γιατί πιστεύω, ποτέ δεν πίστευα, ότι πρέπει να μείνουμε καλά και σώνει στο ευρώ. Πάντα το θεωρούσα πολύ κακό νόμισμα για Ελλάδα και Ευρώπη. Μας διώχνουν άλλωστε, άσε που μπορεί να διαλυθεί μόνο του!
Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε ρήξη και σύγκρουση με τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές πολιτικές για να γλυτώσουμε. Αυτό που δεν χρειαζόμαστε είναι αυτοσχεδιασμούς και τυχοδιωκτισμούς που υποστήκαμε, και εξαιτίας των οποίων ο ελληνικός λαός είναι τώρα στο χώμα, χωρίς ούτε τη δύναμη να χτυπήσει το κεφάλι του στον τοίχο.
‘Ημουν από τους πρώτους που άρχισαν τη συζήτηση περί νομίσματος στις αρχές της κρίσης, με μια συνέντευξη του Σαμίρ Αμίν στον Επενδυτή που τάχθηκε από τότε υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη. ‘Οσοι τάχθηκαν υπέρ τέτοιας εξόδου συνέβαλαν να σπάσει ένα μεγάλο ταμπού. Η υπόλοιπη κουβέντα όμως δεν ήταν παρά μια υπεκφυγή.
Για τους μεν η “Ευρώπη”, για τους δε η “έξοδος από την Ευρώπη” δεν χρησίμευσε παρά σε συγκάλυψη της πιο απόλυτης προγραμματικής αμηχανίας, ως προς το πως η χώρα μπορεί να αντιμετωπίσει τις πολλές, σύνθετες προκλήσεις της, είτε μένοντας, είτε φεύγοντας.
Δεν είναι σοβαρό να συγκρίνουμε θεωρητικά μια οικονομία εντός και εκτός ευρώ. Γιατί κάνουμε αφαίρεση της πραγματικότητας: δεν έχουμε σχεδόν έθνος-κράτος εν λειτουργία σήμερα που θα βγάλει νόμισμα, έχουμε υποστεί τεράστια καταστροφή, έχουμε επικίνδυνους γείτονες, θα αντιμετωπίσουμε οικονομικό πόλεμο, το χρέος είναι μη βιώσιμο και υπογράψαμε την υποδούλωσή μας. Δεν υπάρχει, κι αυτό είναι το πιο σημαντικό απόλα, το κυριότερο, το πιο βασικό, πολιτική ηγεσία των Ελλήνων ανεξάρτητη από ξένους, με την ικανότητα και την απόφαση να εκφράσει τη συλλογική βούληση των Ελλήνων. ‘Εχουν αποκεφαλίσει τον ελληνικό λαό, το έθνος μας.
Αντί να γράφουμε διατριβές για την ανάγκη εξόδου, καλύτερα να τα μελετήσουμε όλα αυτά, ώστε, αν χρειαστεί ή θελήσουμε, να μπορούμε να φύγουμε από το ευρώ χωρίς να καταστραφούμε ή να υποταγούμε ακόμα πιο πολύ στην αποικιακή μας κατάσταση, στα ίδια ή λίγο παραλλαγμένα αφεντικά. Αν το κάνουμε, και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση θάχουμε και να διαπραγματευτούμε θα μπορούμε.
Το να λες “φεύγω από το ευρώ και σώζομαι”, είναι σα νάχει πάθει κάποιος έμφραγμα και να του λες να κόψει το τσιγάρο και τα γλυκά. Αν τόχε κάνει, μπορεί και να μην το πάθαινε. Αυτή τη στιγμή το έμφραγμα είναι το μη βιώσιμο χρέος, οι νομικές συνέπειες όλων των δανειακών συμβάσεων, που εγκαθίδρυσαν μια “οικονομία δουλείας” στην Ελλάδα και την έκαναν προτεκτοράτο, η πολυετής διεθνής πολιτική επίθεση εναντίον της, η αποσύνθεση του παραγωγικού ιστού, της κοινωνίας και του κράτους.
Πρέπει να αντιτάξουμε σε αυτό το “έμφραγμα” μια ολοκληρωμένη στρατηγική σωτηρίας. Από αυτήνα και όχι ανάποδα, πρέπει να καθορίσουμε τη στάση μας απέναντι στο νόμισμα. Δεν ωφελεί άλλωστε καθόλου την ελληνική υπόθεση μια διεθνής συζήτηση για το ευρώ, που θα εξελιχθεί σήμερα, σε μια κουβέντα γιατί η αναξιοπαθής Ελλάδα δεν είναι ικανή να μείνει εκεί μέσα. Η συζήτηση που ωφελεί τώρα την Ελλάδα, είναι ποιός έχει φτιάξει το χρέος, ποιές είναι οι συνέπειες των μνημονίων, τι είδους Ευρώπη θέλουμε, αν είναι δυνατό να αφήνουμε τους τραπεζίτες του Σίτυ και της Ουώλ Στρητ να υπαγορεύουν στην Ευρώπη πότε θα ενώνεται και πότε θα χωρίζει και τι είδους Ευρώπη θa φτιάχνουν.
Αυτή είναι η συζήτηση που συμφέρει εμάς, και όλη τη Νότια Ευρώπη, αλλά που μπορεί επίσης να ενδιαφέρει και πολλούς στη Γερμανία, στη Γαλλία και σε όλη την Ευρώπη. Αυτή τη συζήτηση δεν καταφέραμε να ανοίξουμε σοβαρά τόσα χρόνια.
Δεν πας να αμυνθείς σε κατωφέρεια, ούτε ξεκινάς τον πόλεμο αυτοδεσμευόμενος να σταθείς συνέχεια στο ίδιο σημείο! Μου έχει μάλιστα κάνει μεγάλη εντύπωση ότι διάφοροι ‘Ελληνες αντίπαλοι ή και μη του ευρώ, που συμμετέχουν και πρωταγωνιστούν σε διάφορες διεθνείς συναντήσεις και κινήσεις, δεν φροντίζουν καν αυτές να βγάζουν τουλάχιστο ψηφίσματα και αποφάσεις υπέρ της Ελλάδας, της διαγραφής του χρέους της, της καταγγελίας των αποικιακών συμβάσεων. Δεν τους έχει περάσει από το μυαλό ότι μπορεί οι Γερμανοί ή οι Γάλλοι φίλοι τους να θέλουν να βγούνε για εντελώς αντίθετους λόγους από αυτούς που μπορεί να θέλουμε εμείς;
Πρέπει να γίνουμε, γιατί δεν είμαστε ακόμα, έτοιμοι να φύγουμε από το ευρώ, ώστε να μη μας εκβιάζουνε, δεν υπάρχει όμως κανείς λόγος να φύγουμε τώρα με δική μας πρωτοβουλία. (Εκτός μιας περιπτώσεως, αν ο Σόιμπλε προσφέρει εξαιρετικά γενναιόδωρους όρους για να φύγουμε, που δεν μοιάζει πολύ πιθανό. Αμφιβάλλω μάλιστα κι αν έχουμε κανέναν που να μπορεί να εκτιμήσει καν μια τέτοια πρόταση. Πάντως τέτοιος δεν υπάρχει σήμερα στο επιτελείο της κυβέρνησης, των κύριων πολιτικών δυνάμεων και του κράτους, το τραγικό δε είναι ότι κανείς εκεί δεν φαίνεται ούτε να μπορεί, ούτε να θέλει να σκεφτεί με το δικό του , όχι με δάνειο μυαλό).
Οφείλουμε να θυμόμαστε ότι η ελληνική κρίση δεν οφείλεται μόνο στο ευρώ. Οφείλεται επίσης στην κατάρρευση του ελληνικού μοντέλου “κλεπτοκρατικού καπιταλισμού”, στην παγκόσμια οικονομική κρίση, σε κρυφή “γεωπολιτική ατζέντα”. Συνέκλιναν όλα να μας κάνουν πρώτο στόχο νέας μορφής πολέμου, με οικονομικά, πολιτικά, ψυχολογικά και γεωπολιτικά μέσα. Γίναμε το πεδίο εφαρμογής παγκόσμιας σημασίας πειράματος καταργήσεως των εθνών και των κρατών, εφαρμογής, με τη θέληση του θύματος, νέων μορφών ολοκληρωτισμού.
Δεν αρκεί μια επιλογή νομισματικής πολιτικής για να απαντήσεις σε τέτοιες προκλήσεις. Θέλει ολοκληρωμένη στρατηγική απάντηση σε όλα μαζί και όχι μόνο σε ένα από τα προβλήματα. Αν καταλάβουμε εξάλλου τι γίνεται και το εξηγήσουμε και διεθνώς, θα βρούμε πολύ περισσότερους συμμάχους από όσους νομίζουμε, γιατί η Ελλάδα παράγει τώρα την ιστορία της Ευρώπης και του κόσμου, όπως είπε κάποτε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ.
Η λογική υπαγορεύει να αφήσουμε στους άλλους την ευθύνη αποβολής της Ελλάδας από το ευρώ, αφού εξαντλήσουμε όλα τα πολλά θεσμικά και πολιτικά όπλα που μας δίνει η ιδιότητα μέλους της ΕΕ για να διεκδικήσουμε το δίκηο μας. Ουδείς έχει καν ετοιμαστεί να το κάνει. Π.χ. τη δυνατότητα να μπλοκάρεις τη λειτουργία της ΕΕ που εξακολουθεί να έχει αναρίθμητα βέτο, όπως έκανε ο Ντε Γκωλ, έχοντας προηγουμένως δημιουργήσει πολιτική δυνατότητα για να το κάνεις αυτό.
Η επιβίωση υπαγορεύει ότι, μια χώρα σε αυτό το σημείο που βρίσκεται η Ελλάδα, τα παίζει όλα για όλα για να σώσει το τομάρι της. Εξηγεί σε εταίρους και συμμάχους ότι δεν γίνεται νάχουν το ελεύθερο να κάνουν ότι θέλουν στον χώρο της, στρατιωτικά και στρατηγικά, και ταυτόχρονα να την καταστρέφουν. Υπαγορεύει επίσης πολύ σοβαρή προσπάθεια στους τομείς παραγωγής, δικτύου καταναλωτικών-παραγωγικών συνεταιρισμών, ετοιμασίας εισαγωγής μεθόδων “πολεμικής οικονομίας”, αναζήτηση συμμαχιών σε όλα ανεξαιρέτως τα σημεία του ορίζοντα, πολύ σοβαρή νομική προετοιμασία και, ασφαλώς, όλα όσα συνεπάγεται η προετοιμασία και ετοιμότητα εισαγωγής εθνικού μέσου πληρωμών. Αν υπάρχει άλλωστε μια πιθανότητα ενός κάποιου υποφερτού συμβιβασμού, αυτή μόνο με τέτοιες απειλές και τη βεβαιότητα ότι θα πραγματοποιηθούν, μπορεί να υπάρξει. Είναι αυτό που οι Γάλλοι λένε “αποτροπή του αδύνατου απέναντι στον ισχυρό”. (Πρέπει βέβαια κι ο Δαυίδ να είναι πιο έξυπνος, όχι πιο χαζός από τον Γολιάθ!)
Για να συζητήσουμε καν θέμα εθνικού νομίσματος, οφείλουμε νάχουμε πάρει πολλές αποφάσεις και να κάνουμε σοβαρές ετοιμασίες. Στο παρελθόν Παπανδρέου, Σαμαράς, Τσίπρας μας κράτησαν στο πρόγραμμα υποθέτοντας ότι κάπως θα μας φροντίσει η Ευρώπη. Αγνοούσαν ότι χρησιμοποιούσαν την Ευρώπη δυνάμεις που ήθελαν την καταστροφή μας (αν δεν το πιστεύετε, πείτε τι επιδιώκουν). Δεν αποκλείω ότι, αν μαζευτεί διεθνής υποστήριξη στο σενάριο “εξόδου από το ευρώ” (“πολύ επιθυμητό” για Heritage Foundation και Σόιμπλε) να δούμε αύριο νέο εθνοσωτήρα, που θα ξεκινήσει αγώνα κατά της ”γερμανικής Ευρώπης”, χωρίς να μας πει που πάμε, να οργανώσουμε πάλι μόνοι μας την καταστροφή μας (τα μνημόνια δεν μπορούσαν να υπάρξουν αν δεν τα υπέγραφαν ‘Ελληνες Πρωθυπουργοί). Εμείς θα τον πιστέψουμε, γιατί ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται. Την πατήσαμε με την ψευτο-αριστερά, δεν χρειάζονται τώρα ψευτο-εθνικισμοί.
Η χώρα δεν πρέπει ούτε να μείνει, ούτε να φύγει από το ευρώ. Χρειάζεται να ξαναγίνει κράτος, με δική της, ιθαγενή βούληση. Χρειάζεται σοβαρό πλαν Α και σοβαρό Β (γιατί χωρίς το δεύτερο, δεν υπάρχει πρώτο). Αλλοιώς, θα φύγει στο τέλος, όχι με όρους επιβίωσης, αλλά Σόιμπλε, Goldman Sachs και αμερικανικών κύκλων που θέλουν να διαλύσουν την ΕΕ (ίσως χρησιμοποιώντας και μας), για τους ακριβώς αντίθετους από τους λόγους που δεν μας αρέσει εμάς η ΕΕ.
Ακόμα πιο σημαντικό από το θέμα του ποιό νόμισμα θα χρησιμοποιείται (αλλά και για να μπορούμε άλλωστε να έχουμε αν θέλουμε δικό μας νόμισμα), είναι το να παύσουμε να είμαστε αποικία χρέους, όπως ήταν ο εύστοχος τίτλος ενός βιβλίου του κ. Κοτζιά, προτού γίνει και ο ίδιος Υπουργός της αποικίας. ‘Εστω και αν είδε πολύ καλά τον ρόλο της Γερμανίας, σχεδόν καθόλου όμως τον ρόλο του ΔΝΤ, του μεγάλου κυρίως μη ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των ΗΠΑ πίσω τους. Αν είμαστε μόνο αποικία του Βερολίνου και όχι του παγκόσμιου Χρήματος και αρκετών άλλων, το θέμα μας θα ήταν πολύ ευκολότερο. Ο σκοπός δεν πρέπει να είναι να βγούμε από την ευρωζώνη, για να βουλιάξουμε ακόμα περισσότερο στην τωρινή αποικιακή κατάσταση. Και δεν καταλαβαίνω γιατί, προτού βγούμε, να μην το κάνουμε μπάχαλο εκεί μέσα.
Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων επαναλαμβάνω. Ο γράφων δεν τάσσεται υπέρ της παραμονής στο ευρώ υπό όποιους όρους. Είναι απολύτως αναγκαία για την κοινωνική-εθνική επιβίωση των Ελλήνων, η διακοπή της εξυπηρέτησης του χρέους, η καταγγελία των δανειακών συμβάσεων και των μνημονίων, ο αυστηρός επανέλεγχος των μεταφορών ιδιοκτησίας, η άμεση οργάνωση ευρωπαϊκής και παγκόσμιας άμυνας της Ελλάδας, επικοινωνιακής-πολιτικής αντεπίθεσης. Χρειαζόμαστε όμως μεγάλη προετοιμασία και σοβαρότητα, αφοσίωση, λαό σε εγρήγορση, πολλαπλές στρατηγικές. Πρέπει να τα αποκτήσουμε όλα αυτά, όσο δύσκολα κι αν φαίνονται, για μην μας πάρουν οριστικά το κράτος μας, μας καταστρέψουν και μας διασκορπίσουν στα πέρατα της Οικουμένης, όπως έκανε ο Αυτοκράτωρ Τίτος στους Εβραίους.
Σας φαίνονται ουτοπία όλα αυτά; ‘Ισως δεν έχετε άδικο. Μόνο που η εναλλακτική είναι να πεθάνετε, να πεθάνουμε όλοι μας δηλαδή, άλλος νωρίτερα, άλλος αργότερα, και μάλιστα χωρίς καμιά αξιοπρέπεια. Μετά από εφτά χρόνια, το ξέρετε καλά, ότι κι αν λέτε για παρηγοριά στον εαυτό σας και τους άλλους, όσο σφιχτά κι αν φυλάτε, όπου τα φυλάτε, τα όποια, λίγα ή πολλά υπάρχοντά σας, ότι αυτό ακριβώς θα συμβεί και σε μας και στη χώρα μας. Μη σας μπερδεύει ότι είσαστε σε διαφορετικό ο καθένας όροφο του βυθιζόμενου σκάφους. Ακόμα και στο εξωτερικό να πάτε, κι εκεί ακόμα, μην έχετε αμφιβολία, θα σας πριονίζει πολύ καιρό το κεφάλι και θα στοιχειώνει το υπόλοιπο της ζωής σας, η κραυγή ενός ενδεχόμενου τέλους.
Μήπως είναι καλύτερα να ψάξουμε τώρα όλοι μαζί έναν τρόπο να αλλάξουμε, έστω και την υστάτη, αυτό το παιχνίδι;