«Προσοχή ! Ο απατηλός αριστερο-δεξιός κυριαρχισμός είναι μια επικίνδυνη μεταδοτική ασθένεια». Η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected]  www.kalkis.eu

Σύμφωνα με την Wikipedia, ο λεγόμενος «Κυριαρχισμός είναι ένα πολιτικό δόγμα που υποστηρίζει τη διατήρηση της εθνικής κυριαρχίας μιας χώρας έναντι των υπερεθνικών οργάνων», όπως π.χ. το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, κλπ . «Πρόκειται για ένα πρόσφατο κίνημα που συνδέεται με την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης την οποία θέλει να αποδομήσει. Οι Κυριαρχιστές (διάβαζε Εθνικιστές για να συνεννοούμαστε) αγωνίζονται  για μια «Συνομοσπονδιακή Ευρώπη», την «Ευρώπη των Εθνών», όπως ισχυρίζονται, στην οποία διατηρείται και γίνεται σεβαστή η πολιτική αυτονομία των εθνών. Εξ ου και εναντιώνονται στους οπαδούς του «ευρωπαϊκού φεντεραλισμού». Κυριαρχιστής θα μπορούσε να είναι ένας αριστερός λαϊκιστής, όπως π.χ. ο Jean-Luc Mélenchon ή ένας ακροδεξιός λαϊκιστής, όπως ο Ούγγρος Victor Orban, ο Ιταλός Matteo Salvini, η Γαλλίδα Marine Le Pin ή ο συντηρητικός Βρετανός Boris Jhonson, πρόσφατος θριαμβευτής του BREXIT. Κοινός τους παρονομαστής είναι η «ανεξαρτησία ή απελευθέρωση της πατρίδας» από τα υποτιθέμενα δεσμά κάποιων υπερεθνικών οργανισμών οι οποίοι την κάνουν να «ασφυκτιά» και να αδυνατεί να «πετάξει προς την σωτήρια ελευθερία της». Κι αυτή η απλουστευτική προσέγγιση βρίσκει ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση, κυρίως σε ένα λαϊκό κοινό το οποίο, όπως θα δούμε παρακάτω, είναι αυτό το οποίο κυρίως θα θιγεί από τις Σειρήνες του Κυριαρχισμού.

«Όταν είμαστε κυριαρχιστές για τον εαυτό μας, δεν πρέπει να εκπλησσόμαστε αν βλέπουμε τον κυριαρχισμό να κερδίζει έδαφος και σε άλλους ανθρώπους. Κάτι το οποίο θα μπορούσε και να μη μας συμφέρει. Αυτό συμβαίνει στο όλο και λιγότερο Ηνωμένο Βασίλειο του Boris Johnson. Η θριαμβευτική  νίκη του στρατηγού με την ξανθιά κόμη φάνηκε να έθεσε τέρμα στην ατελείωτη σαπουνόπερα του Brexit. Αλλά όπως και στις επιτυχημένες σειρές, ένας μυστηριώδης {showrunner} (δρομέας του θεάματος) της βρετανικής πολιτικής έχει προγραμματίσει μια δεύτερη σεζόν», έγραψε ο
Laurent Joffrin στην «Πολιτική Επιστολή» του (La lettre politique) της ηλεκτρονικής Libération στις 10-2-2020.

Πρόκειται καταρχήν για δύσκολες διαπραγματεύσεις με την ΕΕ που θα δηλητηριάσουν περαιτέρω τη ζωή της Downing Street για τουλάχιστον ένα χρόνο (τέλος του 2020 και βλέπουμε). Στη συνέχεια, υπάρχει η ασυναίσθητη περιφρόνηση  που οι Βρετανοί Συντηρητικοί προετοιμάζονται να στείλουν στους ψηφοφόρους που τους εξασφάλισαν την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ : δηλαδή ενώ οι ψηφοφόροι τους ψήφισαν υπέρ μιας μεγαλύτερης προστασίας τους από την παγκοσμιοποίηση, ο Johnson και οι συνεργάτες του δεν ασχολούνται με την προστασία αυτή. Αντίθετα, θέλουν να ανοίξουν αυτήν την νησιωτική χώρα στη μεγάλη αύρα της θάλασσας και να οικοδομήσουν μια «παγκόσμια» Βρετανία. Κυνικός υπολογισμός, αλλά λογικός υπολογισμός. Ανοίγοντας τη χώρα της στον υπόλοιπο κόσμο (λες και ήτανε εγκλωβισμένη μέχρι τώρα), η κυβέρνηση του Λονδίνου ελπίζει να ξεκινήσει μια φάση φιλελεύθερης ευημερίας, η οποία θα είναι άνευ όρων, αλλά ωφέλιμη για την οικονομία, ξαφνικά ενισχυμένη από το άνοιγμα των «ελεύθερων λιμένων» (ζώνες χωρίς δασμούς ) και με τη μείωση των περιβαλλοντικών προτύπων. Το εν λόγω μοντέλο ελεύθερου εμπορίου έχει όλα τα μειονεκτήματα, ειδικά για τις κατώτερες τάξεις, αλλά εξυπηρετεί την επιχείρηση.

Έτσι λοιπόν, η κύρια πλοκή του 2^ου βρετανικού σίριαλ μάλλον θα περιλαμβάνει τις δύο κτήσεις του βασιλείου, τη Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας, το αντι- Brexit Scottish National Party (SNP) ζητεί ήδη ένα νέο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, το οποίο θα του επέτρεπε να συνδεθεί ξανά με την ΕΕ. Η κυβέρνηση Johnson έχει βέβαια τα συνταγματικά μέσα για να το αποτρέψει. Αλλά η σχετική πίεση μάλλον δεν θα χαλαρώσει.

Από την άλλη πλευρά, στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, το εθνικιστικό κόμμα Sinn Féin, η άλλοτε νόμιμη βιτρίνα του IRA, έκανε πρόσφατα μια θεαματική εκλογική πρόοδο. Επιστρέφοντας στις δημοκρατικές μεθόδους, εγκαταλείποντας τα όπλα, το κόμμα του Gerry Adams (τον οποίο διαδέχθηκε η Mary Lou McDonald), παρών στο Νότο και στο Βορρά της Ιρλανδίας, απαιτεί μονίμως την επανένωση αυτού του νησιού. Σχεδόν ένας αιώνας, ενίοτε αιματηρών αγώνων, δεν επέτρεψε στους Ιρλανδούς Ρεπουμπλικάνους να ικανοποιήσουν το πιο αγαπητό από τα αιτήματά τους : δηλαδή την επανένωση του νησιού, το οποίο από το 1922 μοιράστηκε μεταξύ μιας Δημοκρατίας της Ιρλανδίας – στο νότο – και των έξι κομητειών της Βόρειας Ιρλανδίας του Ηνωμένου Βασιλείου. Αλλά αυτόν τον ιστορικό στόχο που δεν επέτρεψε να επιτευχθεί ούτε ο πολιτικός και ο στρατιωτικός αγώνας ούτε η τρομοκρατία του ΙΡΑ (IRA), φαίνεται να επιταχύνει το Brexit. Η απίστευτη επιτυχία που είχε στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές το Σιν Φέιν, ένα κόμμα του οποίου ο λόγος ύπαρξης, από την ίδρυσή του το 1905, ήταν η ανεξαρτησία ολόκληρου του νησιού από τη Μεγάλη Βρετανία.

Ο Johnson απέφυγε το χειρότερο, συμφωνώντας, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, να γίνουν αποδεκτά τα σύνορα στη Θάλασσα της Ιρλανδίας και όχι ανάμεσα στα δύο μέρη του νησιού. Αλλά το Sinn Féin, με ένα μάλλον τολμηρό κοινωνικό πρόγραμμα, έπεισε έναν σημαντικό και εντελώς απροσδόκητο αριθμό ψηφοφόρων στις πρόσφατες εκλογές. Κάτι που καθιστά την προοπτική της επανένωσης της μετά-Brexit Ιρλανδίας πιο πιθανή. Εάν η υπόθεση αυτή επιβεβαιωθεί, η «υπέροχη απομόνωση» που αγαπά η διπλωματία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας θα μπορούσε να πάρει μια λιγότερο ένδοξη μορφή : αυτή στην οποία μια «παγκόσμια» Αγγλία θα μπορούσε να βρεθεί πράγματι απομονωμένη, και ακρωτηριασμένη από τα δύο ιστορικά της κοσμήματα  τη Σκωτία και την Ιρλανδία.

Άρα ο υπερήφανος κυριαρχισμός είναι μεταδοτικός κι αυτό δεν είναι το έλασσον των ελαττωμάτων του.

Ας φυλαχθούμε λοιπόν εμείς οι έλληνες από τους Λαϊκισμούς, κάθε αμφίεσης, που  υποδαυλίζουν τον κυριαρχισμό. Με έναν γείτονα σαν αυτόν που έχουμε δίπλα μας που μας απειλεί νυχθημερόν, δεν νοείται να εμφορούμαστε από τέτοιες ιδέες απομόνωσης («το ευρώ δεν είναι φετίχ») που το 1^ο εξάμηνο του 2015 κόντεψαν να μας καταστρέψουν, στην παράλογη λογική : «βρε αδερφέ ας επιστρέψουμε κυριαρχικά στην ιστορική Δραχμή την οποία να κόβει η Τράπεζα της Ελλάδος, δίχως να δίνει λογαριασμό σε κανέναν!».

Το εγχείρημα του Brexit δεν έχει κριθεί ακόμα. Θα το δούμε. Θεωρητικά θα μπορούσε και να επιτύχει. Πάντως ο βρετανικός  κυριαρχισμός, που το προκάλεσε, είναι μεταδοτικός… σαν τον κινεζικό κορωναϊό.