The New York Times: “Είμαστε σαν τα ζώα”. Στην μυστική ελληνική τοποθεσία για τους μετανάστες.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ: Οι “Ανιχνεύσεις” πιστεύουν πως δημοσιεύματα σαν και αυτό που ακολουθεί απο τους “Νιου Γιόρκ Τάιμς” πρέπει να βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Αν είναι αληθή η χώρα πρέπει να συμμορφωθεί με τα διεθνή ανθρωπιστικά πρότυπα. Αν όχι, αποτελούν μια εικόνα των υπολανθανουσών διαθέσεων διεθνών Μέσων Ενημέρωσης οι οποίες, διαθέσεις, θα γίνουν πιο έντονες όσο το μεταναστευτικό πρόβλημα παρατείνεται στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το δημοσίευμα αναπαράγει το τουρκικό fake news για θανατηφόρο πυροβολισμό μετανάστη στα σύνορα απο ελληνικά πυρά. Το δημοσίευμα υιοθετεί όλες τις τουρκικές θέσεις και δείχνει την αξιοπιστία ενός ΜΜΕ, κάποτε ευυπόληπτου. 

Εκείνο που χρειάζεται είναι η ελληνική κυβέρνηση να περάσει σε μια επικοινωνιακή αντεπίθεση. Η αδράνεια στο πεδίο αυτό θα της κοστίσει. 

The New York Times.

Των Matina Stevis-Gridneff, Patrick Kingsley, Haley Willis and Sarah Almukhtar

Η “μαύρη τοποθεσία” όπου κρατούνται οι μετανάστες. 

ΠΟΡΟΣ, Ελλάδα — H ελληνική κυβέρνηση θέτει υπό κράτηση τους μετανάστες σε μυστική τοποθεσία πριν από την απέλασή τους στην Τουρκία χωρίς να έχει κινήσει τη δέουσα διαδικασία, ένα από τα διάφορα σκληρά μέτρα που ελήφθησαν για τη  σφράγιση των συνόρων για την Ευρώπη, τα οποία, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.

Αρκετοί μετανάστες ανέφεραν ότι είχαν συλληφθεί, ότι τους αφαιρέθηκαν τα προσωπικά τους αντικείμενα, ότι ξυλοκοπήθηκαν και ότι απελάθηκαν από την Ελλάδα χωρίς να έχουν την ευκαιρία να ζητήσουν άσυλο ή να μιλήσουν σε δικηγόρο, σε μια παράνομη διαδικασία γνωστή ως επαναπροώθηση. Εν τω μεταξύ, τούρκοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι τουλάχιστον τρεις μετανάστες πυροβολήθηκαν θανάσιμα ενώ προσπαθούσαν να εισέλθουν στην Ελλάδα τις τελευταίες δύο εβδομάδες.

Η ελληνική προσέγγιση αποτελεί το σαφέστερο παράδειγμα των ευρωπαϊκών προσπαθειών για την πρόληψη της επανεμφάνισης της μεταναστευτικής κρίσης του  2015, κατά την οποία πάνω από 850.000 άτομα που δεν διαθέτουν επίσημα έγγραφα πέρασαν σχετικά εύκολα από την Ελλάδα σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ταράζοντας την ευρωπαϊκή πολιτική και υποδαυλίζοντας την ακροδεξιά.

Αν φθάσουν χιλιάδες περισσότεροι πρόσφυγες στην Ελλάδα, οι Έλληνες αξιωματούχοι φοβούνται ότι θα χρειαστεί να τους φορτωθούν για χρόνια, με μικρή στήριξη από άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιδεινώνοντας τις κοινωνικές εντάσεις και την ήδη καταπονημένη οικονομία. Δεκάδες χιλιάδες μετανάστες ήδη διαβιούν σε άθλιες συνθήκες σε διάφορα ελληνικά νησιά και  πολλοί Έλληνες αισθάνονται ότι έχουν αφεθεί να επωμιστούν ένα βάρος  που δημιουργείται από τη γενικότερη ευρωπαϊκή αδιαφορία.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει υπερασπιστεί τις ενέργειές της ως νόμιμη απάντηση στις πρόσφατες προκλήσεις των τουρκικών αρχών, οι οποίες έχουν  μεταφέρει χιλιάδες μετανάστες στα ελληνοτουρκικά σύνορα από τα τέλη Φεβρουαρίου  και έχουν ενθαρρύνει ορισμένους να επιτεθούν και να καταστρέψουν το συνοριακό φράκτη.

Οι ελληνικές αρχές απέρριψαν τις αναφορές για θανάτους κατά μήκος των συνόρων. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, δεν σχολίασε την ύπαρξη της τοποθεσίας, αλλά δήλωσε ότι η Ελλάδα έθεσε υπό κράτηση και απέλασε μετανάστες σύμφωνα με την εθνική της νομοθεσία. Το προεδρικό διάταγμα της 3^ης Μαρτίου ανέστειλε τις αιτήσεις ασύλου για έναν μήνα  και έδωσε τη δυνατότητα άμεσων απελάσεων.

Αλλά μέσω ενός συνδυασμού επιτόπιας έρευνας και εγκληματολογικής ανάλυσης των δορυφορικών εικόνων, οι Times επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του μυστικού κέντρου στη βορειοανατολική Ελλάδα.

Ο François Crépeau, πρώην ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, δήλωσε σχετικά με τα διαγράμματα της τοποθεσίας και την περιγραφή των σχετικών δραστηριοτήτων, ότι πρόκειται για το αντίστοιχο μιας εγχώριας «μυστικής φυλακής» δεδομένου ότι οι κρατούμενοι κρατούνται μυστικά και χωρίς δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη.

Χρησιμοποιώντας βίντεο που κυκλοφόρησαν σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, οι Times διαπίστωσαν επίσης ότι το ελληνικό Λιμενικό Σώμα, το οποίο επίσημα είναι σώμα διάσωσης, πυροβόλησε προς την κατεύθυνση των μεταναστών που βρίσκονταν εντός λέμβου που προσπαθούσε να φτάσει στις ελληνικές ακτές στις αρχές του τρέχοντος μήνα, τους χτύπησε με μπαστούνια και προσπάθησε να τους απωθήσει περνώντας μπροστά τους με υψηλές ταχύτητες, διακινδυνεύοντας την ανατροπή της λέμβου.

Η εγκληματολογική ανάλυση των βίντεο που παρασχέθηκαν από μάρτυρες επιβεβαίωσε επίσης το θάνατο τουλάχιστον ενός ατόμου — ενός εργάτη σε συριακό εργοστάσιο — αφού πυροβολήθηκε στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Μυστική τοποθεσία

Όταν οι Τούρκοι αξιωματούχοι άρχισαν να  μεταφέρουν τους μετανάστες στα ελληνικά σύνορα με λεωφορεία στις 28 Φεβρουαρίου ένας κούρδος της Συρίας, ο Somar al-Hussein, είχε επιβιβαστεί σε ένα από τα πρώτα λεωφορεία.

Η Τουρκία φιλοξενεί ήδη περισσότερους πρόσφυγες από οποιαδήποτε άλλη χώρα — πάνω από τέσσερα εκατομμύρια, κατά κύριο λόγο Σύριους — και φοβάται ότι μπορεί να αναγκαστεί να δεχθεί άλλο ένα εκατομμύριο λόγω της πρόσφατης αναζωπύρωσης των συγκρούσεων στη βόρεια Συρία. Για να αμβλυνθεί αυτή η πίεση, και για να αναγκαστεί η Ευρώπη να καταβάλει περισσότερες προσπάθειες για να βοηθήσει, η Τουρκία χρησιμοποιεί ως όπλα τους πρόσφυγες, όπως ο κ. al-Hussein, μέσω της διοχέτευσής τους προς την Ευρώπη.

Ο κ. al-Hussein, ασκούμενος μηχανικός λογισμικού, πέρασε εκείνη τη νύχτα υπό βροχή στην όχθη του Έβρου, που αποτελεί το σύνορο ανάμεσα στη δυτική Τουρκία και την ανατολική Ελλάδα. Νωρίς το επόμενο πρωί, πέρασε στην ελληνική πλευρά σε μια λαστιχένια λέμβο γεμάτη με άλλους μετανάστες.

Αλλά το ταξίδι του τελείωσε μία ώρα αργότερα, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξη. Αφού συνελήφθη από τους Έλληνες συνοριοφύλακες, ο ίδιος και τα υπόλοιπα άτομα της ομάδας οδηγήθηκαν σε χώρο κράτησης. Παρακολουθώντας τη διαδρομή από το κινητό του τηλέφωνο, διαπίστωσε ότι ο χώρος ήταν μερικές εκατοντάδες μέτρα ανατολικά του συνοριακού χωριού Πόρος.

Η τοποθεσία αποτελούνταν από τρεις στεγασμένες αποθήκες με κόκκινη σκεπή που βρίσκονταν κοντά σε μια αγροτική οδό και είχαν διάταξη Π. Εκατοντάδες άλλοι μετανάστες που είχαν συλληφθεί βρίσκονταν έξω. Ο κ. al-Hussein οδηγήθηκε στο εσωτερικό και στοιβάχθηκε σε ένα χώρο με δεκάδες άλλους.

Το τηλέφωνό του κατασχέθηκε ώστε να μην μπορεί να τηλεφωνήσει, δήλωσε ο ίδιος, και τα αιτήματά του για υποβολή αίτησης ασύλου και επαφή με υπαλλήλους των Ηνωμένων Εθνών αγνοήθηκαν .

«Για αυτούς είμαστε ζώα», δήλωσε ο κ. al-Hussein για τους έλληνες φρουρούς.

Μετά από μια νύχτα χωρίς να τους δοθεί φαγητό ή νερό, την 1^η Μαρτίου ο κ. al-Hussein και δεκάδες άλλοι οδηγήθηκαν πίσω στον ποταμό Έβρο, όπου οι Έλληνες αστυνομικοί τους μετέφεραν στην τουρκική πλευρά με ένα μικρό ταχύπλοο.

Ο κ. al-Hussein ήταν ένας από τους διάφορους μετανάστες που μίλησαν για παράνομες κρατήσεις και απελάσεις, αλλά η μαρτυρία του ήταν η πιο λεπτομερής.

Με τη διασταύρωση των σχεδίων, των περιγραφών και των δορυφορικών συντεταγμένων που παρείχε, οι The Times μπόρεσαν να εντοπίσουν το κέντρο κράτησης — στη γεωργική έκταση μεταξύ του Πόρου και του ποταμού.

Ένας πρώην έλληνας αξιωματούχος που γνωρίζει τις ελληνικές αστυνομικές επιχειρήσεις επιβεβαίωσε την ύπαρξη του χώρου, ο οποίος δεν είναι επίσημη μονάδα κράτησης, αλλά χρησιμοποιείται ανεπίσημα σε περιόδους υψηλών μεταναστευτικών ροών.

Την Παρασκευή ένστολοι αστυνομικοί και μέλη των ειδικών δυνάμεων σταμάτησαν σε οδόφραγμα κοντά στην περιοχή τρεις δημοσιογράφους των Times.

Η ύπαρξη της τοποθεσίας επιβεβαιώθηκε επίσης αργότερα από την Respond, μια ομάδα έρευνας με έδρα τη Σουηδία.

Ο κ. Crépeau, καθηγητής διεθνούς δικαίου στο πανεπιστήμιο McGill, δήλωσε ότι το κέντρο συνιστά παραβίαση του δικαιώματος αίτησης ασύλου και «της απαγόρευσης σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης, καθώς και του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Βία στη θάλασσα

Εκατοντάδες μίλια νοτιότερα, στα στενά του Αιγαίου Πελάγους μεταξύ της ηπειρωτικής Τουρκίας και του αρχιπελάγους των ελληνικών νησιών, η Ελληνική Ακτοφυλακή επίσης προβαίνει σε χρήση βίας.

Στις 2 Μαρτίου, το Λιμενικό Σώμα απώθησε βίαια μια φουσκωτή λέμβο γεμάτη μετανάστες, σε ένα περιστατικό που αποτυπώθηκε σε βίντεο από Τούρκους αξιωματούχους, οι οποίοι στη συνέχεια το διένειμαν στον Τύπο.

Το βίντεο εμφανίζει το σκάφος του Λιμενικού Σώματος και ένα ταχύπλοο χωρίς διακριτικά να κάνει κύκλους γύρω από τη φουσκωτή λέμβο. Ένοπλος που επιβαίνει σε σκάφος πυροβόλησε τουλάχιστον δύο φορές στο νερό προς τη φουσκωτή λέμβο, πιθανόν με τουφέκι, ενώ στη συνέχεια άνδρες και από τα δύο σκάφη σπρώχνουν και χτυπούν τη φουσκωτή λέμβο με μαύρα μακριά ραβδιά.

Δεν είναι σαφές από το βίντεο αν ο άνδρας χρησιμοποίησε πραγματικά πυρά.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Πέτσας δεν αρνήθηκε το περιστατικό, αλλά δήλωσε ότι το Λιμενικό Σώμα δεν χρησιμοποίησε πραγματικά πυρά.

Το μεγαλύτερο ελληνικό σκάφος προσπάθησε επίσης να ρίξει τους μετανάστες στη θάλασσα καθώς πέρασε από κοντά τους με υψηλή ταχύτητα.

Η εγκληματολογική ανάλυση της εφημερίδας The Times δείχνει ότι το συμβάν έλαβε χώρα κοντά στο νησί της Κω, αφού οι μετανάστες είχαν σαφώς εισέλθει στα ελληνικά χωρικά ύδατα.

«Η δράση των πλοίων του ελληνικού λιμενικού που προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν τις ευαίσθητες λέμβους των προσφύγων, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη ζωή και την ασφάλεια των επιβατών τους, συνιστά επίσης παράβαση», δήλωσε ο κ. Crépeau, ο πρώην υπάλληλος των Ηνωμένων Εθνών.

Δολοφονία

Το πιο αμφιλεγόμενο περιστατικό αφορά το θανάσιμο πυροβολισμό του Mohammed Yaarub, ενός 22χρονου Σύρου από το Χαλέπι, ο οποίος προσπάθησε να διασχίσει τα βόρεια χερσαία σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία την προηγούμενη εβδομάδα.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει απορρίψει τον θάνατό του ως «ψευδείς ειδήσεις» και αρνήθηκε ότι οποιοσδήποτε έχει πεθάνει στα σύνορα κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας.

Από την ανάλυση των βίντεο, σε συνδυασμό με τις συνεντεύξεις με τους μάρτυρες, επιβεβαιώθηκε ότι ο κ. Yaarub δολοφονήθηκε το πρωί της 2ας Μαρτίου στην δυτική όχθη του ποταμού Έβρου.

Ο κ. Yaarub έζησε στην Τουρκία επί πέντε έτη, εργαζόμενος σε εργοστάσιο υποδηματοποιίας, σύμφωνα με τον κ. Ali Kamal, φίλο που ταξίδευε μαζί του. Οι δύο φίλοι διέσχισαν τον Έβρο τη νύχτα της 1^ης Μαρτίου και κατασκήνωσαν με μια μεγάλη ομάδα μεταναστών στη δυτική όχθη του ποταμού.

Λόγω μιας συνοριακής ιδιαιτερότητας, βρίσκονταν ακόμη στην Τουρκία: μολονότι ο ποταμός αποτελεί ως επί το πλείστον το σύνορο μεταξύ των δύο χωρών, αυτή η μικρή έκταση γης είναι ένα από τα λίγα τμήματα της δυτικής όχθης που ανήκουν στην Τουρκία και όχι στην Ελλάδα.

Ο κ. Kamal είδε ζωντανό το φίλο του περίπου στις 7: 30 το επόμενο πρωί, όταν η ομάδα άρχισε να βαδίζει προς τα σύνορα. Οι δύο άνδρες χωρίστηκαν και σύντομα οι δυνάμεις ασφαλείας της Ελλάδας τους εμπόδισαν, σύμφωνα με άλλο Σύρο που κινηματογραφούσε το συμβάν και αργότερα έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα The Times. Ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος επειδή φοβόταν αντίποινα.

Κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης, ο κ. Yaarub ξεκίνησε να μιλά στους άνδρες που παρεμπόδιζαν την πορεία τους και κρατούσε ένα λευκό πουκάμισο, λέγοντας ότι έρχεται με ειρηνικούς σκοπούς, είπε ο Σύρος άντρας.

Λίγο αργότερα, ο κ. Yaarub πυροβολήθηκε.

Δεν κυκλοφόρησε κάποιο βίντεο από τη χρονική στιγμή του πυροβολισμού, αλλά πολλά βίντεο δείχνουν το άψυχο σώμα του να μεταφέρεται μακριά από τα ελληνικά σύνορα και προς τον ποταμό.

Πολλοί μετανάστες που βρίσκονταν με τον κ. Yaarub κατά τη στιγμή του θανάτου του είπαν ότι τον πυροβόλησε έλληνας από σώμα ασφαλείας.

Χρησιμοποιώντας μεταδεδομένα και αναλύοντας τη θέση του ήλιου, οι The Times επιβεβαίωσαν ότι πυροβολήθηκε γύρω στις 8:30 π.μ., κάτι που ταιριάζει με το συμπέρασμα της Forensic Architecture, μιας δημοσιογραφικής ερευνητικής ομάδας.

Το βίντεο δείχνει ότι οι υπόλοιποι μετανάστες χρειάστηκαν περίπου πέντε λεπτά για να διασχίσουν τον ποταμό μεταφέροντας το σώμα του κ. Yaarub έως ότου τον βάλουν σε ένα αυτοκίνητο. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε σε ασθενοφόρο και αργότερα σε τουρκικό νοσοκομείο.

Η ανάλυση άλλων βίντεο που ελήφθησαν σε άλλα σημεία στα σύνορα έδειξε ότι οι ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν πραγματικά και μη πραγματικά πυρά σε άλλα περιστατικά εκείνη την ημέρα, χρησιμοποιώντας ημιαυτόματα τυφέκια και τυφέκια εφόδου.

Υποστήριξη της ΕΕ στην Ελλάδα

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Πέτσας, υπερασπίστηκε τις σκληρές ενέργειες της Ελλάδας ως εύλογη απάντηση σε μια «ασύμμετρη και υβριδική επίθεση προερχόμενη από ξένη χώρα».

Εκτός από τη μεταφορά μεταναστών προς τα σύνορα, η τουρκική αστυνομία έριξε επίσης δακρυγόνα προς τις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας και δεν παρενέβη τη στιγμή που μετανάστες κατέστρεφαν ένα μέρος του φράκτη, όπως φαίνεται σε βίντεο δημοσιογράφου των Times.

Πριν δουν το φως αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τη βία και τη μυστική τοποθεσία, η Ελλάδα είχε αποσπάσει συγχαρητήρια από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επισκέφθηκαν τα σύνορα στις 3 Μαρτίου.

«Θέλουμε να εκφράσουμε την υποστήριξή μας για όλα όσα κάνατε με τις δυνάμεις ασφαλείας σας τις τελευταίες ημέρες», δήλωσε ο κ. Charles Michel, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του κορυφαίου οργάνου λήψης αποφάσεων της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο διοικητικός βραχίονας της ΕΕ, δήλωσε ότι «δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει» τα ευρήματα των Times και ζήτησε από το ελληνικό δικαστικό σύστημα να διερευνήσει το θέμα.

Μετάφραση: Αρμάνι Ιγκατεστόν.